کاردرمانی درکی حرکتی| تمرینات ادراکی حرکتی| بازی های درکی حرکتی| کاردرمانی دکتر صابر

مرکز کاردرمانی درکی حرکتی به صورت تخصصی در زمینه مهارت های حسی حرکتی  کودکان فعالیت می نماید. تمرینات ادراکی حرکتی در کودکان موجب بهبود مهارت های هماهنگی حرکتی و هماهنگی چشم و دست کودکان می گردد. توانبخشی دکتر صابر با تجربه بالا در زمینه کاردرمانی جسمی و کاردرمانی تاخیر حرکتی کودکان با تاخیر حرکتی و مشکلات یکپارچگی حسی با طرح برنامه درمانی مناسب و استفاده از تجهیزات پیشرفته روز دنیا را مورد درمان قرار می دهد. سنسوری روم، کاردرمانی حسی حرکتی، مکانوتراپی از ابزارهای موثر این مرکز می باشد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

کاردرمانی درکی حرکتی

– یکپارچگی بینایی- حرکتی: تعامل بین مهارت­های دیداری، مهارت­های ادراکی – دیداری و مهارت­های حرکتی است.

– عملکرد دست شامل:

• Reach: Ext به دور از بدن برای گرفتن یا گذاشتن
• Grasp: دست­یابی به اشیا با دست / نگه داشتن اشیا با دست
• Carry: انتقال اشیای قابل حمل با دست از مکانی به مکانی دیگر
• Voluntary release (رها کردن ارادی): Ext کردن انگشتان جهت رها کردن اشیای قابل حمل در زمان و مکان مشخص
• In-hand manipulation (دستکاری اشیا در دست): تطابق / حرکت اشیا با دست
• Bimanual skills (مهارت­های دو دستی): استفاده هماهنگ از دو دست به طور متوالی یا همزمان به منظور انجام فعالیت

کاردرمانی درکی حرکتی و تکامل عملکرد دست

عوامل فرهنگی – اجتماعی

– این عوامل اگرچه در رشد مهارت­های پایه ­ای دست تاثیر ندارند اما در مهارت­های دستکاری پیچیده نقش دارند. (مانند کودکی که فقیر است و از مداد استفاده نمی­کند و مهارت استفاده از آن را نمی­آموزد.)

– کودکان با فرهنگ کشورهای شرقی قدرت دست کمتر اما مهارت­های ظریف بیشتر نسبت به کودکان کشورهای غربی دارند.

– با بالغ شدن عملکرد دست در الگوهای گرفتن و رها کردن: هماهنگی چشم و دست، رشد پراکسی و سپس هماهنگی مهارت­های برنامه­ریزی حرکتی و ادراکی – دیداری رخ می­دهد.

عملکردهای حسی – پیکری

– عملکردهای حسی- پیکری در حرکات مجزای شست و انگشتان حیاتی است (در حرکات دقیق و ماهرانه دست و انگشتان مهم است).

– ادراک لامسه در 6 ماهگی پدیدار می­شود: در این سن مهارت گرفتن و رها کردن نابالغ است.

– ادراک لامسه شامل: درک بافت، درک شکل، درک سختی اشیا از طریق لمس فعال است و تا سن 5 و 6 سالگی بالغ نمی­شود.

– پیش­ نیاز ادراک لامسه، دستکاری اشیا در دست است.

– کودک در 6 ساله توانایی شناسایی اشیای 3 بعدی متداول را به همراه تمام ویژگی­ های اشیا فقط با لمس فعال را دارد (یعنی بدون کمک بینایی و سایر حواس).

– در صورتی که کنترل حرکت انگشتان آسیب ببیند؛ دریافت و استفاده از اطلاعات مختل می­شود و فرد در رها کردن و گرفتن دچار مشکل می­شود. به عبارتی چون اطلاعات لامسه به خوبی دریافت نمی­شود عملکردهای حسی پیکری هم مختل می­شود.

– ارزیابی عملکرد حسی پیکری در کودکان زیر 4 سال و کودکان بیمار مشکل است.

– هر چقدر فرد دستکاری کمتری داشته باشد، عملکرد حسی پیکری­اش ضعیف­تر می­شود و مشکلاتی در هماهنگی، زمان و سرعت پاسخ و وارد کردن نیروی بیش از حد یا نیروی کم حین نگه داشتن اشیا به وجود می­آید.

– مشکل در عملکرد حسی پیکری در CP و DCD (اختلال هماهنگی رشد) شایع است.

ادراک دیداری و شناخت

یک کاردرمان با بررسی روند رشد کودک به درمان حرکتی می پردازد.

– کودک در 4 ماهگی از بینایی به عنوان حس غالب برای جهت­دهی بازو و حرکاتش استفاده می­کند.

– رشد دیداری- حرکتی نیازمند بالغ شدن reach دقیق است که در حدود 6 ماهگی رخ می­دهد.

– استفاده از ادراک بینایی و لامسه برای هدایت reach و حمل اشیا و قرار دادن اشیا در 6 ماه اول رخ می­دهد.

در 9 ماهگی کودک با استفاده از یکپارچگی دیداری- حسی پیکری حرکت دستش را هدایت می­کند. یعنی کودک با ترکیب این حواس حرکات بازو و دستش را پیش­بینی می­کند.

– رفتار اکتشاف دستی زودهنگام در رشد مهارت­های دیداری- فضایی مهم است.

– دستکاری اشیا در سنین 6 تا 12 ماهگی موجب درک روابط فضایی می­شود، یعنی در 9 الی 10 ماهگی کودک موقعیت دست خود را مطابق با افقی یا عمودی بودن اشیا تنظیم می­کند و دست خود را بر حسب محدب و مقعر بودن اشیا شکل می­دهد.

– طی سال دوم کودک یک اشیا را به اشیای دیگر به طور دقیق­تر و هدفمندتر ربط می­دهد.

– قبل 18 ماهگی کودک با پیش­بینی وزن اشیا حرکت خود را تطابق می­دهد.

– در نیمه­ی دوم سال اول حرکات دستش را بر حسب ویژگی­های اشیا (اندازه، شکل و جنس اشیا) انطباق می­دهد.

– با افزایش کنترل توجه و رشد استراتژی­های حل مسئله: کنترل دو اشیا به طور همزمان کودک بهبود می­یابد:

• در 15 ماهگی با یک دست اشیا را نگه داشته و با دست دیگر آن را دستکاری می­کند.
• در 18 الی 20 ماهگی دو تا چند اشیا را با هم دستکاری می­کند.
• با افزایش مهارت­های توجه و برنامه­ریزی: استفاده از دو دست برای دستکاری اشیا بیشتر می­شود.

یکپارچگی اسکلتی – عضلانی در کاردرمانی

– عملکرد موثر دست به حرکت مناسب گروه عضلات دیستالی که قوس پالمار را کنترل می­کنند بستگی دارد

– قدرت کافی عضلانی برای شروع تمام انواع grasp و حفظ آن­ها حین بلند کردن و حمل کردن ضروری است. این قدرت در سراسر سنین پیش از مدرسه و نوجوانی به طور تدریجی رشد می­کند.

– کودکان با ضعف عضلانی در فعالیت­های manipulation عملکرد بهتری نسبت به مهارت­های درشت، جابجایی اشیا و … دارند.

– ناکافی بودن قدرت کودکان به صورت موارد ذیل بروز می­کنند:

1. ناتوانی در EXT انگشتان یا حرکت آپوزیشن شست
2. ناتوانی در flex انگشتان
3. ناتوانی عضلات اینترنسیک
4. ناتوانی در MP flex و IP EXT

– کودکی که دارای قدرت Fair (امتیاز 3 در MMT) است الگوی grasp را دارد اما جسم را بر خلاف جاذبه نمی­تواند بلند کند.

– تاثیر ناهنجاری­های تون عضلانی در عملکرد دست:

• تون بالا: محدودیت ROM و کنترل ضعیف
• تون پایین: ROM بیش از حد و کاهش ثبات
• تون متغیر: کودک ROM کامل دارد و ثبات مفصلی تنها در انتهای دامنه حرکتی (در full flex و ful Ext) وجود دارد و کنترل حرکت کاهش می­یابد.