پراکسی توانایی درک، برنامه ریزی و اجرای یک عمل حرکتی غیرعادتی است. مشکلات در پراکسی تحت عنوان دیس پراکسیا یا اختلال در برنامه ریزی حرکتی شناخته میشود. اختلال در یکپارچگی حرکتی و حسی در کودکان موجب عدم توانایی کودک در برنامه ریزی حرکتی و به اصطلاح دست و پا چلفتی به نظر رسیدن کودک می گردد. مرکز کاردرمانی و گفتاردرمانی دکتر صابر با بهره گیری از تجربه 18 ساله خود در حیطه درمان کودکان به تشخیص دقیق دیس پراکسیا و طرح درمان آن می پردازد. امکانات مرکز نظیر کاردرمانی حسی حرکتی، سنسوری روم، بازی درمانی، اتاق تاریک و… به درمان تخصصی و همه جانبه این اختلال کمک بسزایی می کنند. خدمات کاردرمانی و گفتاردرمانی در منزل در کنار درمان های توانبخشی در کلینیک کاردرمانی کودکان و گفتاردرمانی تهران موجب تسریع روند درمان کودکان می گردد.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
دیس پراکسی چیست
ایرز ارتباط ادراک لامسه و پراکسی را بکار برد و اظهار کرد که ادراک لامسه خوب باعث رشد طرحواره بدنی میشود که طرحواره بدنی برای برنامهریزی فعالیت جدید لازم است.
– ایرز از واژه ی Somatodyspraxis برای انواعی از مشکلات پراکسی استفاده کرد که شامل : اختلال در SI پراکسی ضعیف، اختلال در پردازش حس لامسه و عمقی می‌باشد.
اختلال دیس پراکسیا در کودکان توسط متخصصین مختلفی ارزیابی و تشخیص داده می شود. کاردرمانگران، متخصصین اطفال و روانشناسان کودک ممکن است علائم را در کودک تشخیص دهند.
–
دیس پراکسیا و کاردرمانی
– دیس پراکسی رشدی مشکلی در دوران رشد دوران اولیه کودکی است.
– تعریف Somatodyspraxis : ادراک ضعيف لامسه به همراه نشانه هایی از برنامه ریزی حرکتی ضعیف می‌باشد.
– مشخصات کودکی که Somatodyspraxis دارد:
- دست و پا چلفتی به نظر رسیدن
- مشکل در انجام فعالیتهای جدید حرکتی
- مشکل در تغییر پازیشن بدن به پازیشن دیگر
- مشکل در انجام کارهای توالیدار و زماندار
- عدم توانایی تقلید
- ضعف در جهت یابی
- آپراکسی دهانی: مهارتهای خوردن و صحبت کردن نیز دچار مشکل میشود
– برخی کودکان دیس پراکسیا مشکل ایده سازی دارند. مشکلات ایده سازی به قرار زیر است:
- مشکل در تعمیم دادن ایده، نمی‌دانند در یک موقعیت جدید چکار کنند. توانایی بازی با اشیای ناآشنا و اسباب بازی ناآشنا را ندارند.
- هنگامی‌که از کودک یک بازی ساده بدون جهت گیری خاصی را بخواهیم، نمی‌تواند شروع کند و کارهای محدود و بیهدف انجام میدهد.
- به صورت مکرر به اشیا دست می‌زند و یا کودک رفتار دیگران را مشاهده میکند و سپس بجای فعالیت جدید از آن‌ها تقلید میکند.
– May-Benson نقش زبان و محیط اجتماعی را در تکامل ایدهسازی مهم می‌داند.
– مشکل نگران کننده ی کودکان ASD دیس پراکسیا است، که با حرکات کلیشهای و تکراریشان در ارتباط است.
– نحوه ارزیابی پراکسی در کودکان:
- تست SIPT : در تشخیص انواع پراکسی (پراکسی پاسچرال، پراکسی توالیدار، پراکسی دهانی، پراکسی ساختاری و کپی کردن طرح ) بسیار حساس است . جنبههای برنامهریزی حرکتی Somatopraxis و Visuopraxis را نیز اندازه می‌گیرد. (موارد زیر در ارزیابی آپراکسی ایدهسازی ضروری هستند)
- مصاحبه با والدین
- پرسشنامه
- مشاهدات غیر رسمی
- Test Of Ideational Praxis
رفتارهای حس طلبانه
- رفتارهای حس طلبانه هم در کودکان اوتیسم کم حس و هم در کودکان بیش حس دیده میشود.
- علت بروز رفتار حس طلبانه: تولید ورودیهای حسی اضافی به منظور جبران پردازش ضعیف سیستم حسی
- نقش کاردرمانگر: فراهم کردن تحریکات حسی سطح بالا به این کودکان
- رفتار حس طلبانه به تنهایی نشان دهندهی مشکلات SI نیست و اگر کودک مشکلات یکپارچگی حسی دیگری بجز حس طلبی نداشته باشند مداخلات SI مؤثر نخواهد بود.
تأثیر روی مشارکت
- شدت مشکلات حسی و جنبههای مشارکت باهم رابطه دارند. کودکانی که بیش حسی دارند مشکلات اجتماعی بیشتری نیز دارند.
- مشکلات یکپارچگی حسی باعث تأثیر غیرمستقیم بر رشد و تکامل مهارتهای کودک میشود.
- فقدان تجربه و توانایی کم برای شرکت در فعالیتهای مختلف از تأثیرات مستقیم مشکلات SI است.
- کودکی که تدافع لامسه یا دیس پراکسیا دارد نه تنها بسیاری از تجربیات حسی را از دست داده بلکه تجربیاتی که باعث تمايز لامسه، تقویت و چالاکی دست، ثبات شانه، تعادل، هماهنگی چشم و دست، هماهنگی دوطرفه بدن، ایدهسازی و برنامهریزی حرکتی است را نیز از دست میدهد. در واقع از لحاظ مهارتهای حسی – حرکتی نسبت به همسالان خود تفاوت چشمگیری دارد.
- مشکلات حسی – حرکتی در پایین بودن عزت نفس و اعتماد به نفس تأثیر دارد. و این موضوع باعث میشود که میل و تلاش کودک برای شرکت در فعالیتهای چالشی کم میشود (کاهش سائق درونی). این کودکان به مشکلات خود آگاه هستند بنابراین ناامیدی در آن‌ها ایجاد میشود.