اغلب کودکان طیف اوتیسم دارای اختلال یادگیری نوشتن و یا خواندن می باشند. این امر نیاز این کودکان را به اموزش های خاص روشنتر می کند. نحوه آموزش اوتیسم با در نظر گرفتن مشکلات حسی و اختلالات درکی این کودکان باید توسط دکتر متخصص اوتیسم برنامه ریزی شود. مرکز توانبخشی اوتیسم زیر نظر دکتر صابر به ارائه خدمات مختلف در حیطه تشخیص و درمان اوتیسم می پردازد. آموزش نوشتن به اوتیسم از دیگر خدمات مرکز اوتیسم تهران است که توسط متخصصین این مرکز در کلینیک و منزل انجام می گیرد. کاردرمانی و گفتاردرمانی اوتیسم، روانشناسی، بازی درمانی و رفتاردرمانی، ماساژ درمانی و…. همگی از خدمات موثر مرکز اوتیسم دکتر صابر در جهت درمان این کودکان می باشد.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
مشکل نوشتن اوتیسم
چالشهای حسی افراد دارای اوتیسم میتواند به شکل حساسیت یا پاسخ کاهش یافته به ورودی حسی باشد. هر دو مورد میتواند چالشهایی را در نگه داشتن ابزارهای نوشتن و اجرای حرکت برای نوشتن با دست ایجاد کند ویژگیهای ابزاری که ممکن است برای کودک دارای حسهای حساس مفید باشد شامل امتحان سایزها، شکلها، جنسها و انواع ابزارهای نوشتن است تا ببینیم کدام یک از لحاظ حسی برای دانشآموز قابل پذیرشتر است. علاوه بر ابزار واقعی نوشتن، کاغذ و سطح نوشتن نیز میتواند بر دانشآموزان حساس تاثیر بگذارد. توجه به نوع رنگ و بافت کاغذ مورد استفاده نیز ضروری است. برخی دانشآموزان ممکن است از نظر حسی ترجیح دهند خودکار یا مداد روی سطح نوشتن بکشند. تختهها یا خودکارهای ژلهای تجربه نوشتن نرمتر و محکمتر به همراه کشش کمتر ارائه میدهند، در حالیکه قلمهای با نوک نازک و کاغذهای ضخیمتر هنگام نوشتن مقاومترند و در آخر افراد دارای اوتیسم نه تنها ممکن است حساسیتهای حرکتی و لمسی داشته باشند بلکه برخی ممکن است حساسیتهای بینایی به کاغذ و رنگ متن هم داشته باشند.
درمان اختلال یادگیری نوشتن اوتیسم
تست رنگ صفحه در تعیین رنگهای موثرتر در حمایت از نیازهای نوشتن برای یک دانش آموز خاص میتواند مفید باشد. اگر دانشآموز تازه شروع به نوشتن کرده است و در نگهداشتن ابزار نوشتن به دلیل حساسیتهای حسی مشکل دارد گاهی تکنولوژیهای صفحه لمسی گزینهای را برای پشتیبانی از استفاده از ابزارهای نوشتن در آینده به دانشآموز ارائه میدهد. اغلب یک انگشت می تواند برای خلق حروف، کلمات یا جملاتی استفاده شود که روی صفحه نمایش بدون نیاز به نگهداشتن ابزار نوشتن نمایش داده میشود و به دانشآموز اجازه میدهد تا حس کینستاتیک شکلدهی و حروف را بدون روبرویی با چالش نگه داشتن ابزار همزمان رشد دهد این کار از طریق برنامه شناسایی دستخط، در دستگاه صفحه لمسی یا از طریق اپلیکیشنهای جداگانه به خصوص اپلیکیشنهای طراحی انجامپذیر است به دلیل سایز بسیار کوچک اغلب صفحههای لمسی و سایز ضربه انگشت این کار عموماً راه حل خوبی برای نوشتن متنهای طولانی نیست. با این حال در حال حاضر قلمهایی وجود دارند که به جای اینکه مانند ابزار نوشتن در دست نگه داشته شود روی انگشت پوشیده میشود این قلم ها را میتوان برای ایجاد لمس دقیقتر به وسیله انگشت استفاده کرد که منجر به ضربه کوچک میشود و به فرد اجازه میدهد ورودی متن بیشتری نسبت به ضربه انگشت قبلی داشته باشد.
برخی اپلیکیشنها به خصوص آنهایی که مخصوص طراحی هستند نیز گزینهای دارند که سایز علامت ایجاد شده به وسیله انگشت را علیرغم سایز واقعی انگشت تطبیق میدهند. به هر حال به طور کلی استفاده از انگشت برای ایجاد ورودی دست نوشته روی صفحه لمسی برای دانش آموزان اوتیسمی که به تازگی نوشتن یا طراحی را شروع کردهاند بهترین استفاده را دارد زیرا درک این مسئله را که حرکات صورت گرفته روی کاغذ معنادار هستند برای دانشآموز آسان میکند و آگاهی حرکتی از شکلگیری حروف را در آینده رشد میدهد. امتحان وسایل سنگین نوشتاری برای دانشآموزان اوتیسم با پاسخدهی حسی کاهش یافته و همچنین افرادی که روی سطح نوشتاری زیاد فشار میآورند مفید میباشد. سطوح نوشتاری و کاغذهای با ضخامت و بافت زیاد ورودی و مقاومت اضافی را فراهم میکنند. افزایش مقاومت و وزن میتواند گاهی در ایجاد ورودی حسی اضافه مورد نیاز کودکان اوتیسم مفید باشد. اغلب نسبت به آنچه که هر کودک اوتیسم به عنوان یک وسیله نوشتاری و کاغذ بر اساس نیازها و ارجحیتهای حسی اش نیازمند است، تنوع نسبتاً گستردهای از لوازم وجود دارد. آزمایش کاغذها و ابزارهای مختلف با توجه به ویژگیهای شخصی فرد میتواند گزینههای انتخابی را کمتر کند.
نکات فیزیکی در درمان اختلال نوشتن اوتیسم
کودک دارای اوتیسم ممکن است چالشهای حرکتی نشان دهد که شامل ضعف و آگاهی از بدن، ضعف ثبات فوقانی و ضعف عمومی است. این چالشها میتواند مستقیماً بر نوشتن از لحاظ سرعت، کیفیت و استقامت تاثیر بگذارد. با این حال قبل از اینکه تاثیر واقعی حرکتی نوشتن مشخص شود بهتر است وضعیت عمومی و حالت نشستن کودک اوتیسم مورد توجه قرار گیرد، چرا که خود این مسئله بر موفقیت نوشتن تاثیر خواهد گذاشت.
ارتفاع میز و صندلی باید طوری تنظیم شود که کودکان اوتیسم بتوانند به راحتی پشت میز بنشیند طوری که کف پاهایشان کاملاً روی زمین قرار گیرد. آنها همچنین باید قادر باشند آرنجها را روی میز در یک ارتفاع طبیعی برای حمایت مناسب قرار دهند و برای شرکت در ام نوشتن، به اندازه کافی به وسایل نزدیک شوند. کودکان اوتیسم دارای ضعف قابل توجه و مشکلات تون عضلانی پایین احتمالاً پشتیبانیهای نشستن و وضعیت اضافی را نیز خواهند داشت که فراتر از اندازه استاندارد میز و صندلی تهیه شده در کلاس درس است. کاردرمانگر و یا فیزیوتراپیست باید به امکانات اضافه کمک کند. مهم است قبل از پرداختن به دیگرامکانات نوشتن به این مسائل توجه کنیم، کمک به نشستن مناسب اغلب بر عملکرد نوشتن بدون امکانات اضافه یا حتی با امکانات کمتر تاثیر مثبت میگذارد و کودکان دارای اوتیسم ممکن است الگوهای گرفتن متفاوتی در عمل نوشتن نشان دهند که بعضاً به مربوط به حساسیتهای حسی مانند تون عضلانی پایین یا ضعف عضلانی است که منجر به اختلال نوشتن در اوتیسم می شود. دستگیرههای مخصوص که سرنخهای بینایی را برای قرار دادن انگشت در جاهای مخصوص روی قلم ارائه میدهد ممکن است برای دانش آموزان اوتیسمی که برای پیدا کردن و پیشرفت در الگوی گرفتن امداد نیاز به کمک داشته باشند، تشویقکننده باشد.
برای کودکان اوتیسمی که به عنوان یک مسئله زیربنایی در چالشهای نوشتن قدرت کم و ضعف دارند، ابزارهای نوشتاری سایز بزرگ گاهی مفید است. ابزارهای نوشتاری قابل پوشیدن که وضعیت مناسبی ایجاد میکند و نیاز به گرفتن ابزار نوشتاری را کاهش دهد نیز به احتمال زیاد میتواند مفید باشد. همچنین سطوح نوشتاری که نرم و صاف هستند و هنگام نگاشتن مقاومت کمی دارند مانند وایت برد برای مشکلات نوشتن اوتیسم ممکن است سودمند باشد.
ویژگی بینایی حرکتی فناوری کمکی
افراد دارای اوتیسم دارای نواقص اساسی در یکپارچهسازی حرکتی بینایی هستند که بر تواناییشان در شکلدهی و حروف و کلمات مانند اندازه و فاصله مناسب و عروق تأثیر میگذارد مخصوصاً درشتنویسی مشخصه آن نوشتن بسیار بزرگ است. یک مسئله شایع در دستخط افراد دارای اوتیسم است. این نوع چالشها با استفاده از کاغذهای خاصی که سرنخهای بینایی و یا بساوایی دارند میتوانند رفع شود.
کاغذهایی که سرنخهای بساوایی دارند یک یا چندین خط برجسته دارند به طوری که کودکان اوتیسم خط را هنگام برخورد با ابزار نوشتاریاش حس میکند. آن نوع کاغذها را میتوان خرید یا میتواند با پوشیدن رنگهای برجسته یا چسب مایع سفید روی خطوط خود کاغذ ساخت. این کاغذها برای راهنمایی کودکان اوتیسم در سایزبندی مناسب و حروف و کلمات میتواند مفید باشد.
کاغذهای خاص همراه سرنخهای بیماری میتواند تناوب بسیاری داشته باشد که سرنخهای بینایی را برای خطوط و فضاها ارائه میدهد. کاغذها را میتوان بارها برای حمایت از اموزش از رشد نوشتن استفاده کرد و همچنین پشتیبانی بینایی دائمی را برای حفظ مهارتهای رشد یافته فراهم کرد. کاغذهایی با انواع مرزبندیها و خطوط متفاوت وجود دارد مانند خطوط مقطع، خطوط نقطهچین و خطوط پررنگ و کادر برای حروف. همچنین کاغذهایی با کدگذاری رنگی وجود دارد به طوری که هم خطوط و هم فضاهای نوشتاری با رنگ کدگذاری شده باشند. علاوه بر این، کاغذهایی با تصاویر کمکی، خطهای پایین، متوسط و بالا برای راحت نوشتن علامتگذاری شدهاند.