روز: ژوئن 19, 2023

گفتاردرمانی لکنت زبان

در درمان لکنت زبان از روش های مختلف نظیر گفتاردرمانی و رفتاردرمانی استفاده می شود. یکی از این تکنیک ها استفاده از بازخورد توسط ولدین می باشد که در روش لیدکامب مورد استفاده قرار می گیرد. برنامه لیدکامب، یک رویکرد رفتاري است که از اصول شرط سازي کلاسیک و ابزاري براي کاهش ناروانیها استفاده می کند و در گفتاردرمانی لکنت زبان موثر است. عامل درمان در این برنامه، بازخوردهاي کلامی والدین به گفتار داراي لکنت و گفتار بدون لکنت کودك در زندگی روزمره می باشد. درمانگر به والدین نحوه ارائه بازخوردهاي کلامی را آموزش می دهد و شیوه ارایه این بازخوردها، در هر جلسه درمانی بصورت عملی تمرین می شود. در صورت مشاهده علائم لکنت زبان در کودک خود می توانید با مراجعه به مرکز گفتاردرمانی دکتر صابر، بهترین مرکز درمان لکنت زبان تهران، از درمان های گوناگون لکنت زبان از جمله گفتاردرمانی در منزل یا گفتاردرمانی لکنت زبان یا گفتاردرمانی با روش لیدکامب در گفتاردرمانی در منزل بهره مند شوید.

بازخوردهاي کلامی والدین نباید تهدید کننده، شدید و یکنواخت باشند. زیرا در غیر این صورت نتایج درمان ناخوشایند خواهد بود. در گفتاردرمانی لکنت زبان به روش لیدکامب والدین یاد می گیرند، پس از گفتار داراي لکنت یا بدون لکنت کودك، یکی از انواع بازخوردهاي کلامی را (شامل آگاه سازي نسبت به پاسخ، تحسین پاسخ و درخواست خود اصلاحی پاسخ از کودك) ارائه دهند. بنابراین بازخوردهاي کلامی والدین، تنها عامل درمانی روش لیدکامب است و این برنامه به تغییر سرعت گفتار یا محیط زندگی کودك نمی پردازد.

گفتاردرمانی لکنت زبان با روش لیدکامب

در ادامه به توضیح انواع بازخوردهاي کلامی به گفته هاي روان یا ناروان کودك، می پردازیم. همچنین در ادامه، مراحل روش لیدکامب و معیارهاي مطلوب براي هر مرحله ذکر می شود. تحریک کلامی وابسته به پاسخ عامل اصلی درمان در روش لیدکامب تحریک کلامی وابسته به پاسخ می باشد. این اصطلاح بدین معناست که والدین پس از انجام برخی اعمال (یعنی پاسخها) توسط کودکشان عباراتی را به آن ها میگویند. در روش لیدکامب دو پاسخ اصلی تحت عنوان گفتار بدون لکنت زبان و لکنت زبان واضح وجود دارد. این پاسخها به طور جزئی تر نیز مدنظر قرار می گیرند و شامل دو پاسخ فرعی دیگر هستند که در این برنامه مایل به مشاهده آن ها می باشیم، و بروز چنین پاسخهایی را در کودك تشویق می نماییم. البته گفتنی است که این برنامه بدون وجود آن ها نیز قابل اجراست. گفتار بدون لکنت مهم ترین پاسخ در روش لیدکامب گفتار بدون لکنت است. گفتاردرمانی لکنت زبان با روش لیدکامب درست مانند همانند سایر درمان هاي حوزه آسیب شناسی گفتار باید براي کودك تجربه اي لذت بخش و مثبت را به همراه داشته باشد. این کار براي موفق شدن در روش لیدکامب امري کاملاً ضروري است. قانون عملی این کار آن است که والدین باید گفتار بدون لکنت کودك را پنج برابر بیشتر از لکنت وي مورد توجه قرار دهند. لکنت واضح در روش لیدکامب، تنها پاسخی است که والدین و درمانگران به دنبال کاهش (یا حتی ناپدید شدن) آن می باشند.

پاسخ های گوناگون روش لیدکامب

سایر پاسخها در روش لیدکامب مطلوب تلقی می شوند و جهت افزایش آن ها تلاش می شود. شاید تشخیص لکنت از برخی ناروانی ها واضح نباشد این رویدادهاي گفتاري مبهم جزء پاسخهاي روش لیدکامب نیستند و تنها موارد واضح لکنت ارائه بازخوردهاي کلامی را در پی خواهد داشت. در این جا باید خاطر نشان نمود که در این مرحله والدین نباید همه پاسخهاي داراي لکنت کودك را بازخورد دهند. در واقع موارد اندکی از لکنت در گفتار روزمره بازخورد دریافت می کند. در این بخش زبان مورد استفاده والدین در توصیف لکنت مهم است. اصطلاحاتی که در این زمینه معمولاً توسط والدین به کار می رود عبارتند از: اشتباه، کلمه اشتباه، گیر و کلمه داراي گیر و در صورت لزوم از کلمه لکنت استفاده می شود. پاسخهاي فرعی که درمانگران لیدکامب، مایل به مشاهد ه آن ها در کودك هستند، اصلاح خود انگیخته و ارزیابی گفتار توسط کودك میباشد. البته این پاسخها، پاسخهاي اصلی این درمان نیستند. زیرا درمان بدون آنها نیز اجرا می شود. با این وجود همه درمانگران لیدکامب ، معتقدند که بروز چنین پاسخهایی در کودك نشانگر پیشرفت درمان است. چرا که این پاسخها تسلط شناختی کودك بر ماهیت درمان و کوشش سرسختانه در اصلاح لکنتش را نشان می دهد. طبیعتاً از والدین خواسته می شود تا تحسین هاي ویژه اي براي خود اصلاحی هاي خود انگیخته کودك در نظر بگیرند (نظیر عالی بود، تو خودت به تنهایی آن کلمه اشتباه را درست کردي). پاسخ فرعی و مطلوب دیگري که از کودك مشاهده می نمائیم، خود ارزیابی گفتارش می باشد. درمانگر از والدین می خواهد تا خودارزیابی کودك را تحسین کنند. نوع دیگري از این پاسخها که گاهاً اتفاق می افتد و مشاهده آن از نظر بالینی جالب است، طلب کردن کودك براي ارزیابی شدن توسط والدین است. احتمالاً چنین اتفاقی در مرحله دوم درمان صورت می گیرد، زیرا در این مرحله ممکن است والد به دلیل از بین رفتن لکنت، دیگر به تشویق گفتار بدون لکنت زبان کودك نپردازند.

هدف گفتاردرمانی لکنت زبان با روش لیدکامب

انواع تحریکات کلامی وابسته به پاسخ از سوي والدین انتخاب بازخورد صحیح در زمان صحیح امر مهمی است. در مجموع چهار نوع بازخورد کلامی وجود دارد که والدین هنگام وقوع یک پاسخ در کودك می توانند انتخاب کنند. به طور خلاصه والد به محض مواجهه با گفتار بدون لکنت زبان می تواند به آگاه سازي و تحسین پاسخ کودك اقدام نماید، یا این که از کودك بخواهد تا خود به ارزیابی پاسخ بپردازد. همچنین والد به محض مواجهه با لکنت می تواند از آگاه سازي، یا درخواست براي خود اصلاحی استفاده کند. این تحریکات می توانند به طور هم زمان نیز ارائه شوند. توجه داشته باشید که والدین در روش لیدکامب از کودك نمی خواهند تا گفتار داراي لکنت خویش را مورد ارزیابی قرار دهد. دو دلیل براي این موضوع وجود دارد؛ اول آن که هدف گفتاردرمانی لکنت زبان با روش لیدکامب، گفتار بدون لکنت می باشد. دوم اینکه خود ارزیابی در روش لیدکامب ، یک پاسخ مطلوب محسوب می شود، بنابراین نباید آن را با پاسخ نامطلوب لکنت همراه نمود.

آگاه سازي نسبت به گفتار بدون لکنت و لکنت واضح آگاه سازي برخلاف تحسین با کلمات و واکنش هایی که حاکی از رضایت والد باشد همراه نیست. آنچه را که والد در این جا انجام می دهد تنها آگاه سازي کامل و سریع کودك در لحظه وقوع پاسخ می باشد، و پس از آن مکالمه ادامه می یابد. مثالهایی که از عبارات به کار رفته براي آگاه سازي “درست گفتن؛ گفتارت صحیح بود؛ فکر کنم یک کلمه را گیر داشتی؛ یک اشتباه کوچک داشتی؛ بدون اشتباه بودي”.مزیت آگاه سازي آن است که جریان گفتگو را مختل نمیکند. اما دردرخواست خود اصلاحی جریان گفتگو متوقف می شود. تحسین کودك نیز می تواند جریان گفتگو را قطع کند.

انواع بازخورد ها در روش لیدکامب

البته در روش لیدکامب ارائه چنین درون داد مثبتی بسیار مهم است. اما همین تحسین چنانچه بیش از حد صورت بگیرد، جذابیت خود را ازدست خواهد داد و حتی ممکن است براي کودك ناخوشایند شود. تحسین گفتار بدون لکنت تحسین نوعی ارزیابی مثبت است. تحسین گفتار بدون لکنت بر خلاف آگاه سازي گفتار بدون لکنت یک بازخورد کلامی خنثی محسوب نمی گردد. بدیهی است که تحسین براي گفتار بدون لکنت زبان، خودارزیابی و اصلاح خود انگیخته ارائه می شود. نمونه هایی از تحسین والدین؛ دوستداشتنی حرف زد ي، عالی بود، هیچ اشتباهی نداشت، گفتارت خیلی خوب بود، کاملاً درست و بدون اشتباه بود، تو خودت آن کلمه اشتباه رو درست کردي کارت خوب بود. درخواست خودارزیابی گفتار بدون لکنت والد تنها باید بخش هایی از گفتار بدون لکنت را جهت خود ارزیابی کودك انتخاب نماید. نمونه هایی از درخواست خودارزیابی؛ درست گفتی؟ آیا هیچ اشتباهی داشتی؟ آن کلمه را اشتباه گفتی؟ طبیعتاً چنانچه کودك ارزیابی صحیح از گفتار خود ارائه دهد (هیچ لکنتی نداشتم)، والد در پاسخ به کودك می گوید خیلی خوب بود” یا “بله درست گفتی “درخواست خود اصلاحی لکنت واضح درخواست خود اصلاحی لکنت زبان از کودك مؤثرترین عامل درمانی در روش لیدکامب است. در این حالت والد تنها با با درخواست خود اصلاحی از کودك، روش آگاه سازي کودك از لکنت را توسعه می بخشد.

نمونه هایی از درخواست خود اصلاحی

یک کلمه را اشتباه گفتی می خواي دوباره بگی؟ ببین می تونی کلمه سگ را بدون اشتباه بگی؟ روي یک کلمه گیر کردي؟ زمانی که کودك لکنت خویش را اصلاح نمود، اکنون نوبت والد است تا به شیوه بالینی مناسبی به وي پاسخ دهد. به عنوان مثال او می گوید “خیلی خوب بود. تو بر اشتباهت غلبه کردي”، “حالا عالی شد “. البته اگر کودك موفق به اصلاح لکنت خویش نشد، والد همچنان باید از کلامی تشویق کننده و حمایتآمیز براي وي استفاده نماید. والدین در روش لیدکامب در زمان ارائه بازخوردهاي کلامی به ویژه هنگام درخواست خود اصلاحی باید از تحمل و خلق وخوي مناسبی برخوردار باشند. در واقع همیشه این خطر وجود دارد که والدین درج حالت روحی منفی قرار بگیرند و هم زمان با درخواست خود اصلاحی، اضطراب یا شتابزدگی را به کودك خود منتقل نمایند. درخواست براي اصلاح باید به شیوه اي مثبت و حمایت آمیز صورت گیرد.

والد و کودك باید اجازه داشته باشند تا با استفاده از هر 4 روش تحریک کلامی بازخوردي، شیوه مخصوص به خود را پیدا نمایند. همانگونه که پیش تر نیز ذکر شد، در این درمان براي هر کودك به طور فردي اجرا می شود. در واقع به تعداد خانواده هایی که داراي کودك پیش دبستانی لکنتی هستند، روش هایی براي اجراي گفتاردرمانی لکنت زبان با روش لیدکامب وجود دارد. این درمان به صورت کامل بر ارتباط میان کودك و والدین استوار است و از آنجا که هر کودك و والد وي افراد متفاوتی می باشند، چنین ارتباطی نیز متفاوت از بقیه روابط خواهد بود. با وجود اینکه درمانگر در همه موارد پیگیر بازخوردهاي کلامی والدین به پاسخهاي کودك در گفتگوهاي روزمره می باشد، اما باز هم شیوه ارائه این برنامه در هر فرد به گونه اي متفاوت خواهد بود.

 

گفتاردرمانی در لکنت زبان

 

اهداف گفتار درمانی در لکنت زبان و نوک زبانی حرف زدن کودک

  1. ایجاد و گسترش گفتار مکالمه ‌ای در کودک با لکنت زبان یا نوک زبانی حرف زدن که حداقل در ۹۵ درصد موارد ناروانی گفتار نداشته باشد.
  2. در گفتار درمانی لکنت زبان حفظ روانی از طریق کاربرد دائمی راهکارهای خود-کنترلی در درمان لکنت زبان موثر است.
  3. تقویت و ترغیب گفتار روان در موقعیت های روزمره توسط خانواده و سایر بستگان نزدیک فرد مبتلا به لکنت زبان یا نوک زبانی حرف زدن

 

گفتاردرمانی لکنت زبان کودکان

 

نکات قابل توجه گفتاردرمانی لکنت زبان و گفتار درمانی در درمان نوک زبانی حرف زدن کودک

  1. یک ارزیابی کامل گفتار-زبان با تمرکز خاص روی روانی گفتار ترتیب دهید،انواع ناروانی گفتار و نیز بسامد وقوع و شدت این ناروانی گفتار را در خواندن و مکالمه ارزیابی کنید،رفتارهای تقلایی در لکنت زبان را یادداشت نمایید (برای مثال پلک زدن, تنش سر و گردن).
  2. اگر کودک با اختلال ناروانی طبیعی گفتار دانش آموز است،یک جلسه تفسیر اطلاعات با افراد مرتبط ترتیب دهید تا یافته‌های ارزیابی به بحث گذاشته شده و برنامه مداخله ای جهت درمان نوک زبانی حرف زدن ارائه شود.
  3. با کودک مبتلا به لکنت زبان انواع ناروانی های گفتار او را به بحث بگذارید( مانند کشیده گویی کلمات،تکرار آواها،کلمات یا عبارات،به میان اندازی،استفاده از کلمات شکسته). نوع ناروانی گفتارش را تقلید کنید و رفتارهای مختلفی که با ناروانی طبیعی گفتار ایجاد می شوند را برایش شرح دهید.
  4. از کودک با اختلال ناروانی گفتار بخواهید تا موقعیت هایی را که در آنها لکنت زبان او زیاد میشود (مثل صحبت کردن با غریبه ها یا صحبت کردن با تلفن) و یا کم میشود یا اصلا وجود ندارد (مثل گفت و گو با دوستان نزدیک) توصیف می‌کند،از او بپرسید که آیا در موقعیت های گفتاری حساس اضطراب یا شرم و خجالت دارد.
  5. سلسله مراتبی از موقعیت‌های گفتاری مربوط به کودک با اختلال ناروانی طبیعی گفتار تهیه کنید،آنها را به ترتیب از کمترین شدت لکنت زبان یا نوک زبانی حرف زدن تا بیشترین شدت تنظیم نمایید.
  6. به کودک با اختلال ناروانی گفتار شیوه های آرمیدگی پیشرونده عمیق عضلانی و تنفسی را آموزش دهید تا او تمایز بین حالت تنش عضلانی و آرامش را متوجه شود.
    درمان نوک زبانی حرف زدن کودکان
  7. کودک با اختلال نوک زبانی حرف زدن را به سمت تمرینات تجسم کنترل شده،هدایت نمایید. هنگام تجسم موقعیت های گفتاری،سلسله مراتب ساده ترین تا سخت ترین موقعیت را رعایت نمایید،از او بخواهید که گفتار روان را در هر یک از سطوح مجسم کند.
  8. موقعیت هایی را که از فهرست سلسله مراتب اضطراب کودک با اختلال ناروانی طبیعی گفتار انتخاب کرده‌اید به نمایش بگذارید،به تدریج مشکل را اضافه کنید،از او بخواهید تا میزان آرامش خود را در آن موقعیت بررسی نماید،حداقل به ۹۵ درصد روانی در هر سطح دست پیدا کنید.
  9. کودک مبتلا به لکنت زبان را در موقعیت های واقعی زندگی خارج از کلینیک گفتار درمانی همراهی نمایید،با موقعیت هایی که در آن روانی به سهولت ایجاد می‌شود،شروع کنید (برای مثال صحبت کردن با دوستان) و سپس به سمت موقعیت‌های مشکل پیش بروید (مثلاً صحبت کردن کودک مبتلا به نوک زبانی حرف زدن با فروشنده یا تماس تلفنی) از اطمینان آفرینی،رهنمودهای آرامبخش و تقویت موفقیت‌ها استفاده نمایید.
  10. به کودک با اختلال ناروانی طبیعی گفتار بیاموزید که دم عمیق و بازدم آهسته انجام بدهد،و مسیر هوا را باز و بدون تنش نگه دارد و این کار را چندین بار تکرار کند.
  11. جریان هوای کنترل شده را به کار بگیرید،از کودک مبتلا به لکنت زبان بخواهید که چند بار به آرامی صدای را آوا سازی نماید
  12. آوا سازی با شروع راحت را به کار بگیرید،از کودک با اختلال ناروانی گفتار بخواهید که هجا ها و کلماتی را که با واکه ها شروع می شوند ادا کند،سپس این کار را تا بیان عبارات کوتاه توسعه دهید.
  13. انواع مختلف ناروانی طبیعی گفتار را الگو دهید و از کودک با اختلال گفتار نوک زبانی حرف زدن بخواهید که آنها را تقلید کند،از کودک با مشکل نوک زبانی حرف زدن بخواهید که متن های کوتاه را بخواند و تعمدا روی کلمات مشخصی ،مکث نماید و سپس کلمه هدف را به صورت روان ادا کند. (من سا-سا-سا- سالاد می خواهم).
  14. در گفتار درمانی لکنت زبان به کودک آموزش دهید تا جایگاه تولیدی مربوط به لب ها و زبان را به آرامی ایجاد کند تا شدت فشار در تولید همخوان های انفجاری در موقعیت آغازین کلمات کمتر شود،تمرینات تولیدی گفتار درمانی در لکنت زبان را که منجر به تماس خفیف اندام های گویایی در جایگاه های تولید می شود،به کار بگیرید.
  15. لکنت زبان ارادی و تماس خفیف اندام‌های تولیدی را به کار ببرید،به کودک با اختلال ناروانی گفتار بیاموزید که به سهولت و با سرعت کم رویی هجاهای لکنت شده روش واگویی را به کار بگیرد (تو-تو- تو- توپ) زمانی که کودک مبتلا به لکنت زبان روی روش واگویی تسلط پیدا کرد،تمرین را به سطح عبارت و جمله توسعه دهید،به کودک با اختلال گفتار نوک زبانی حرف زدن بیاموزید که روش واگویی را در حالت محاوره وقتی که مشکل را پیش بینی می کند،به کار بگیرید.
  16. به کودک با اختلال ناروانی طبیعی گفتار روش های خود – بازبینی را بیاموزید تا از این طریق تعیین نماید کدام علائم جسمانی (نظیر تنش عضلانی یا علائم غیر ارادی) لحظه شروع احتمالی لکنت زبان یا نوک زبانی حرف زدن را نشان می دهند.
  17. نشانه هایی که منجر به پیش‌بینی میشوند را به کار بگیرید،به کودک مبتلا به لکنت زبان بیاموزید هنگامی که لکنتش را پیش بینی می کند (قبل از کلمه پیش بینی شده) سرعت گفتارش را کاهش دهد،شروع راحت را به کار بگیرد یا روی کلمه هدف واگویی کند،و سپس ناروانی گفتار کنترل شده را در کلمات بعدی به کار گیرد تا سرعت گفتار به حالت طبیعی برگردد.
  18. به کودک با اختلال گفتار نوک زبانی حرف زدن روش رهایی اصلاحی را بیاموزید به این طریق که کلمه لکنت شده را در همان ابتدا متوقف کرده و سپس بقیه آن را با کاهش سرعت ناروانی گفتار ادا کند و بدون مکث کلمه را کامل کند ( غَ-  غذا) .
  19. به کودک با اختلال ناروانی گفتار بیاموزید که بعد از کلمه لکنت شده مکث کند و رفتارهای ناروانی اش را تحلیل کند،تصمیم بگیرد که چه تغییراتی ایجاد کند،سپس کلمه را با تغییرات مناسب تکرار کند (ناروانی: غَ – غَ – غَ غذا مکث : آرامش، اجرای روش حذف: غذا ) .
  20. در درمان نوک زبانی حرف زدن بیاموزید که سرعت گفتارش را به سطحی که در آن مشکل اتفاق نمی افتد برساند و این کار را با خواندن متون با سرعت 60 کلمه در دقیقه انجام دهد،به تدریج تعداد کلمات در دقیقه را افزایش دهد،روانی را در هر سطحی حفظ کند تا به ۱۲۰ تا ۱۵۰ کلمه در دقیقه برسد.
  21. در درمان لکنت زبان از کودک بخواهید که متن را برعکس (به سمت عقب) بخواند تا برون ده کلامی با سرعت کم را حس نماید،از او بخواهید که متن را به جلو بخواند و سرعت کند گفتارش را حفظ نماید.
  22. بعد از تنظیم مترونوم در سرعت پایین،گفتاری با سرعت یک هجا در هر ضربه را الگو بدهید،از کودک با اختلال ناروانی گفتار بخواهید که تقلید کند. در حین انجام تمرین گفتار درمانی لکنت زبان به تدریج سرعت مترونوم را افزایش دهید،وقتی که به سرعت قابل قبول بدون لکنت زبان رسید،مترونوم را به این ترتیب حذف  کنید که در ابتدا گفتار با یک ضربه (تیک) مترونوم آغاز شود و سپس آن را خاموش کنید،کودک مبتلا به لکنت زبان را ترغیب نمایید که گفتار را با همان سرعت ادامه بدهد. در مراحل آخر،قبل از شروع گفتار،سرعت را با مترونوم تثبیت نمایید،آن را خاموش کنید،و از او بخواهید که با همان سرعت صحبت کند.
  23. از کودک با اختلال ناروانی گفتار بخواهید که فهرستی از تک کلمات را بخواند،اگر روی کلمه لکنت کرد،او را متوقف کنید،تولید صحیح کلمه را الگو بدهید،از کودک با لکنت زبان بخواهید که آن را روان بگوید و سپس ادامه بدهد،این روش را ادامه دهید،به تدریج طول گفته ها را افزایش دهید تا 90 الی 95 درصد روانی را به دست آورد.
  24. در گفتار درمانی در ناروانی گفتار بعد از ایجاد الگوی گفتار آهسته با تولید اغراق‌آمیز،از کودک مبتلا به بخواهید که از این الگو در زمانی که متون کوتاه خوانده می شود و در زمان کاربرد گفتار خود انگیخته تقلید کند،روی یک نظام علامتی به توافق برسید برای مثال،بالا بردن دست که در زمان غیر قابل قبول شدن سرعت و وضوح گفتار به او نشان دهد که باید سرعت را کم کند و با دقت بیشتری صحبت کند.
  25. به منظور آموزش کودک مبتلا به لکنت زبان جهت ایجاد مکث های اغراق آمیز بین عبارات و جملات در خواندن و گفتار خود انگیخته،از الگو دادن و تمرین گفتاردرمانی لکنت زبان استفاده نمایید،یک نظام علامتی را برای نشان دادن زمانی که مکث او کافی نیست به کار بگیرید.
  26. در گفتار درمانی ناروانی گفتار الگو دادن و تمرین رفتاری را برای آموزش کودک با اختلال نوک زبانی حرف زدن به کار بگیرید تا با تاکید بیشتری روی هجا هایی که به طور طبیعی غیر موکد هستند، صحبت کند،جهت تفهیم آن که هنگام خواندن یا گفت و گو باید تاکید بیشتری بر هجاها داشته باشد از یک نظام علامتی استفاده کنید.
  27. در جلسات گفتاردرمانی ناروانی گفتار از طریق ثبت موقعیت های گفتاری و ترسیم نمودار ناروانی گفتار  که اتفاق می‌افتد،کودک مبتلا به لکنت زبان را تشویق نمایید تا مهارت های خود کنترلی را بسط و توسعه دهد،آنچه را که در دفتر روزانه قید می‌شود،تحلیل نمایید تا شیوه های انطباقی که در آینده باید به کار گرفته شود،تشخیص داده شوند.
  28. به خانواده کودک با اختلال ناروانی گفتار و سایر بستگان نزدیک آموزش دهید که انقطاع روانی را تشخیص بدهند و گفتار روان را از طریق همراهی کردن،الگو دادن و تقویت گفتار مناسب ترغب نمایند.
  29. کودک مبتلا به لکنت زبان را در گردش های خارج از کلینیک گفتاردرمانی همراهی کنید تا اطمینان حاصل نمایید او گفتار روان را به موقعیت های روزمره انتقال داده و راهکارهای خود کنترلی را دائماً استفاده می کند.
  30. در تشخیص لکنت زبان و درمان لکنت زبان همچنین درمان نوک زبانی حرف زدن، گفتاردرمانی در ناروانی گفتار موثر است.

 

سوالات متداول:

1آیا لکنت زبان در کودکان با بزرگسالان متفاوت است؟
بله، لکنت در کودکان معمولاً به دلیل رشد ناکافی سیستم گفتاری است و ممکن است به مرور زمان بهبود یابد. اما در بزرگسالان، لکنت اغلب پایدارتر است و نیاز به درمان تخصصی دارد.

2-آیا تمرینات خانگی برای بهبود لکنت موثر هستند؟
بله، تمرینات خانگی مانند تنفس عمیق، خواندن با صدای بلند و صحبت کردن آهسته می‌توانند مفید باشند. اما این تمرینات باید تحت نظر گفتاردرمانگر انجام شوند.

 

 

 

برچسب‌ها:, ,

کاردرمانی و مصاحبه جلسه اول|ارزیابی اولیه کودک|مشاهدات جلسه اول

رایج‌ترین روش برای جمع آوری اطلاعات اولیه در مورد یک مراجع مشاهده و مصاحبه جلسه اول می‌باشد. استفاده از یک چهارچوب قابل قبول، انتشار یافته، همانند ICF، که برای حرفه‌های مختلف آشنا باشد، می‌تواند کاردرمانی و مصاحبه جلسه اول را تسهیل کند. کلینیک کاردرمانی دکتر صابر با دارا بودن تعداد زیادی متخصص در حیطه درمان اختلالاتی نظیر بیش فعالی، اختلالات یادگیری، اوتیسم، تاخیر رشدی، سندرم های ژنتیک، لکنت، اختلالات گفتاری و… ، به عنوان بهترین مرکز کاردرمانی در تهران شناخته شده است. ارزیابی دقیق توسط جناب آقای دکتر صابر، این مرکز را به بهترین مرکز کاردرمانی تهران تبدیل کرده است. این مرکز شامل دو کلینیک، کلینیک پایا در شرق تهران و کلینیک توانبخشی غرب تهران واقع در غرب تهران، می باشد که با امکانات تخصصی خود در حیطه توانبخشی کودکان و بزرگسالان فعالیت می نماید.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

رایج‌ترین روش برای جمع آوری اطلاعات اولیه در مورد یک مراجع مشاهده و مصاحبه جلسه اول می‌باشد. ارزیابی‌ اولیه کودک برای کاردرمانگر و مراجع اکتشافی است. یک چک لیست از اطلاعات اولیه و یک پروتکل از تکالیف کوتاه، مشاهدی عملکرد را ساده می‌سازد، و اغلب برای ایجاد غربالگری‌های بیشتر و نیازهای ارزیابی مفید می‌باشد. چک لیست و پروتکل‌های استاندارد که بر مبنای چهارچوب تئوریکی واضح ایجاد شده‌اند، بر ارزیابی‌های غیررسمی و مختص یک مرکز، ترجیح دارند. استفاده از یک چهارچوب قابل قبول، انتشار یافته، همانند ICF، که برای حرفه‌های مختلف آشنا باشد، می‌تواند کاردرمانی و مصاحبه جلسه اول را تسهیل کند. اگر یک چهارچوب همه‌ی جنبه‌ها و سطوح عملکرد را یکپارچه کند، و مفاهیم را تشریح، کند درک بین رشته‌ای ارتقا می‌یابد. بنابراین اگر یک حوزه در ارزیابی اولیه تشخیص داده شده است، همه‌ی اعضای تیم قادر خواهند بود تا آن را در زمینه‌ی گسترده‌ی سلامتی مراجع جای دهند و ارتباط آن را درک کنند.

کاردرمانی و ارزیابی های اولیه

در ارزیابی اولیه کودک در کاردرمانی و مصاحبه جلسه اول، مهم است که به موارد زیر دست یابید:

  • بدست آوردن اطلاعات زمینه‌ای – برای مثال، زبان مادری مراجع و زمینه‌ی فرهنگی او، ارتباطات فامیلی، زمینه‌ی آموزشی و علائق وی، دست غالب، تاریخچه‌ی آسیب/ بیماری و تاریخ. درک مراجع از شرایط سلامتی خودش.
  • آماده سازی محیط – کاهش عواملی که موجب حواسپرتی می‌شوند و اطمینان ازراحتی، حریم و موقعیت امن.
  • حذف عوامل گیج کننده – آیا به‌خاطر مصرف دارو خواب آلود است؟ آیا عفونت دارد؟ درد دارد؟ یبوست دارد؟ آسیب بینایی دارد – و آیا عینک مورد نیاز است؟ آیا یک وسیله‌ی کمک شنوایی نیاز است؟
  • مورد توجه قرار دادن توانایی مراجع برای انطباق – آیا مراجع می‌تواند توجه خود را حفظ کند یا نیازهای فرآیند را برآورده سازد، آیا نیاز است تا جلسات به جلسات کوتاهتری تبدیل شوند و مابین جلسات استراحت در نظر گرفته شود؟
  • اگر هر هر آسیب ارتباطی، بینایی یا حسی – حرکتی وجود دارد ارزیابی‌های دیگری نیز باید انجام گیرد، اغلب همه‌ی اعضای تیم چند متخصصه جهت تعیین وجود و وسعت هر آسیب با هم همکاری و ارتباط برقرار می‌کنند.
  • مشاهده‌ی هر احتیاط یا کانتر اندیکاسیون ضروری می‌باشد – دستورالعمل‌هایی مثل «ممنوعیت غذایی» یا دستورات جابجایی خاص، ارزیابی کاردرمانی را متاثر می‌کند. مانند، مراجعی که دارای کانتر است یا ابزارهای جراحی و پزشکی به او متصل می‌باشد. شیوه‌های اجرایی تطابق یافته نیاز دارد.

مصاحبه و ارزیابی اولیه

مصاحبه‌ها اهداف مختلفی دارند: کمک به ایجاد پایه ای برای ارتباط درمانگر – مراجع؛ بدست آوردن اطلاعات زمینه ای؛ تشخیص روش‌های مؤثر ارتباط با مراجع؛ شروع تعیین این که مراجع چه مشکلاتی دارد و اهداف انتظارات آنها چیست؟ و نقش درمانگر چیست؟

مدل‌های کاردرمانی و چهارچوب‌ها منجر به ساختاردهی ابزارهای مصاحبه‌ی استاندارد می‌شوند. ابزارهایی مثل ۲۰۰۵ ۱OCAIRS و ۲۰۱۴ COPM تاریخچه، ارزش‌ها و نگرانی‌های یک فرد را با جزئیات نشان می‌دهند. این ابزارها نیاز به سطح خاصی از عملکرد مراجع جهت شرکت در فعالیت‌ها دارد، و علاوه بر مهارت‌های ارتباطی بیانی و دریافتی، توجه، تمرکز، حافظه، به سطح مشخصی از مقاومت به خستگی، و درک واقعی از ظرفیت و عملکرد خود (بصیرت) نیاز دارد.

با این که هر کدام از ابزارها می‌توانند در هر زمانی مفید باشند توصیه نمی‌شود که آنها را قبل از این که توانایی مراجع برای انطباق با این ابزارها سنجیده گردد معرفی کنیم. به هر حال، یک ابزار مانند COPM می‌تواند برای تنظیم اهداف و اندازه گیری روند پیشرفت مراجع مفید باشد زیرا هم یک ابزار ارزیابی و هم پیامد می‌باشد که می‌تواند قبل، در طول و در پایان درمان اجرا گردد. این مسئله مراجع را قادر می‌کند تا اهداف نزدیک به اهداف درمانگر را انتخاب کنند و روند پیشرفت خودشان را حین درمان اندازه گیری نمایند. اما COPM یک ابزار اندازه گیری رضایت و درک از عملکرد می‌باشد، این ابزار واقعاً توانایی عملکردی را اندازه گیری نمی‌کند. بنابراین این مثال نیاز به استفاده از استدلال بالینی را برای انتخاب ابزارهای اندازه گیری و درک این که این ابزارها واقعاً چه چیزی را اندازه می‌گیرند مشخص می‌کند.

مشاهدات مصاحبه جلسه اول

مشاهده یک روش دیگر جهت جمع آوری اطلاعات برای کمک به ایجاد فرآیند ارزیابی می‌باشد. زمانی که ما به صورت غیررسمی عمل می‌کنیم، مشاهدات پتانسیل ایجاد تفاسیر ذهنی و گاهی اوقات نادیده گرفتن آن چه را که دیده ایم را دارد. با این حال، مشاهدات اولیه غیررسمی هستند و اغلب در طول مصاحبه‌های اولیه انجام می‌گیرند.

مشکلاتی در اجرای تکالیف می‌تواند به هر دلیلی صورت گیرد. اماده سازی مناسب مراجع و محیط همانطور که شرح داده شد می‌تواند عوامل گیج کننده را کاهش دهد. برای مثال، اگر از یک مراجع خواسته شود تا لیوان را بردارد و از آن آب بنوشد، در صورتی که نیازمند وسیلهی کمک شنیداری باشد، دچار مشکل می‌شود. اگر درمانگر از این آسیب حسی آگاهی ندارد، ممکن است در شروع تکلیف تأخیر را مشاهده کند و آنرا به‌عنوان آفازی دریافتی، یا آسیب ادراکی – بینایی یا آپراکسی، تفسیر کند.

مشکل در دنبال کردن دستورالعمل‌ها ممکن است آسیب شناختی نباشد، اما در غیاب وسیله‌های کمکی رخ دهد. مشاهدات اولیه باید با تکالیف، آشنا کوتاه و پایه هماهنگ گردد. به‌عنوان یک قاعده کلی، تکالیف پیچیده و جدید نیازهای شناختی بیشتری لازم دارند و می‌توانند فراتر از توانایی‌های یک مراجع باشند. بنابراین مزیت کمتری دارد تا درمانگر و مراجع برای انجام آنها تلاش نمایند. تکالیفی که در مشاهدات اولیه مفید می‌باشند شامل آن‌هایی هستند که می‌توانند با شرایط ارزیابی به طور طبیعی یکپارچه گردند. نیازهای تکلیف بایستی به میزان زیادی با بافتار زندگی فرد متناسب باشد، و این کار به عدم استفاده از روش‌هایی که برای مراجع معنای آکوپیشنال و هدف قابل درکی ندارد، کمک می‌کند.

ثبت دقیق مشاهدات باید توسط مهارت آنالیز فعالیت پشتیبانی گردد. تشکیل یک آکوپیشن به این که چگونه انجام می‌شود اشاره می‌کند یک درمانگر کاردرمانی باید دانش نیازهای عملکردی و اجزای عملکردی یک فعالیت را به منظور مشاهده شکل و انجام آن توسط مراجع داشته باشد،  و جنبه‌هایی که سبب مشکل می‌شوند را ثبت نماید. این تنها شامل مهارت‌های عملکردی مراجع نمی‌باشد، جنبه‌های محیط که ممکن است عملکرد وی را حمایت کنند نیز مهم هستند. برای مثال،  در مورد استفاده از موارد روی میز که قبلاً اشاره شد،  جهت دهی،  یا فاصله‌ی بین مراجع و میز ممکن است عملکرد را تحت‌تأثیر قرار دهد. همین‌طور عوامل شخصی مثل فرهنگ ممکن است نشان دهد که یک فعالیت چگونه اجرا می‌گردد و این می‌تواند برای درمانگر ناآگاه غیر آشنا یا حتی غیر طبیعی باشد. مشاهده‌ی اولیه جهت غربالگری غیررسمی محدودیت‌های فعالیتی حاصل از نقایص شناختی، با ارزش می‌باشد با توجه به اهمیتی که قبلاً اشاره شده است، یک نفر می‌تواند مشکلات عملکردی را با استفاده از مشاهده شرح دهد، اما علت آن را نمی‌تواند بفهمد.

انتخاب تکالیف کاردرمانی

انتخاب تکالیف مناسب باید در طول ارزیابی اولیه انجام شود که توسط سطح عملکرد مراجع، محیط و دامنه‌ی نیازهای شناختی تکالیف هدایت می‌شود. درمانگر از تئوری آکوپیشنال، آنالیز فعالیت و دانش شناختی در این فرآیند استفاده می‌کند. بسته به محیط و بافتار( آیا ارزیابی در یک بیمارستان، یا در یک دپارتمان درمانی یا درخانه مراجع صورت می‌گیرد؟) دامنه‌ای از تکالیف برای نیازهای همه‌ی اجزای شناخت مورد نیاز است ادراک، بینایی، توانایی‌های فضایی، توجه، حافظه حرکات هدفمند و عملکردهای اجرایی ممکن است در برخی درجات مورد غربالگری قرار گیرند.

با انتخاب تکالیف، امکان ارزیابی منفرد هر جزء شناختی وجود ندارد، چرا که حتی تکالیف ساده اجزای شناختی چندگانه ای دارند. درمانگر باید از تکالیفی که ساده‌اند استفاده کند، و باید هر جزء شناختی مورد نظر در أن تکلیف بیشتر نیاز باشد. شکستن یک تکلیف به مراحل جزئی می‌تواند به همان هدف دست یابد.

داشتن یک انتخاب از موارد روزمره روی یک میز در جلوی مراجع، درمانگر را قادر می‌سازد تا به نیازهای شناختی مختلفی از طریق انتخاب تکلیف برسد. برای مثال، موارد ممکن است شامل مجلات، خودکار و کاغذ لیوان آب، و یک شانه باشد. این موارد می‌توانند از مراجع بخواهند که:

  • یک شیء را نشان دهد – نیازمند ادراک بینایی( تشخیص شکل از زمینه) و بازشناسی شیء.
  • یک شیء را بردارد و به یک موقعیت دیگر ببرد – نیازمند توانایی‌های فضایی.
  • استفاده از یک شیء انجام و یا نمایش دهد – بر اساس باز شناخت و پراکسی.
  • استفاده از دو شیء مرتبط (ریختن آب داخل (لیوان) – نیازمند همه‌ی موارد بالاست، به علاوه‌ی برنامه ریزی حرکتی و توالی، قضاوت و پیش بینی.

این که چگونه این توالی نیازها سازمان دهی می‌شوند را مورد توجه قرار دهید،  بنابراین پایه‌ای ترین تکالیف ابتدا می‌آیند،  و هر تکلیف روی تکمیل موفق تکالیف دیگر قرار می‌گیرند.

هر مشکلی در اجرای تکالیف کاردرمانی باید همان‌طور که مشاهده می‌گردد ثبت شود.اغلب برای یک درمانگر وسوسه‌انگیز است که در مورد مشاهدات استنتاج نماید ( آقای X نمی‌تواند لیوان را بردارد زیرا…) ،  اما از این مسئله باید جلوگیری شود. این به‌خاطر (الف) اطلاعات غیرمؤثری در این مرحله در مورد وسعت و ماهیت آسیب مراجع جهت استنتاج وجود دارد،  (ب) روش‌های غیررسمی منجر به اختلاف بین درمانگران و محیط می‌گردد و بنابراین، عملکرد مراجع ممکن است توسط عواملی به‌غیراز آسیب‌های خودشان تحت‌تأثیر قرار گیرد.

 

ارزیابی اولیه کاردرمانی کودک

برچسب‌ها:, ,