علائم واضح اوتیسم

آیا فرزند من اوتیسم دارد یا ممکن است در خطر ابتلا به اوتیسم قرار داشته باشد؟ این یک دغدغه فکری رایج در ذهن والدین راجع به اختلال ذهنی است که موجب نابودی توانایی صحبت کردن و اختلال های دیگر در افراد می شود. معمولا قبل از دو سالگی ، اوتیسم تشخیص داده نمی شود ولی بعضی از بچه ها علایم واضح اوتیسم را پیش از دو سالگی بروز می دهند. محوری‌ترین خصوصیات افراد اوتیسم تعاملات اجتماعی ضعیف، ناتوانی در برقراری ارتباط و تمایل به رفتارهای تکراری می باشد. شناخت علائم هشدار دهنده اوتیسم توسط والدین تا حدی زیادی شک آنها را در رابطه با رفتارها و نشانه‌های درجازدن رشد فرزندشان برطرف کند. مرکز اوتیسم دکتر صابر تاکید می کند، تشخیص قطعی و صحیح اوتیسم تنها از عهده‌ متخصصان این امر امکان پذیر است. بنابر این شما درصورتیکه به بعضی از علائم هشدار دهنده اوتیسم در فرزند خود مشکوک هستید ، مرکز جامع توانبخشی دکتر صابر با امکانات خدماتی گفتاردرمانی و کاردرمانی اتیسم ،  توانبخشی در منزل و روانشناسی کودک ضمن ارزیابی علائم هشدار دهنده اوتیسم در فرزند شما ، بهترین برنامه ریزی درمانی را جهت رفع مشکل احتمالی انجام خواهد داد.

علایم واضح اوتیسم را بشناسید

تشخیص علایم واضح اتیسم بر اساس رفتارهای خاص و قابل مشاهده ای انجام می شود که در کودکان اوتیستیک و معمولی تفاوت دارد. درصورتیکه فرزند شما در نشان دادن علایم هشدار دهنده اوتیسم که در ادامه مرور میکنیم، به تناسب سن در 12 ماهگی تا دو سالگی ناتوان باشد ، باید جهت تشخیص اولیه ، در مرکز اوتیسم دکتر صابر مورد بررسی بیشتری قرار گیرد. علائم هشدار دهنده اتیسم شامل بی‌تفاوتی به اطرافیان ، یا نسبت به نام خود، دلخوری زیاد و عصبانی شدن غیرمعمول از به هم ریختن نظم اشیاء و اسباب بازی‌هایش ،وابستگی نامتعارف به یک شی خاص ، عدم برقراری تماس چشمی مستمر. از دیگر علایم واضح اوتیسم ، بی تفاوتی در مقابل خنده اطرافیان یا عدم توجه به واکنش‌های دیگران ، فقدان خلاقیت و خیال پردازی در بازی ها،ناتوانی در تقلید کردن و واکنش نشان ندادن به صداهای محیط می باشد. بازی های تکراری به طور انفرادی ، تکرار کردن قسمتی از صحبت های شما به طور مستمر مثلا زمزمه کردن تبلیغات تلویزیونی بیشتر از حرف های روزمره خود ، نیز از علایم واضح اوتیسم هستند.

اوتیسم در افراد مختلف به گونه‌ های متفاوتی بروز می ‌کند. هیچ راه واحدی برای ظاهر شدن یا اوتیستیک بودن وجود ندارد، زیرا همه افراد اوتیستیک منحصر به فرد هستند و به همین دلیل هیچ نشانه قطعی یا لیست قطعی ای از نشانه‌ ها وجود ندارد که بتواند به شما بگوید که آیا شما، فرزندتان یا شخص دیگری اوتیستیک است یا خیر. این نوشته شامل طیف وسیعی از نشانه‌ های رایج است که افراد در کودکان و بزرگسالان اوتیستیک مشاهده کرده‌ اند. با این حال، هر فرد اوتیستیک همه نشانه‌ ها را نشان نخواهد داد. اوتیسم توسط متخصصان تشخیص اوتیسم ارزیابی می ‌شود که اطلاعاتی را در مورد چندین نشانه جمع ‌آوری می‌ کنند که برای تشخیص باید با ویژگی ‌های اصلی اوتیسم مطابقت داشته باشد. تنها راه قابل اعتماد برای تشخیص اوتیستیک بودن یک فرد، ارزیابی اوتیسم است. نمونه‌ هایی از ویژگی‌ های ارتباط اجتماعی و تعامل اجتماعی مرتبط با کودک ASD می‌ تواند شامل موارد زیر باشد:

– از تماس چشمی اجتناب می ‌کند یا آن را حفظ نمی ‌کند.

– تا 9 ماهگی به نام خود پاسخ نمی ‌دهد.

– تا 9 ماهگی حالات چهره‌ ای مانند خوشحالی، ناراحتی، عصبانیت و تعجب را نشان نمی ‌دهد.

– تا 12 ماهگی از حرکات اشاره‌ ای کم استفاده کرده یا هیچ استفاده ای نمی ‌کند (مثلاً برای خداحافظی دست تکان نمی ‌دهد).

– تا 15 ماهگی علایق خود را با دیگران به اشتراک نمی گذارد.

– تا 18 ماهگی برای نشان دادن چیزی جالب به شما اشاره نمی ‌کند.

– تا 24 ماهگی (2 سالگی) متوجه ناراحتی یا پریشانی دیگران نمی ‌شود.

– تا 36 ماهگی (3 سالگی) متوجه کودکان دیگر نمی ‌شود و به آن ها در بازی نمی ‌پیوندد.

افراد مبتلا به ASD رفتارهایی یا علایقی دارند که ممکن است غیرعادی به نظر برسند. این رفتارها یا علایق اوتیسم را از شرایطی که فقط با مشکلات ارتباط اجتماعی و تعامل تعریف می ‌شوند، متمایز می ‌کند. نمونه‌ هایی از رفتارهای محدود یا تکراری و علایق مرتبط با ASD می ‌تواند شامل موارد زیر باشد:

– کلمات یا عبارات را بارها و بارها تکرار می‌ کند (که اکولالیا نامیده می ‌شود).

– همیشه به یک روش با اسباب‌ بازی ‌ها بازی می ‌کند.

– با تغییرات جزئی ناراحت می‌ شود.

– علایق وسواس‌ گونه دارد.

– دست‌ هایش را تکان می ‌دهد، بدنش را تاب می ‌دهد یا به دور خود می ‌چرخد.

بیشتر افراد مبتلا به اوتیسم ویژگی ‌های مرتبط دیگری نیز دارند. برخی از این موارد عبارت اند از: تاخیر در مهارت ‌های زبانی، تاخیر در مهارت ‌های حرکتی، تاخیر در مهارت ‌های شناختی یا یادگیری، عادات غیرعادی خوردن و خوابیدن، اضطراب، استرس یا نگرانی بیش از حد.

مشکلات ارتباطی و تعامل اجتماعی در اوتیسم

کودکان مبتلا به اوتیسم اغلب چالش‌های واضحی در برقراری ارتباط دارند. این شامل تماس چشمی محدود، عدم پاسخ به نام خود و دشواری در بیان نیازها می‌شود. بسیاری از آن‌ها درک ضعیفی از احساسات دیگران دارند و ممکن است در بازی‌های گروهی مشارکت نکنند. به گفته متخصصان، این کودکان معمولاً از اشاره کردن (مثل نشان دادن اشیا) اجتناب می‌کنند. تشخیص زودهنگام این نشانه‌ها و شروع گفتاردرمانی و کاردرمانی می‌تواند به بهبود مهارت‌های اجتماعی کمک کند. والدین باید به تأخیر در گفتار یا استفاده غیرمعمول از کلمات (مانند تکرار جملات) توجه ویژه داشته باشند.

رفتارهای تکراری و مقاومت در برابر تغییر

یکی از علائم واضح اوتیسم، انجام رفتارهای تکراری مانند تکان دادن دست‌ها، چرخیدن یا پرش‌های مکرر است. این کودکان معمولاً به روال‌های ثابت وابسته‌اند و با کوچکترین تغییر در برنامه روزانه به شدت مضطرب می‌شوند. برخی نیز علاقه وسواس‌گونه به اشیا خاص (مثل چرخ‌های ماشین یا کلیدهای برق) نشان می‌دهند. متخصصان تأکید می‌کنند که این رفتارها راهکاری برای کاهش اضطراب در مواجهه با دنیای پیچیده است. مداخلات رفتاری مانند ABA (تحلیل رفتار کاربردی) می‌تواند به انعطاف‌پذیری بیشتر آن‌ها کمک کند.

تفاوت‌های حسی در کودکان اوتیستیک

افراد اوتیستیک می‌ توانند هم بیش ‌حساسیتی (واکنش ‌پذیری بیش از حد) و هم کم‌ حساسیتی (واکنش‌ پذیری کمتر از حد) را نسبت به طیف وسیعی از محرک‌ ها تجربه کنند. بیشتر افراد ترکیبی از هر دو را دارند. بسیاری از افراد اوتیستیک بیش ‌حساسیتی به نورهای روشن یا طول موج‌ های خاص نور مانند نورهای LED یا فلورسنت را تجربه می ‌کنند. صداها، بوها، بافت ‌ها و طعم‌ های خاص نیز می ‌توانند طاقت ‌فرسا باشند. این می ‌تواند منجر به اجتناب حسی شود. کم‌ حساسیتی نیز رایج است. این می ‌تواند به صورت نیاز مداوم به حرکت؛ دشواری در تشخیص احساساتی مانند گرسنگی، بیماری یا درد؛ یا جذب شدن به صداهای بلند، نورهای روشن و رنگ ‌های زنده ظاهر شود.

بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم واکنش‌های غیرمعمول به محرک‌های حسی نشان می‌دهند. برخی به صداهای معمولی (مثل جاروبرقی) حساسیت شدید دارند، در حالی که برخی دیگر اصلاً به درد واکنش نشان نمی‌دهند. تفاوت در پاسخ به نورها، بوها یا بافت‌های مختلف (مثل اجتناب از لباس‌های زبر) نیز شایع است. این ویژگی‌ها می‌تواند بر رفتارهای روزمره مانند غذا خوردن یا لباس پوشیدن تأثیر بگذارد. کاردرمانی حسی یکی از مؤثرترین روش‌ها برای کمک به این کودکان است. والدین باید به علائم حسی مانند پوشاندن گوش‌ها در برابر صدا یا اجتناب از لمس شدن توجه کنند.

منابع:

cdc.gov

autism.org.uk

سوالات متداول:

1-اگر چند تا از این علائم واضح را در کودکم دیدم، چه کار کنم؟
مشاهده حتی چند مورد از این علائم واضح، ضرورت مراجعه به متخصص رشد کودک یا روانپزشک کودک را ایجاب می‌کند. تشخیص و مداخله زودهنگام بسیار مؤثر است.

2-آیا تاخیر در گفتار همیشه به معنی اوتیسم است؟
خیر، اما وقتی تاخیر گفتار با سایر علائم واضح اوتیسم مانند مشکلات ارتباطی یا رفتارهای تکراری همراه باشد، احتمال اختلال طیف اوتیسم افزایش می‌یابد.