داروهای درمان اوتیسم

در سال های اخیر به دلیل پیشرفت های صورت گرفته در باب نحوه درمان اوتیسم، استفاده از دارو برای درمان اوتیسم روز آمد شده است. دارو های درمان اوتیسم عمده ‌ترین نقش را در تعدیل خلق کودکان اوتیسم و کنترل رفتارهای پرخاشگرانه در کودکان اوتیسم و افزایش توجه کودکان دارد. استفاده از داروهای ضد افسردگی با مقادیر اندک را  نیز میتوان در بعضی موارد پیشنهاد نمود. هراز چندگاهی مطلبی درباره کشف داروی جدید اوتیسم مطرح می شود اما باید این نکته را مطرح کرد که متاسفانه هنوز هیچ دارویی به عنوان دارو اوتیسم از طرف ارگان های مربوطه شناخته نشده است و هیچ درمان قطعی برای آن یافت نشده است. مداخلات توانبخشی همچنان بهترین و تاثیر گذارترین درمان برای اوتیسم می باشد و داروهای اوتیسم که توسط دکتر اوتیسم تجویز می شود، درمان علامتی به حساب می آیند.

داروهای درمان اوتیسم یا تغذیه؟ کدام بهتر است

کودکان این طیف که در رده سنی پایینی قرار دارند از روش های زیست پزشکی مانند تکیه بر رژیم غذایی بدون کارئین ( شیر) و بدون گلوتن بهره زیادی برده اند. پروتکل دی ان اِن DNA  که از طرف مرکز تحقیقات اوتیسم منتشر می شود، اطلاعات بیشتری را در زمینه تغذیه مکمل های غذایی و درمان های دارویی دیگر ارائه می کند. شایان ذکر است که این روشها در عین مفید بودن بر تعدادی از مبتلایان به اوتیسم بی تاثیر بوده است.  اظهارات محققین مبنی بر استفاده از مقادیر پایین داروهای ضدافسردگی امروز هم مورد تایید است. زیرا مقادیر بالا باعث بی خوابی، اضطراب و تحریک پذیری می شود.  در صورت مشاهده این علائم مقدار مصرف را باید سریعاً کاهش داد.

عوارض استفاده از دارو برای درمان اوتیسم

مصرف زیاد دارو عارضه معمول بی خوابی و بی قراری را به همراه دارد در صورتی که مصرف پایین دارو در کودک نتایج مطلوبی به بار می آورد کودکان بزرگتر و بزرگسالان مبتلا به اضطراب، وسواس یا افسردگی معمولا به درمان با ضد افسردگی های گروه SSRI همچون پروزاک در مقادیر پایین جواب مثبت میدهند کم ترین مقدار موثر ممکن که گاهی حتی ۴/۱ مقدار پیشنهادی است برای شروع به نظر می رسد. بسیاری از مبتلایان به اوتیسم خفیف ، موقعیت شغلی و زندگی شخصی خود را با مصرف  پروزاک از خطر نابودی نجات داده‌اند. برتری این دارو در مقایسه با داروهای رده SSRI این است که در آن هیچ مورد حاکی از اختلال در هوشیاری گزارش نشده است. قوانین دارویی انگلستان تاکید می کند که بعضی از داروهای رده SSRI برای کودکان اوتیسم قابل تجویز نیست اما پروزاک را مستثنی کرده است و تجویز آن را برای رده سنی پایین مجاز می‌داند.

داروی اوتیسم خفیف

طیف اوتیسم بسیار گسترده است به طوری که گروهی نیاز به دارو درمانی ندارد. برای مثال کودکان اوتیسم خفیف کمتر نیاز به دارو درمانی خاصی دارند. اما گروهی دیگر به دلیل عدم مصرف دارو به ورطه نابودی کشیده شده‌اند داروهای آرام بخش نسل دوم دیسپردال وارد بازار شده‌اند که از عوارض جانبی آنها حرکت پریشی دیر رس( اختلال حرکتی) گزارش شده است که بی شباهت به پارکینسون نیست.  دکتر جو هاگینز از متخصصان اوتیسم در کشور کانادا موثر بودن ریسپردال را برای کنترل خشم و هیجان نوجوان اوتیستیک فاقد گفتار تاکید کرده است و ادعا می ‌کند که استفاده روزانه حداکثر ۲ میلی گرم از این دارو عوارض جانبی را نیز به حداقل می‌رساند. دکتر هاگینز برای بزرگسالان فاقد گفتار با اوتیسم خفیف بازدارنده هایی مانند پروپرانولول یا ضد تشنج ها مانند والپروئیک اسید را پیشنهاد می کند. از دیدگاه این محقق استفاده از SSRI ها و ضد افسردگی سه حلقه ای به دلیل بودنشان برای این گروه از بیماران مناسب نیست.

داروهای ضد افسردگی برای افراد مبتلا به اوتیسم خفف اغلب موثر تر است. اختلاف نظر بسیاری بین مدافعان تجویز داروهای معمول و علاقه ‌مندان به روش های زیست پزشکی وجود دارد. در مورد مصرف دارو برای کودکان اوتیسم به پیشنهاد اولیه خود مبنی بر امتحان انواع رژیم های غذایی و مکمل ها و درمان توانبخشی مستمر ،پیش از روی آوردن به دارو را باور دارم.  در سنین بالاتر تلفیقی از هر دو روش موثر تر است.  مرکز توانبخشی اوتیسم  در زمینه درمان اوتیسم با همکاری متخصصین روانپزشک کودک و مغز و اعصاب کودکان به صورت کاملا تخصصی فعالیت می نماید.کاردرمانی اوتیسم، گفتار درمانی کودکان اوتیسم از دیگر خدمات مرکز می باشد.

دارو درمانی برای کودکان اوتیسم

با توجه به این نکته که همانند علت بیماری اوتیسم که همچنان ناشناخته می باشد، در تحقیقات علمی تا به امروز هیچ درمان قطعی برای کودکان اوتیسم یافت نشده است. تا کنون درمان اوتیسم با دارو به درمان علائم مختلف بیماری اوتیسم می پردازند. دارو درمانی برای کودکان اوتیسم توسط دکتر مغز و اعصاب یا روانپزشک اطفال انجام می گیرد. استفاده از دارو برای کودکان اوتیسم همیشه برای والدین سخت و ناخوشایند بوده است. دارو برای درمان اوتیسم یکی از چندین درمان رایج و متداول در کنار درمان های توانبخشی می باشد. اما توجه به این موضوع که مشکلات رفتاری کودکان اوتیسم یکی از معضلات خانواده این کودکان است، به نظر می رسد دارو درمانی در مشکلات رفتاری کودکان اوتیسم یکی از راه حل های در دسترس می باشد. کلینیک توانبخشی دکتر صابر با سابقه 16 ساله در زمینه رفتار درمانی و توانبخشی کودکان اوتیسم تمام تلاش خود را در زمینه بهبود و اصلاح مشکلات رفتای کودکان اوتیسم توسط تکنیک های مختلف درمانی کودکان اوتیسم می نماید تا مصرف دارو برای درمان کودکان اوتیسم را به حد اقل رسانده و از عوارض آن بکاهد.

درمان مشکلات رفتاری کودک اوتیسم

مشکلات رفتاری می تواند زندگی را برای کودک اوتیسم و خانواده مشقت بار نماید. حتی کارهای ساده و عادی مثل خوابیدن شبانه نیز می‌تواند به یک مشکل رفتاری تبدیل شود. اغلب مشکلات رفتاری کودکان اوتیسم میتواند معیاری از موفقیت نهایی کودک اوتیسم به دست دهد. رفتارهای دردسرساز کودک اوتیسم نه تنها کیفیت زندگی خودش را بلکه سایر اعضای خانواده را نیز تحت شعاع قرار می دهد. دراین بخش ضمن مرور مجدد نقایص نورولوژیک در اختلال اوتیسم نشان خواهیم داد که چگونه این نقایص منجر به مشکلات رفتاری در کودکان دارای اوتیسم می‌شود. طی همین روند راهکارهایی برای مدیریت آنها نیز ارائه خواهیم کرد. گاهی اوقات رفتارهای ناهنجار، محصول یادگیری است، لذا باید آنها را به کمک تکنیک های رفتاری خاموش کرد. گاهی نیز ریشه مشکلات رفتاری ناهنجار بیولوژیک است و در این صورت علاوه بر رفتار درمانی مصرف دارو نیز ضروری است.

والدین و مراقبین کودکان اوتیسم بین سن کودک و مهارت‌های او همیشه شاهد یک فاصله می باشند. به همین دلیل تکنیک های مدیریت رفتاری که ممکن است برای بچه‌های کوچکتر پاسخگو باشد، در آن ها اثر بخشی اش را از دست می دهد. برای مثال ممکن است گذاشتن یک کودک نوپا در گهواره اش راه خوبی برای مواجهه با مشکل رفتاری اش باشد، اما وقتی کودک اوتیسم ۵ ساله چنین مشکلی را نشان دهد دیگر نمی‌توان او را توی گهواره محبوس کرد چرا که به راحتی از آن بالا رفته و بیرون می آید. کودکان اوتیسم ویژگی هایی از خود بروز می دهند که به واسطه آن بسیاری از تکنیک های رفتاری مورد استفاده برای مشکلات رفتاری کودکان طبیعی را نمی‌توان برای آنها استفاده نمود. برای مثال توجه کردن یا بی توجهی به کودک، ابزار قدرتمندی است که اکثر والدین برای اصلاح رفتار کودک شان از آن بهره می‌برند، اما همین ابزار برای کودک اوتیسم که به والدینش بی توجه است ابزاری بی‌ مصرف است.

داروهای محرک و غیرمحرک برای اوتیسم: تفاوت‌ها و کاربردها

کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD) گاهی برای مدیریت علائم مانند بیش‌فعالی، پرخاشگری، یا مشکلات توجه نیاز به دارودرمانی دارند. داروهای تجویزی معمولاً به دو دسته محرک (Stimulants) و غیرمحرک (Non-Stimulants) تقسیم می‌شوند.

1. داروهای محرک (مثل ریتالین، آدرال)

برای بهبود تمرکز و کاهش بیش‌فعالی استفاده می‌شوند. ممکن است در برخی کودکان اوتیستیک عوارضی مانند بی‌خوابی یا کاهش اشتها ایجاد کنند. بیشتر برای کودکانی که علائم شدید ADHD همراه با اوتیسم دارند تجویز می‌شود.

2. داروهای غیرمحرک (مثل گوانفاسین، آتوموکستین)

برای کنترل تحریک‌پذیری، اضطراب و رفتارهای تکراری مؤثرند. عوارض جانبی کم‌تری دارند و معمولاً برای کودکان با حساسیت‌های حسی بالا مناسب‌ترند.

کدام یک بهتر است؟
پاسخ قطعی وجود ندارد! پروتکل درمان اوتیسم بر اساس نیازهای فردی کودک تعیین می‌شود. برخی کودکان به ترکیب هر دو نوع دارو نیاز دارند، درحالی که برخی دیگر فقط به رفتاردرمانی پاسخ می‌دهند. همیشه با روانپزشک کودک مشورت کنید.

چه زمانی باید دارودرمانی برای اوتیسم را شروع کرد؟ راهنمای جامع برای والدین

تصمیم گیری درباره شروع دارودرمانی برای کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم (ASD) یکی از چالش برانگیزترین مسائل برای والدین است. در این مقاله به بررسی جامع معیارها و شرایط لازم برای شروع دارودرمانی می پردازیم.

معیارهای اصلی برای شروع دارودرمانی در اوتیسم

1. رفتارهای پرخطر و خودآزاری:
– زمانی که کودک رفتارهای خودآزارانه شدید مانند ضربه زدن به سر، گاز گرفتن یا کندن پوست نشان می‌دهد
– مواردی که این رفتارها باعث آسیب فیزیکی جدی به کودک یا اطرافیان می‌شود
– وقتی این رفتارها بیش از 5-10 بار در روز تکرار می‌شوند

2. پرخاشگری غیرقابل کنترل:
– حملات مکرر به دیگران (والدین، معلمان، همسالان)
– تخریب اموال و وسایل به صورت مداوم
– رفتارهایی که مانع حضور کودک در محیط‌های اجتماعی می‌شود

3. اختلالات شدید خواب:
– بی‌خوابی‌های مکرر که بیش از 3 شب در هفته اتفاق می‌افتد
– بیدار شدن‌های مکرر در طول شب
– مشکلات خواب که باعث اختلال در عملکرد روزانه می‌شود

4. بیش‌فعالی و نقص توجه شدید:
– عدم توانایی در تمرکز حتی برای کارهای ساده
– فعالیت بیش از حد که مانع یادگیری می‌شود
– رفتارهای تکانشی که خطرناک هستند

مراحل قبل از تصمیم به دارودرمانی:

1. ارزیابی جامع توسط تیم تخصصی:
– بررسی توسط روانپزشک کودک
– ارزیابی توسط روانشناس بالینی
– مشورت با متخصص مغز و اعصاب در صورت نیاز

2. امتحان روش‌های غیردارویی به مدت 3-6 ماه:
– رفتاردرمانی (ABA)
– کاردرمانی یکپارچگی حسی
– گفتاردرمانی
– تغییرات رژیم غذایی

3. ثبت دقیق رفتارها و علائم:
– ثبت فراوانی و شدت رفتارهای مشکل‌زا
– یادداشت‌برداری از محرک‌های محیطی
– ثبت الگوهای خواب و تغذیه

انواع داروهای رایج برای اوتیسم:

1. داروهای ضد روان‌پریشی:
– ریسپریدون (برای کاهش تحریک‌پذیری و پرخاشگری)
– آریپیپرازول (برای کنترل رفتارهای تکراری)

2. داروهای محرک:
– متیل‌فنیدیت (برای بهبود توجه و کاهش بیش‌فعالی)

3. داروهای غیرمحرک:
– آتوموکستین (برای مشکلات توجه)
– گوانفاسین (برای کنترل تکانشگری)

نکات مهم برای والدین:

1. دارودرمانی باید آخرین راه حل باشد:
– ابتدا تمام روش‌های غیردارویی را امتحان کنید
– برای تصمیم‌گیری عجله نکنید
– نظر حداقل دو متخصص را جویا شوید

2. نظارت دقیق بر عوارض جانبی:
– تغییرات اشتها و وزن
– اختلالات خواب
– تغییرات خلق و خو

3. ترکیب دارو با سایر روش‌های درمانی:
– دارو به تنهایی کافی نیست
– ادامه رفتاردرمانی ضروری است
– کاردرمانی و گفتاردرمانی را قطع نکنید

 هشدارهای مهم:

– هرگز بدون نسخه پزشک به کودک دارو ندهید
– از داروهای گیاهی بدون مشورت پزشک استفاده نکنید
– دوز داروها را خودسرانه تغییر ندهید
– در صورت مشاهده عوارض جدی فوراً به پزشک مراجعه کنید

به یاد داشته باشید که دارودرمانی برای اوتیسم درمان قطعی نیست، اما در مواردی که رفتارهای کودک خطرناک است یا کیفیت زندگی او و خانواده را به شدت تحت تأثیر قرار داده، می‌تواند کمک کننده باشد. تصمیم نهایی باید با مشورت تیم درمانی و پس از بررسی تمام جوانب گرفته شود.

رفتار درمانی یا دارو درمانی در درمان کودکان اوتیسم؟

سوالی که برای والدین مطرح می شود این است که، خوب پس چه باید کرد؟ نگران نباشید تغییر رفتار کودکان اوتیسم هرچند دشوار و زمانبر است اما بالاخره عملی است. کودکان اوتیسم هرچند به سرنخ‌های اجتماعی حساس نیستند اما هنوز به تقویت کننده های دیگری حساس هستند. لذا با تحلیل دقیق رفتار و کارکردهای آن برای مشکلات رفتاری کودک اوتیسم می توان سرنخ هایی برای باز کردن این کلاف پیدا نمود. گاهی برای ترمیم رفتار کودکان اوتیسم باید دست به دامن دارو درمانی اوتیسم شد. شاید والدین کودک نظر مثبتی درباره مصرف دارو برای درمان اوتیسم نداشته باشد اما باید به خاطر داشت که اتیسم یک اختلال پزشکی مثل دیابت است. اگر بدن کسی انسولین تولید نکند باید انسولین تزریق نمود. انسولین دیابت را درمان نمی‌کند اما فرد را قادر می سازد تا زندگی نسبتاً طبیعی داشته باشد. به همین ترتیب مغز کودکان اوتیسم برخی از نروترنسمیترها را نمی سازد (مواد شیمیایی که باعث تنظیم رفتار و هیجانات ما می‌شود.) دارو درمانی در اوتیسم باعث می شود که عملکرد این نوروترنسمیترها درست انجام شود. درست مثل اینکه دارو به کودکان دارای دیابت کمک می کند سطح قند خون تنظیم شود. داروهای روانگردان باعث درمان اوتیسم نمی‌شود (درست مثل انسولین) اما به کودک اوتیسم کمک می‌کند که به حداکثر توان خود دست یابد. هرچند مصرف دارو برای کودکان اوتیسم خطراتی هم به دنبال دارد اما خطر عدم مصرف دارو در صورت نیاز هم کم نیست. رفتارهایی که دارای منشا بیولوژیک هستند، چرخه خاص خود را دارند و می‌توانند عمیقاً ویژگی‌های رفتاری کودک تان را تحت شعاع قرار دهند. اغلب ترکیب دارو درمانی برای کودک اوتیسم و مداخلات رفتاری و توانبخشی در کنار هم نتایج موفقیت آمیز تری به بار می آورند.

سوالات متداول:

1-کدام داروها بیشتر برای کاهش پرخاشگری تجویز می‌شوند؟
ریسپریدون و آریپیپرازول (داروهای ضدروان‌پریشی) بیشترین تأثیر را در کنترل پرخاشگری و تحریک‌پذیری داشته و توسط FDA تأیید شده‌اند.

2-آیا داروهای اوتیسم اعتیادآور هستند؟
خیر. داروهای تجویزی برای اوتیسم (برخلاف برخی داروهای اضطراب) معمولاً اعتیادآور نیستند، اما قطع ناگهانی آنها بدون نظر پزشک خطرناک است.