گفتاردرمانی کودکان چیست؟ گفتاردرمانی علم تشخیص و درمان مشکلات گفتاری می باشد. بسیاری از اختلالات زبانی بدون منشا مشخص هستند. از این گروه می توان به آسیبهای ویژه زبانی شاره کرد که کودکان مبتلا به آن، بدون این که دارای علائم آسیب شناختی خاصی از نظر عصبی، حسی، حرکت یا محیطی باشند و بدون دارا بودن نقص مشخص ذهنی، در عملکردهای زبانی در حیطه‌های واج شناسی، دستور زبان، معناشناسی و کاربرد شناسی زبان، دچار مشکل هستند. در بررسی این موضوع که گفتار درمانی کودکان چیست؟ باید توضیح داد گفتاردرمانی کودک تلاش دارد با درمان اختلالات گفتاری کودک روند رشد طبیعی گفتار را تسریع بخشید و از تاخیر گفتاری و گفتار نامناسب و نامفهم کودک جلوگیری کند. مرکز گفتاردرمانی کودکان دکتر صابر در زمینه تشخیص و درمان اختلالات گفتاردرمانی کودکان نظیر مشکلات تلفظی حروف، لکنت زبان، اختلالات بلع، تاخیر گفتار، مشکلات درک گفتاری و … فعالیت می نماید همچنین به ارائه خدمات گفتاردرمانی کودکان در منزل مشغول می باشد.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
روند رشد گفتار در کودکان
- گفتار کودکان زیر یک سال 3 کلمه می باشد.
- گفتار کودکان یکسال 20 کلمه می باشد.
- گفتار کودکان دوسال 100 کلمه می باشد.
- گفتار کودکان ۳ ساله 500 کلمه می باشد
- گفتار کودکان ۴ ساله 1500 کلمه می باشد.
- گفتار کودکان ۵ ساله 2500 کلمه می باشد.
گزارش موردی از آسیب زبانی ویژه
«ع» پسری ۶ ساله است که در بدو تولد زردی داشته و رشد مهارتهای حرکتی اش نظیر گردن گرفتن، نشستن و راه رفتن با تاخیر روبرو بوده است، کودک دیرتر از زمان مناسب به حرف افتاده و تعداد واژگان بیانیه اش بسیار محدود می باشد ( حدود ۸۰ تا ۱۰۰ واژه) تعداد واژگان بیانی این کودک متناسب با یک کودک دو ساله طبیعی است. سن اکتساب حروف و تعداد واژگان بیانیه کودکان تا ۵ سالگی آمده است.«ع» کودکی خجالتی است و به سختی با کودکان همسن خود و بزرگسالان ارتباط برقرار می‌کند. توانایی های ارتباطی او مثل سلام و خداحافظی، درخواست کردن اجازه گرفتن، شروع کنندگی محاوره و… نسبت به کودکان هم سن و سالش و عقب تر است و این ناتوانی در بیان خواسته هایش باعث شده کودک از خود رفتارهای پرخاشگرانه به صورت کتک زدن اطرافیان نشان دهد. طبق گفته مادرش، کودک در انجام حرکات و فعالیت‌ها دقت کافی را ندارد (و یا به بیان عامیانه کودک دست و پا چلفتی است). با برقراری ارتباط با کودک می توان به ضعف توجه و تمرکز وی پی برد. مکث های زیادی در گفتار کودک شنیده می شود؛ همچنین کودک نمی‌تواند متناسب با سوالات درمانگر پاسخ بدهد. طبق ارزیابی هایی که از کودک به عمل آمد، هوش کلامی کودک طبیعی و زبان درکی وی متناسب با توانمندی‌های درکی کودکان همسن (کودکان ۶ ساله) است ولی توانمندی‌های بیانی وی نسبت به توانمندی‌های درکی اش فاصله دارد و عقب تر از کودکان هم سن خود می باشد. این کودک مشکلات واجی هم دارد. خطا های تولیدی و تلفظی زیادی دارد.
نمونه گفتار واج نگاری شده این کودک به همراه متن اصلی در زیر آمده است.(مکث ها با خطوط تیره نشان داده شده اند.)
متن هدف: دختره دستش رو بسته_ دختره که دستش رو بسته چون افتاده گریه میکنه_ مورچه ها قارچ رو میبرن_این پسره دنبال دوستش میگرده_ماشین پنچر شد_بابا داره چرخ ماشین را عوض میکنه.
ویژگیهای نمونه صوتی
- جملات کوتاه،دو کلمه ای و ساده.
- خزانه (تعداد) واژگان محدود.
- نداشتن واژگان دستوری متنوع مانند،ضمایر،حروف ربط،حروف اضافه.
- استفاده نکردن از افعال زمان گذشته و آینده.
- وجود خطا های تولیدی فراوان.
مشکلات گفتاری کودکان
جملات این کودک به طور معمول دو کلمه‌ای هستند .
کودک در کل گفتار خود تنها از یک ضمیر و یک نشانه جمع استفاده کرده است.
حروف ربط «و،که،چون،ولی» حروف اضافه « را، به …» ضمایر متصل « مثل -ِ ش در دوستش» و قید « حالا، بعد، اینجا» را در گفتار خود به کار نمی برد و باعث می‌شود جملات کودک کوتاه و ساده و منقطع باشند. و گویی در صحبت کردن کورمال کورمال می‌کند و به دنبال کلمات مناسب می‌گردد.
افعالی که کودک به کار می برد محدود به زمان حال ساده می باشند.
کودک خطاهای تولیدی دارد.
توانمندی کودک ۶ ساله طبیعی در گفتاردرمانی کودکان
- واژگان بیانی یک کودک ۶ ساله ۳۰۰۰ تا ۳۵۰۰ واژه و متنوع هستند؛کل واژگان این کودک حدود ۸۰ تا صد واژه می باشند.
- جملات کودکان ۶ ساله طبیعی بین 7-4 کلمه ای می باشند( دختره که دستش رو بسته گریه می کنه) ولی این کودک در جملاتش بین 3-2 کلمه به کار می برد ( دختره دَس بسه)
- کودکان طبیعی در این سن با استفاده از مشخصه‌های صرفی ( حروف اضافه، ربط، قید، نشانه های جمع) جملات متنوع و پیچیده می سازند ولی مشخصه‌های صرفی این کودک محدودند که به پیرو آن جملات وی ساختاری ساده و تکراری دارند.
- افعالی که یک کودک طبیعی در این سن به کار می‌برد مربوط به زمان حال،گذشته و آینده می باشند،ولی افعال این کودک و سایر کودکان مبتلا به آسیب های زبانی ویژه،محدود به زمان حال می شوند.
- کودکان ۶ ساله طبیعی از نظر زبانی برای اصلاح گفته‌های خود از توصیف های مفصل به همراه جزئیات استفاده می‌کنند؛ در حالی که این کودک اشتباهات خود را با تک کلمه های ناقص و یا مکث های بی جا اصلاح می کند،به عبارت دیگر برای صحبت کردن کورمال کورمال می‌کند.
- کودک طبیعی تا سن ۶ سالگی به توانایی تولید همه صداهای گفتاری در هر سه جایگاه (ابتدای کلمه ، میان و پایان کلمه) دست می یابد، ولی این کودک هنوز در تولید اکثر صداها در هر سه جایگاه مشکل دارد. البته این مشکل بی ثبات است یعنی در بعضی بافت های آوایی می تواند این صداها را به درستی تولید کند.
کودکان مبتلا به اختلالات گفتاری به احتمال زیاد در فراگیری سایر جنبه های زبانی نیز دچار آسیب و نقصان خواهند شد. اختلال در یادگیری جنبه‌هایی از زبان که در دوران مدرسه و تحصیل ظاهر می شوند، نظیر اختلال در خواندن، اختلال در نوشتن، اختلال در ریاضیات و نارساخوانی ( Dyslexia ) این موارد نیز در گروه اختلالات زبانی طبقه بندی می شوند.