ارگوتراپیست مهدی صابر

درمان لکنت زبان در بزرگسالان و کودکان

بهترین روش برای درمان لکنت زبان در کودکان | لکنت زبان بزرگسالان| درمان قطعی | دکتر صابر

سر فصل مطالب

مهم ترین مسئله در درمان لکنت زبان در بزرگسالی شناخت ابعاد این مشکل می باشد. با توجه به این نکته که لکنت زبان در دوران کودکی بین 2 تا 6 سالگی بروز می کند و به مرور با افزایش سن و بزرگسالی پیچیده تر می گردد. شناخت ماهیت روانی این اختلال حائز اهمیت است.درمان لکنت زبان در کودکان با درمان لکنت در بزرگسالان متفاوت است. با گذشت زمان لکنت زبان در جنبه های روانی فرد نفوز میکند و درمان لکنت زبان را در بزرگسالی دشوارتر می نماید. دکتر لکنت زبان برای درمان لکنت زبان در بزرگسالان باید حتما در کنار گفتاردرمانی به روان درمانی نیز بپردازد.

مرکز گفتار درمانی دکتر صابر با در اختیار داشتن تیم متخصص در زمینه گفتار درمانی، کاردرمانی و روانشناسی در جهت درمان لکنت زبان در بزرگسالان و کودکان فعالیت می نماید.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

نکات درمان لکنت زبان در کودکان و بزرگسالان

در گفتاردرمانی لکنت زبان، گفتار درمانان باید به نحوه صحبت کردن فرد دارای لکنت زبان دقت کنند. گفتاردرمان با بررسی گفتار طبیعی و غیر طبیعی فرد بزرگسال به اصلاح مشکلات گفتار در بزرگسالان می پردازد.

گفتار غیر طبیعی تر

  • گفتار رباتی
  • گفتار مونوتون
  • گفتار کشیده
  • گفتار پیوسته
  • آوا سازی پیوسته
  • گفتار لاک پشتی

گفتار طبیعی تر

  • گفتار آهسته
  • گفتار کمی نرم
  • گفتار با مکث های کوتاه بین عبارات
  • گفتار با مکث هایی در زمان نوبت گیری
  • به طور کلی،گفتار با تغییرات اندک

درمان لکنت زبان در بزرگسالان با روش تغییر زمان بندی گفتار

نکات اصلی برای استفاده از تغییرات زمان بندی برای افزایش روانی گفتار کودکان/بزرگسالان

  • تغییرات زمانبندی نباید زیاد واضح باشند.
  • لازم نیست تغییرات در همه زمانها به کار برده شوند.
  • استاندارد قراردادی زمان‌بندی نباید کسب شود.
  • تغییرات زمانبندی باید در طول یک سلسله مراتب از موقعیت‌های آسان به سخت تمرین شوند تا جایی که فرد بتواند استفاده موفق از آنها را فرا گیرد.

 درمان لکنت زبان در کودکان

مکث و عبارت بندی در درمان لکنت زبان بزرگسال

ابزار مفید دیگر به منظور افزایش روانی در کودکان/بزرگسالان مکث و عبارت بندی است. با این رویکرد،مراجعه یاد می‌گیرد تا مکث مختصری میان گروهی از کلمات جایگزین کند. بزرگسال با لکنت زبان می تواند آموزش ببیند تا گفتار را به صورت عبارت های طبیعی با مکث های کوتاه جایگزین شده در مکان مناسب بین عبارتها و در پایان جمله تولید کند. مکث نباید خیلی طولانی باشد-مکث تا یک ثانیه اغلب کافی است- برای کودکانی که به اندازه کافی برای خواندن بزرگ شده‌اند،اغلب شیوه مکث و عبارت بندی را به صورت خواندن با صدای بلند قرار میدهیم. این پیشنهاد دو جزء دارد:  ابتدا،زمانی که مراجع در حال خواندن است،می‌تواند توجه اش را بیشتر روی استفاده از شیوه،متمرکز کند تا محتوای گفته. او می تواند تا زمانی که با این شیوه به اندازه کافی احساس راحتی کند،درست خواندن برای تمرین بماند. و سپس به سطح محاوره پیش رود. دوم،اگر ما موارد خواندنی را از میان مطالب درسی انتخاب کنیم،می‌توانیم فرآیند تعمیم را تسهیل کنیم. این کار همچنین به ما کمک می‌کند تا مطمئن شویم که موارد انتخاب شده برای خواندن،مناسب سن و سطح مهارت او است. برای تسهیل فراگیری،می‌توان با علامت ویرگول ( ،) مکان مناسب مکث ها را در متن مشخص کرد. برای کودکان سن مدرسه،ممکن است مکانی که مکث ها باید قرار داده شود مشهود نباشد. بنابراین،قبل از خواندن با صدای بلند،ما از مراجع می‌خواهیم که متن را بخواند و جایی که مکث ها باید قرار داده شوند را مشخص کند،اینکار به استفاده از متن های از قبل آماده شده با مکث های از قبل مشخص شده ترجیح دارد. با این رویکرد مراجعه سریع‌تر به استقلال می رسد و فرصتی برای گفت و گو درباره اینکه چگونه میتواند عبارت ها را انتخاب کند فراهم می آورد.

با این تمرین کودک/بزرگسال احساس بهتری برای زمان مکث ها،مقدار مکث ها،و مدت زمان مکث ها پیدا می‌کند.این کار به او کمک خواهد کرد تا میان تغییر گفتار و حفظ طبیعی بودن گفتار و تعادل ایجاد کند و احتمال اینکه از شیوه در زمان ارتباط در جهان واقعی استفاده کند را بیشتر می کند. هنگامی که مراجع مهارتش با این روش افزایش یافت،می‌توانیم به وسیله ترکیب این شیوه که با شیوه شروع آسان که در ادامه توصیف می شود،روانی گفتار را افزایش دهیم. بنابراین،او می‌تواند روی زمان و تنش گفتارش به صورت همزمان آموزش ببیند،چرا که کار کردن این دو شیوه با هم – ترکیب استفاده از مکث  و عبارت بندی با شروع آسان-به فرد بزرگسال کمک خواهد کرد که با همه شیوه‌ها به موفقیت دست یابد. در نتیجه روانی،و تعمیم مهارت های گفتاری اش به محیط های دیگر افزایش می یابد. در نهایت،درک این نکته مهم است که مکث،شیوه‌ای است که ما می‌توانیم در همه تمرین هایمان وارد کنیم.

نکات اصلی برای استفاده از مکث برای درمان لکنت زبان کودکان و یزرگسالان

  • مکث بین جملات و عبارات و مکان های مناسب در گفتار باعث طبیعی تر شدن گفتار می‌شود.
  • مکث هانباید انقدر طولانی شوند که مراجع احساس ناراحتی در به کارگیری آنها داشته باشد (یک ثانیه مناسب به نظر می‌رسد).
  • برای راحت شدن با استفاده از مکث نیاز به تمرین وجود دارد.
  • تمرکز کردن بر روی مکث ها آسان تر و موثرتر از تمرکز بر روی سرعت گفتار می باشد.

تغییر تنش برای افزایش روانی گفتار(تماس نرم و ملایم) در بزرگسالان با لکنت زبان

وقتی عضلات کودک/بزرگسال بسیار فشرده می شوند صحبت کردن سخت تر می شود. تنش و تقلا در واقع،واکنش فرد به احساس «عدم کنترل» است. تنش و تقلا در واقع لکنت نیست،بلکه بخشی از کاری است که فرد برای مداخله در گفتارش انجام می‌دهد. تنش فیزیکی کمتری که یک کودک در زمان صحبت کردن استفاده می کند باعث احتمال کمتر شدن تجربه افزایش تنش در رابطه با لکنت زبان است. بنابراین،تغییر دیگری که می‌تواند روانی گفتار را افزایش دهد،کاهش تنش فیزیکی (تقلا) در تولید کننده هاست. همانطور که در «تماس ملایم» یا «شروع ملایم» دیده می شود. با این شیوه ها،کودک/بزرگسال یاد می گیرد که تولید‌کننده ها را با تنش فیزیکی کمتری با هم تماس دهد. مشکلی که با تماس ملایم وجود دارد این است که انجام آن برای کودکان/بزرگسالان به ویژه در گفتار محاوره سخت است. به خصوص زمانی که در عجله یا هیجان هستند و ممکن است اجرای شیوه را در موقعیت های سخت رها کنند. در حالی که می دانند این روش به کاهش لکنت شان کمک می کند.

بهتر است آموزش این شیوه را به تنهایی در سطح صدا یا در سطح تک کلمه انجام دهیم،سپس به سمت عبارت یا گفتار محاوره‌ای حرکت کنیم. برای بعضی از مراجعان تشخیص تماس نرم مشکل است،و برای بعضی تماس نرم ممکن است باعث غیر طبیعی شدن گفتارشان شود. بنابراین مهم است که مطمئن شویم قابلیت فهم گفتار،زمان استفاده از این شیوه کاهش پیدا نکند.

همانطور که در تغییرات سرعت گفتاری توضیح داده شد،کودکان/نوجوانان باید سعی کنند تا همیشه تماس ملایم را استفاده کنند.در عوض آنها می‌توانند تماس ملایم را فقط در لحظاتی که افزایش تنش را احساس می کنند به کار گیرند. برای انجام این کار،آنها باید در مورد تنش در عضلات گفتار ایشان یاد بگیرند. بنابراین آموزش تماس ملایم مستلزم آموزش کودک/بزرگسال در مورد عضلات درگیر در گفتار (شامل عضلات تنفسی،آوا سازی و تولید) و کمک به کودک/بزرگسال در یادگیری این مطلب است که در طول تولید گفتار عضلات او به شیوه های مختلفی منقبض می شوند. هرچه بیشتر در مورد مکانیزم گفتاریش بداند،بیشتر قادر به ایجاد تغییراتی می‌شود که باعث تسهیل روانی گفتار می‌گردد. هرچه بیشتر کودک/بزرگسال در تشخیص احساس تنش در عضلاتش مهارت پیدا کند،بیشتر قادر خواهد بود تا تعیین کند چه زمانی تماس ملایم را استفاده کند. مثل تغییرات زمان بندی،این روش هم نیاز به میزان قابل توجهی تمرین دارد. در طول زمان کودک/بزرگسال در خواهد یافت که کاهش تنش در عضلات گفتاری برای افزایش روانی،آسان تر است.

تغییر زمانبندی و تنش در افزایش روانی (شروع آسان) در لکنت زبان

برای اینکه کودکان/بزرگسالان بتوانند راحت‌تر،از شیوه های زمانبندی و تغییر در تنش در گفتار استفاده کنند،می‌توان به آنها یاد داد که لازم نیست همیشه این شیوه ها را به کار بگیرند. در عوض می توانند در هر زمان احساس نیاز کردند،تصویر اصلاحات را به کار ببرند. سرعت گفتار را فقط به اندازه‌ای که باعث افزایش روانی گفتار شود کاهش دهند.نه آنقدر که باعث غیرطبیعی بودن گفتارشان شود و یا در ایجاد ارتباط راحت با دیگران تداخل کند. البته رسیدن به این تعادل و توانایی در مدیریت گفتار به شیوه ای انعطاف پذیر و قابل قبول،نیاز به تلاش و تمرین دارد. یکی از راه‌هایی که گفتاردرمان می‌توانند کودکان/بزرگسالان را در کسب این تعادل کمک کنند،قانون درک این حقیقت است که آنها روی هر کلمه‌ای که تولید می‌کنند،لکنت نمی‌کنند و توزیع کلمات لکنت شده تصادفی نیست. بیشتر مواقع،لکنت در ابتدای گفته ها اتفاق می‌افتد. زمانی که گوینده اولین کلمه را بیان می‌کند (یا حتی فقط صدا های آغازین را) بقیه گفته اغلب به روانی تولید می‌شود.

بنابراین،اگر فرد بر روی اصلاحات زمانبندی و تنش خود نه بر روی همه گفته ها،بلکه تنها بر روی صداهای اول گفته تمرکز کنند،تمرین اصلاح گفتار برای افزایش روانی می‌تواند ساده‌تر شود. نتیجه این تلاش روشی است که «آغاز های آسان» یا «شروع های آسان» نامیده می‌شود.

در این روش،گوینده یک گفته را با سرعت کم (کاهش زمان بندی) و تماس ملایم (کاهش تنش فیزیکی) و انتقال آن به سرعت طبیعی برای بقیه عبارت به کار می‌برد. استفاده از سرعت طبیعی و تنش طبیعی در بقیه عبارت،استفاده از شیوه را آسان تر و طبیعی تر می کند.

درمان لکنت زبان در بزرگسالان

کودک/بزرگسال می تواند با به کار گیری مکث و عبارت بندی فرصت‌های بسیاری را برای استفاده از شروع های آسان فراهم کند. اگرچه برای فرد استفاده از شروع آسان بر روی هر عبارتی هم ضرورتی ندارد.

برخی از مراجعان،مخصوصاً آنهایی که لکنت شدید دارند،ممکن است نیاز باشد تا از این شیوه به صورت متناوب در گفتار شان استفاده کنند. دیگران ممکن است با استفاده کمتر از این شیوه،بتوانند سطح روانی موردنظرشان را حفظ کنند. در هر حال،هر فردی به میزان متفاوتی از کاهش تنش به منظور افزایش روانی نیاز خواهد داشت و ما می توانیم مراجعمان را هدایت کنیم تا به اندازه کافی از این شیوه در گفتارش استفاده کند تا جایی که احساس طبیعی بودن در گفتارش را حفظ کند.

در هنگام آموزش یک کودک/بزرگسال برای استفاده از شیوه شروع آسان،بهتر است این شیوه را به تدریج و ابتدا روی صداهایی که برای شروع آسانتر است معرفی کنیم.صداهایی که برای انجام شروع آسان سخت تر هستند نگه می داریم تا زمانی که راحتی و آشنایی مراجعه با شیوه روی صداهای آسان تر توسعه یابد. مثال هایی از صداهای آسانتر برای انجام شروع آسان،شامل صداهای واکدار و با جریان پیوسته است،مانند خیشومی ها، لغزان ها،این صدا ها خودشان به استفاده از شروع آسان کمک می کنند چرا که قابل کشش هستند. صدا های سخت تر برای استفاده از شروع آسان شامل انسدادی ها و برای بعضی از کودکان/بزرگسالان، واکه هاست،چرا که ممکن است آن‌ها به جای شروع ملایم حنجره ای با یک انسداد گلوتال آغاز شود. مشروع از صداهایی که برای شروع آسان،آسان تر است،به کودک/بزرگسال فرصت داده می شود تا موفقیت بیشتری را احساس کند و زمانی که تلاش می کند این شیوه را برای صداهای سخت تر استفاده کند،موفقیت بیشتری داشته باشد.

از طریق «مکانیسم گفتار» که قبلاً درباره آن بحث شده کودک/بزرگسال درباره شیوه هایی که صداهای مختلف تولید می شوند و بخش هایی از دهان که برای تولید آنها نیاز است،آموزش می‌بیند. این دانش پایه ای درباره فرآیند تولید گفتار،به او کمک می‌کند تا نقش فعالی در انتخاب صدا های گفتاری که روی آن‌ها کار خواهد کرد،بازی کند. همچنین تضمین می‌کند که کودک/بزرگسالان اصول اساسی برای استراتژی های درمان و فعالیت های تمرینی را درک خواهد کرد.

تعمیم مهارت‌های تغییر گفتار یکی از چالش‌های عمده‌ای است که گفتاردرمانان با آن روبرو هستند،ترجیحا تا جایی که ممکن است،تمرین شروع آسان را از عبارت ها و جملات کوتاه آغاز کنیم تا یک صدای منفرد یا تک کلمه. فایده استفاده از شیوه شروع آسان در عبارت این است که پیشرفته شیوه ای  مکث و عبارت بندی،را تسهیل می‌کند. استفاده از شروع آسان در ابتدای عبارت،نسبت به استفاده از آن قبل از کلمه تنها ترجیح دارد،چرا که صدا برای شنونده طبیعی تر و برای مراجع قابل تحمل تر است. در بعضی کودکان آنهایی که تاخیر زبانی یا شناختی دارند،ممکن است نیاز باشد تا برای یک دوره زمانی کمی (به مدت کمی) استفاده از شروع آسان را از سطح تک کلمه آغاز کنیم.همچنین ما می‌توانیم برای تسهیل انتقال به عبارتها،عبارت های حامل ساده را مطرح کنیم. به عنوان گفتاردرمان ،باید همیشه به نیازهای فردی مراجعان حساس باشیم و سطح سختی درمان مان را متناسب با نیاز و توانایی آنها تنظیم کنیم.

بنابراین،زمان معرفی شیوه شروع آسان بهتر است عبارت های کوتاه و جملات طولانی که کلمات ابتدای آنها با صدا های آسان شروع می شود،چهارمین را معرفی می کنیم. در عبارت هایی که میتوان انتخاب کرد محدودیتی وجود ندارد پیچیدگی عبارتها خودشان می‌توانند مقیاس برای سنجش سطح پیشرفت کودک یا مهارتش باشد. شما می‌توانید هر مجموعه‌ای از عبارت ها را به صورت سلسله مراتبی از آسان به سخت مرتبط کنید. برای این کار می توان عبارت را در جلسه درمان با کمک خود کودک بسازیم،بنابراین،ما لیست عبارت های تمرینی را در صورت نیاز تغییر و یا بسط می دهیم.در ابتدا برای اینکه بتوانیم یک مدل صحیح از استفاده درست از شروع آسان را فراهم کنیم ممکن است عبارت را به صورت تقلید تقسیم معرفی کنیم و سپس به سمت تقلید تاخیری یا بازیهای نوبت‌گیری،عبارتهای حامل،محاورات ساختارمند و نهایتاً گفتار خود انگیخته حرکت کنیم.

اهداف درمان لکنت زبان در بزرگسالی و کودکی

نهایتاً برای مراجعان هدف این است که یاد بگیرند تا در صورت لزوم از شروع آسان استفاده کنند.ما از آنها انتظار نداریم تا در همه زمان ها از این شیوه استفاده کنند.هر درمانگری که برای استفاده از شروع آسان در همه زمان‌ها تلاش می کند متوجه خواهد شد که انجام آن با ۱۰۰ درصد موفقیت،بیش از حد سخت است. برای درک سختی این کار می‌توانیم ببینیم آیا می توانیم به مدت یک روز کامل از شروع آسان استفاده کنیم! و به سرعت متوجه خواهیم شد که چرا مراجعانمان از این شیوه در همه زمان ها استفاده نمی کنند. زمانی که یک شیوه ای کم استفاده شود مراجعان هر زمان که بخواهند،می‌توانند به روانی افزایش یافته دست یابند،بدونه اینکه روی طبیعی بودن گفتارشان تاثیر بگذارد. علاوه بر این مسئولیت سنگینی را برای او به منظور کاری که غیر ممکن است ایجاد نکرده و به جای آن،توانایی اش را برای داشتن یک ارتباط موثر افزایش می دهد.

مثل همه شیوه هایی که ارائه شد،یادگیری میزان و زمان استفاده از شروع های آسان نیاز به تمرین دارد. رسیدن به تعادل و انعطاف پذیری برای اجرای شیوه ها برای کودکان با سن پایین تر و یا کودکان با مشکلات زبانی و یا شناختی می تواند سخت باشد و به همین دلیل ممکن است این گروه،نیاز به استفاده از اصلاح گسترده تری برای افزایش روانی گفتار داشته باشند.

پس به طور خلاصه کودکان/بزرگسالان باید به اندازه‌ای اصلاح در زمانبندی و تنش را در گفتارشان به کار ببرند که برای بهبود روانی شان نیاز است و نباید به کارگیری شیوه ها آنقدر نباشد که تمرین بسیار سخت شود یا ارتباط به خطر بیفتد. و باز هم نیاز است که گفتاردرمان این نکته را بپذیرند که هدف درمان،بهبود ارتباط است. و بهبود روانی گفتار،فقط بخشی از اهداف درمانی برای درمانی جامعه می باشد. بسیاری از کودکان/بزرگسالان نیاز دارند که واکنش‌های احساسی،رفتاری و شناختی منفی همراه با لکنت شان مورد توجه قرار گیرند،در بخش بعدی به جنبه هایی که تجربه کلی کودک/بزرگسالان از اختلال است پرداخته می‌شود.

جمع بندی

تغییر زمانبندی و تنش در طراحی زبانی و تولید گفتار،باعث افزایش روانی گفتار می شود. برای رسیدن به این اهداف،از شیوه‌های کاهش سرعت و افزایش مکث برای تغییر در زمانبندی و از شیوه تماس نرم برای کاهش تنش و در نهایت از شروع آسان برای بهبود زمانبندی و تنش به طور همزمان استفاده می شود.

 

گفتاردرمانی در منزل

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

این فیلد را پر کنید
این فیلد را پر کنید
لطفاً یک نشانی ایمیل معتبر بنویسید.