مقیاس هوش وکسلر- تست هوش وکسلر
دیوید وکسلر (۱۸۹۶ – ۱۹۸۱ ) روانشناس آمریکایی در سال ۱۹۳۹ مقیاس هوش بزرگسالان وکسلر را ایجاد کرد و پس از مدتی آزمون هوش کودکان را ساخت که بنام مقیاس هوش وکسلر برای کودکان شناخته می شود. آزمون وکسلر چندین بار مورد تجدید نظر قرار گرفتند و در طول سال ها تدوین و ویرایش شده است و نسخه های متفاوتی از آن در دسترس می باشد. مقیاس هوش وکسلر ویرایش پنجم آخرین نسخه از مقیاس وکسلر کودکان است. این آزمون در 10 خرده آزمون اصلی و 5 خرده آزمون فرعی یا جایگزین طراحی شده است و برای کودکان 6 تا 16 سال قابل اجرا می باشد. برای اجرای این آزمون نیازمند دفترچه راهنما، دفترچه آزمون، مداد، ابزارهای جانبی آزمون ، مکعب های کهس و.. می باشد که توسط روانسنج های متخصص در هر مرحله آزمون برای کودک استفاده می گردد. زمان تقریبی اجرای آزمون بین 45 دقیقه تا یک ساعت است که ممکن است بسته به نیاز کودک این زمان طولانی تر شود. نتایج در انتهای هر خرده آزمون توسط روانسنج در دفترچه نمره دهی ثبت می گردد و در انتهای آزمون نمره گذاری تکمیل می شود.
نمرات آزمون های هوش وکسلر شامل:
نمره مقیاس کلامی
نمره مقیاس عملی یا عملکردی
نمره کلی (مجموع نمرات کلامی و عملی)
نمرات کلامی وکسلر شامل موارد زیر است:
اطلاعات عمومی
درک مطلب
حساب کردن (محاسبه)
واژگان
فراخنای ارقام (تکرار یک سری از ارقام به صورتی که ارائه می شود یا به طور معکوس تکرار گردد)
شباهتها
نمرات عملی (عملکردی) مقیاس وکسلر شامل موارد زیر است:
تکمیل تصویر (پاسخ به این سؤال که کدام قسمت از تصویر مقابل حذف شده است)
چیدن یا مرتب کردن تصاویر (تنظیم یک سری از تصاویر ارائه شده و درهم با هدف ایجاد داستانی معنادار و دارای ترتیب زمانی)
طراحی با مکعبها
الحاق قطعات (ترکیب قطعات با هدف ایجاد یک شیء خاص یا شیء کامل)
نماد ارقام یا اعداد (در این ارتباط باید با توجه به نمونه ارائه شده شکلها و ارقام، شکل های متوالی ایجاد شده در سؤال به اعداد مربوطه خود نسبت داده شوند)
مازها (پیدا کردن رد خروج از مازها به وسیله مداد)
تست وکسلر یکی از تست های معتبر در تشخیص هوشبهر کودکان می باشد که از روایی و پایایی خوبی برخوردار است و در تشخیص اختلالات یادگیری نیز مورد استفاده قرار می گیرد. مرکز جامع کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای صابر در بخش انجام آزمون های روانی این تست را توسط متخصصین مجرب مرکز برای کودکان انجام و تفسیر می نماید. استفاده از تست های تشخیصی معتبر در تشخیص نقاط قوت و ضعف کودکان جهت طراحی برنامه درمانی مناسب بسیار حائز اهمیت است. نحوه اجرای صحیح تست توسط تستر آموزش دیده در صحت نتایج بدست آمده از آن قابل توجه و مهم می باشد.
نمونه از خرده آزمون های تست هوش وکسلر
خرده آزمون خط زنی، در این خرده آزمون از آزمودنی خواسته می شود به تصاویری که به شیوه ی تصادفی و منظم ارائه شده اند، نگاه کند و تصویر هدف را در یک محدوده ی زمانی خاص خط بزند.
اصول کلی آزمون
هر دو صفحه تصاویر، چه تصاویر منظم و چه تصادفی را اجرا کنید.
از نمونه برای توضیح شیوه ی کار خرده آزمون استفاده کنید، بعد به آزمودنی اجازه دهید قسمت تمرین را انجام دهد. اگر آزمودنی دستور العمل را متوجه نشد، مجددا دستورالعمل را توضیح دهید. سپس از تمرین استفاده کنید. فقط زمانی آزمون اصلی را شروع کنید که مطمن باشید آزمودنی دستورالعمل را فهمیده است.
به آزمودنی پاک کن ندهید، اگر او تقاضا کرد، بگویید: خوب است، هر چه سریع تر ادامه بده.
نمره گذاری
اگر آزمودنی زودتر از 45 ثانیه کارش را تمام کرد زمان دقیق را یادداشت کنید، این زمان در اضافه کردن امتیاز به نمره آزمودنی موثر است.
تعداد پاسخ های غلط را از تعداد پاسخ های صحیح کم کنید تا نمره آزمودنی به دست آید. اگر تفاوت دو نمره از 60 کمتر است آن را به عنوان نمره ی فرد محسوب کنید ولی اگر این تفاوت 60 یا بیشتر است از جدول نمرات برای دادن امتیاز اضافه به آزمودنی استفاده کنید.
نمره کل آزمودنی در این خرده آزمون، مجموع نمرات خام دو صفحه اشکال منظم و تصادفی است
اگر نمره کل کمتر از صفر یا مساوی صفر باشد، برای آزمودنی نمره ی صفر منظور می شود.
برای تمرین به کودک یک مداد قرمز بدون پاک کن بدهید و به تمرین اشاره کنید و بگویید: روی حیوانات خط بکش و روی چیز دیگری خط نکش.
نتیجه گیری:
انجام تست وکسلر نیازمند تجربه و مهارت ویژه ای دارد که توسط روانسنج های با تجربه مرکز انجام می گیرد. پس از تکمیل فرایند انجام تست، نتایج توسط روانسنج بررسی و نمرات تست کلامی، عملی و نمره کل بهره هوشی کودک محاسبه می گردد. علاوه بر تعیین نمره هوش بهر نکات مهم دیگری از تفسیر هر یک از خرده آزمون های تست وکسلر حاصل می گردد که بر روی تشخیص و روند درمان اختلالات کودکان تاثیر مهم و ارزشمندی دارد. تفسیر نتایج تست وکسلر توسط دکتر هوش کودکان می تواند کمک بسزایی در درمان کودکان داشته باشد. مرکز تست هوش دکتر صابر علاوه بر انجام تست وکسلر کودکان به صورت تخصصی و استاندارد، در اجرای آزمون های دیگر توجه و حافظه در کودکان فعال می باشد و با انجام آزمون های استاندارد مختلف می تواند ارزیابی دقیق و کاملی از شدت و نوع اختلال در کودکان به عمل آورد، همچنین ارزیابی های دوره ای صورت گرفته در این مرکز روند بهبودی کودک را به صورت دقیق مورد بررسی قرار می دهد تا نتایج درمانی بهتری را حاصل نماید.
سوالات متداول:
1.آزمون هوش وکسلر برای چه سنی مناسب است؟
مقیاس هوش وکسلر یک تست استاندارد و مناسب برای سنجش بهره هوشی کودکان بین 6 تا 16 سال می باشد، آزمون هوش وکسلر پیش دبستانی نیز یک ورژن دیگر از این تست می باشد که مناسب برای کودکان 3 تا 7 سال است و در تشخیص زودهنگام اختلالات توجه و بیش فعالی، اختلالات یادگیری کودکان نقش مهمی دارد.
2. مقیاس هوش وکسلر از چند خرده آزمون تشکیل شده است؟
مقیاس هوش وکسلر نمونه ای از یک تست هوش چند جانبه می باشد که در 10 خرده آزمون توانایی سنجش هوش کلامی و عملی را در کودکان دارا می باشد و می تواند اختلالات مختلفی را در کودک غربالگری نماید.