اختلال طیف اوتیسم یکی از اختلال های رشدی است که بیش تر در سنین ابتدایی زندگی فرد بروز پیدا می کند که علت دقیق آن ناشناخته است. اوتیسم نوعی از اختلالات تحولی بوده که به طور مشهودی بر ارتباط کلامی و غیر کلامی فرد مبتلا با دیگران تاثیر می گذارد و معمولا بین 1 تا 3 سالگی پدید می آید و حتی بر عملکرد تحصیلی کودک مبتلا تاثیر گذار است. به این علت که اختلالات طیف اوتیسم علائم و نشانه های زیادی دارد و برای تشخیص این نوع اختلال، روش های متفاوتی هم وجود دارد، دست یافتن به میزان شیوع اوتیسم در ایران به مقداری دشوار می باشد. با توجه به افزایش شیوع اوتیسم در ایران و حتی دیگر کشورها، نیاز به تشخیص و درمان به موقع و زود هنگام در کودکان مبتلا بسیار اهمیت دارد. کلینیک تشخیص و درمان اوتیسم دکتر صابر با سابقه بالا در زمینه ارزیابی دقیق و درمان درست کودکان مبتلا به اوتیسم، در غرب و شریق تهران مشغول به فعالیت می باشد.
البته باید به این مهم توجه کنید که تشخیص و ارزیابی نادرست ممکن است یکی از دلایل کم بودن میزان شیوع این اختلال باشد. احتمال دارد متخصصان با نشانه های تشخیصی آشناییت کاملی نداشته باشند و حتی ممکن است نشانه های اوتیسم با علائم سایر اختلال ها شبیه بوده و اشتباه گرفته شود.
شیوع اوتیسم در ایران
اختلالات طیف اوتیسم در یک دهه گذشته رشد صعودی پیدا کرده است به گونه ای که طبق آخرین آمار های جهانی میزان شیوع اوتیسم در ایران نسبت به گذشته 20 برابر شده و به همین علت لازم است که تحقیقات و کار های پژوهشی بیشتری در حیطه این اختلال و علل پیدایش آن و هم چنین روش های پیشگیری از آن در کشور ما و دیگر کشور ها صورت بگیرد.
تا پیش از سال های 1385 آمار دقیقی از تعداد افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم در ایران در دسترس نبود اما در سال های بعد از آن بیش تر از 3000 کودک مبتلا به اوتیسم برای ارزیابی های دقیق و درست به کلینیک ها و متخصصان ارجاع داده شدند. در ارتباط با همه گیر شدن اختلال طیف اوتیسم تخمین زده شده در جهان از هر 160 کودک، یک کودک به اختلال طیف اوتیسم مبتلا می شود.
بر اساس مطالعات اخیر دانشمندان طی 50 سال گذشته، شیوع این اختلال در گستره جهانی روبه افزایش است اما می توان گفت این افزایش را با عللی همچون بالا بردن سطح آگاهی، گسترده کردن ملاک های تشخیص و درمان اوتیسم، وسایل تشخیصی بهتر و گزارش های بهتر کم کرد.
با این حال که اختلالات طیف اوتیسم بسیار گوناگون است اما پیشرفت های بسیار زیادی در زمینه بالا بردن سطح آگاهی و پذیرفتن اوتیسم در سسال های اخیر صورت گرفته. بیشتر شدن تعداد کودکانی که به اختلال طیف اوتیسم دچار شدند، اهمیت بررسی و مداخله درمانی به موقع را به منظور کمک بیشتر به این کودکان و رسیدن به نتایج مطلوب تر نشان می دهد.
پدر اوتیسم ایران و درمان اوتیسم در ایران
در سال های اخیر درمان های متنوعی برای کودکان اوتیسم طراحی شده است اما اینکه چه نوع درمانی و در چه سنی برای کودکان اوتیسم مناسب است نکته مهم و قابل تعمل می باشد. مرکز اوتیسم دکتر صابر در حیطه تشخیص و درمان اختلال طیف اوتیسم به صورت تخصصی فعالیت می نماید. انجام تست های تشخیصی متنوع، در کنار درمان های روز دنیا و تجهیزات پیشرفته مرکز اوتیسم دکتر صابر این مرکز را به یکی از شناخته ترین مراکز درمان اوتیسم در ایران مبدل گردیده است.
خدمات پیشرفته مرکز اوتیسم دکتر صابر، شامل بخش های درمانی مختلفی می باشد که در زیر به صورت مختصر به آنها اشاره می شود:
کاردرمانی ذهنی جهت بهبود مهارت های درکی، توجه و تمرکز، حافظه، حل مسئله ، دسنتور پذیری
کاردرمانی حسی حرکتی جهت بهبود هماهنگی حرکتی ، تعادل و تقویت عضلات
کاردرمانی مهارت های دست به بهبود دست ورزی و مهارت های نوشتن کمک می نماید
گفتاردرمانی در زمینه کودکان اوتیسم به تولید کلام و بهبود جمله بندی و درک گفتار کمک می نماید
گفتاردرمانی حسی در جهت اصلاح اختلال حسی داخل دهانی، بهبود تغذیه و بهبود گفتار انجام می شود
اتاق بهبود مهارت های شنیداری در زمینه تقویت توجه شنیداری، بهبود حافظه شنیداری و تعدیل حس شنوایی، همچنین بهبود تمییز شنیداری فعالیت می نماید
اتاق تاریک توجه بینایی در جهت تقویت مهارت های حافظه و دقت بینایی، همچنین تعدیل اختلال حس بینایی کمک می نماید
ماساژ درمانی با انجام ماساژهای آرام سازی به کاهش حرکات کلیشه ای کودکان اوتیسم کمک می نماید و در زمینه بهبود بیش حسی در کودکان کاربرد دارد.
بازی درمانی یکی از درمان های مفید در حیطه کودکان اوتیسم می باشد که به تشویق کودک در تولید گفتار و ایجاد ارتباط با کودکان کمک می نماید
رفتاردرمانی در زمینه آموزش رفتارهای خودیاری همچنین آموزش مهارت های ارتباطی و اجتماعی به کودکان اوتیسم کمک می کند
چرا آمار اوتیسم در ایران رو به افزایش است؟
در سال‌های اخیر، آمار اختلال طیف اوتیسم (ASD) در ایران رشد چشمگیری داشته است. این افزایش آمار می‌تواند ناشی از چند عامل کلیدی باشد که همگی نیاز به بررسی دقیق دارند.
1. بهبود تشخیص و آگاهی عمومی
یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش آمار اوتیسم، پیشرفت در روش‌های تشخیصی و افزایش آگاهی جامعه نسبت به این اختلال است. در گذشته، بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم به اشتباه تحت عنوان “کودکان دیرآموز” یا “کم‌رو” شناخته می‌شدند، اما امروزه با گسترش دانش پزشکی و روان‌شناسی، تشخیص زودهنگام اوتیسم امکان‌پذیر شده است. همچنین، افزایش اطلاع‌رسانی از طریق رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی باعث شده خانواده‌ها سریع‌تر برای ارزیابی فرزندان خود اقدام کنند.
2. تغییر در معیارهای تشخیصی
معیارهای تشخیص اوتیسم در سال‌های اخیر گسترده‌تر شده است. نسخه‌های جدید راهنمای تشخیصی مانند DSM-5، طیف وسیع‌تری از علائم را تحت پوشش قرار داده‌اند، که این امر منجر به شناسایی موارد خفیف‌تر اوتیسم شده است. به عبارت دیگر، کودکانی که قبلاً در دسته‌بندی‌های دیگر قرار می‌گرفتند، امروزه تحت عنوان اختلال طیف اوتیسم تشخیص داده می‌شوند.
3. عوامل محیطی و سبک زندگی
برخی مطالعات نشان می‌دهند که عوامل محیطی مانند آلودگی هوا، تغذیه نامناسب، استرس دوران بارداری و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی ممکن است در افزایش ریسک ابتلا به اوتیسم نقش داشته باشند. همچنین، تغییر سبک زندگی خانواده‌ها، از جمله افزایش سن والدین (به ویژه پدران) و کاهش تعاملات اجتماعی در دوران کودکی، از دیگر عواملی است که مورد بررسی قرار گرفته‌اند.
4. سیستم ثبت و گزارش‌دهی دقیق‌تر
در گذشته، آمار دقیقی از تعداد افراد مبتلا به اوتیسم در ایران وجود نداشت، اما امروزه با راه‌اندازی سیستم‌های ثبت ملی و افزایش مراکز غربالگری، داده‌های دقیق‌تری جمع‌آوری می‌شود. این بهبود در سیستم گزارش‌دهی نیز می‌تواند یکی از دلایل افزایش ظاهری آمار باشد.
جمع‌بندی
در حالی که بخشی از افزایش آمار اوتیسم در ایران ناشی از بهبود روش‌های تشخیصی و آگاهی بیشتر است، نمی‌توان از تأثیر عوامل محیطی و تغییر سبک زندگی غافل شد. برای درک دقیق‌تر این روند، نیاز به تحقیقات گسترده‌تر و برنامه‌ریزی‌های کلان در حوزه سلامت عمومی وجود دارد. در هر صورت، شناسایی زودهنگام و مداخلات به موقع می‌تواند کیفیت زندگی افراد مبتلا به اوتیسم و خانواده‌های آنها را به طور چشمگیری بهبود بخشد.
سوالات متداول:
1.برای درمان اوتیسم چه درمان هایی وجود دارد؟
درمان های مختلفی برای کودکان اوتسیم مطرح شده است اما نتیجه بخش ترین درمان هایی که شناسایی شده اند درمان های توانبخشی، رفتاردرمانی، گفتاردرمانی و کاردرمانی در کنار دارودرمانی می باشد که موجب بهبود علائم اوتیسم در کودکان می گردد.
2.شیوع اوتیسم در ایران چقدر است؟
شیوع اوتیسم در جهان رو به افزایش می باشد و به طور تقریبی 1 از هر 100 تولد تخمین زده شده است. متاسفانه آمار دقیقی از شیوع اوتیسم در کودکان ایرانی وجود ندارد و اطلاعات ما در این زمینه بسیار محدود می باشد.