بهترین دکتر گفتار درمانی در تهران- بهترین متخصص گفتار درمانی در تهران

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

بهترین دکتر گفتار درمانی در تهران- بهترین متخصص گفتار درمانی تهران

مرکز گفتار درمانی و کاردرمانی پایا و کلینیک توانبخشی غرب تهران دو شعبه مراکز دکتر صابر می باشند که با وجود بهترین دکتر متخصص گفتار درمانی در تهران به تشخیص مشکلات گفتار و زبان در کودکان و بزرگسالان پرداخته می شود. یک دکتر گفتار درمانی خوب نه تنها در زمینه تشخیص مشکلات گفتار و زبان بلکه به عنوان آسیب شناس گفتار و زبان در درمان اختلالات بلع، آبریزش دهان و مشکلات همراه آن تبحر دارد.بهترین متخصص گفتار درمانی در حیطه گفتار درمانی کودکان باید در زمینه کودکان اوتیسم ، لکنت زبان، تاخیر گفتار، مشکلات ساختاری دستگاه گفتار و… تجربه داشته باشد. همچنین در زمینه بزرگسالان در بیماران سکته مغزی، فلج مغزی، ضربه مغزی، ام اس و پارکینگسون و تومورهای حنجره و زبان فعالیت می کند. گفتار درمانی در منزل نیز از خدمات مرکز گفتار درمانی دکتر صابر می باشد.

اختلالات گفتار و زبان

آسیب شناسی گفتار و زبان که در ایران، گفتار درمانی نام گرفت، 40 سالگی را پشت سر گذاشت. در این سال ها مردم و متخصصین گفتاردرمانی گوناگون کم کم با رشته ای آشنا شدند که با برترین توانایی انسان یعنی سخن گفتن سروکار دارد. این رشته به ارزیابی و درمان اختلالات گفتار و زبان می پردازد. اختلالاتی که از زبان مبتلایان به آن با علائمی متفاوت از سایر مشکلات جسمی و رفتاری بیان می شود که نمونه ای از آن ارائه می شود.

بچه من 4 سالشه ولی هنوز حرف نمی زنه .هر چی میخواد اشاره می کنه. اول فکر می کردیم که نمی شنوه، ولی گفتن گوشش سالمه. خیلی هم دوای تقویتی بهش دادم ولی فایده ای نداشته. دیروز یکی از همکارای شما داشت از رادیو صحبت می کرد از حرف های اون فهمیدم که باید بیارمش گفتار درمانی.

آنچه در بالا خواندید شرح حال بیمار و مراجعه کننده به دکتر گفتار درمانی است. شاید درک این وضعیت ها و موقعیت ها برای بسیاری از مردم دشوار و ناممکن باشد. حرف زدن و گفتار آنچنان با تار و پود انسان در آمیخته است که کمتر کسی احتمال از دست دادن آن را می دهد. این مهم زمانی آشکار می گردد که فرد یا نزدیکان او به دلیلی تمام یا بخشی از توانایی ها و قابلیت های گفتاری و صوتی خود را از دست بدهد. البته به مجموعه گفتار و صوت، باید درک را نیز اضافه کنیم، چرا که بدون درک، عملا هیچ ارتباط کلامی و یا غیر کلامی نخواهیم داشت.

حتما شما نیز، فارغ از شغل و رشته تحصیلی تان، کم و بیش با این افراد برخورد کرده اید. اما ممکن است شغل و موقعیت شما به گونه ای باشد که هر روز با این افراد سرو کار داشته باشید، مثلا پزشک یا متخصص اطفال باشید یا متخصص مغز و اعصاب و یا گوش و حلق و بینی باشید. شاید هم پرستار یکی از این بخش ها باشید و هر روز خانواده ی بیماران در مورد این مسئله شما را سوال پیچ می کنند. یا ممکن است یکی از افرادی باشید که خود به نوعی در حرف زدن دچار مشکلاتی هستند. شاید هم نه! هیچ مشکلی وجود ندارد و فقط قصد دارید بهتر صحبت کنید، یعنی جزو افرادی هستید که می خواهند وارد حیطه های حرفه ای صوت شوند، مثلا خوانندگی، مذهبی خوانی( قرآت قرآن و مداحی)، گویندگی، بازیگری. احتمال دارد آموزگار باشید و لکنت هر روزه ی دانش آموزی که می خواهد درس را پاسخ دهد، شما را به فکر فرو ببرد.

ما قصد داریم با طرح نمونه های واقعی از اختلالات رایج در حیطه گفتار درمانی شما را با این اختلالات آشنا نماییم. تا ضمن فراهم نمودن منبعی علمی برای افراد جامعه، الگوهای شنیداری مناسب و کاربردی نیز برای متخصصین گفتار درمانی فراهم کنیم که به هر شکل با درک، شنیدن، گفتار، صدا، احساس و هنر سر و کار دارند.

طبق نظر بهترین متخصصین گفتار درمانی ارتباطات انسانی هر روز ابعاد متنوع تر و گسترده تری به خود می گیرند و جنبه های بیشتری را شامل می شوند. بدیهی است که هرچه جنبه های ارتباطی افزایش یابد احتمال ایجاد اختلال در آنها بیشتر می شود. زمانی که ارتباط بین انسان ها در هر یک از جنبه های آن مختل گردد، در حیطه بررسی تخصصی گفتار درمانی قرار می گیرد تا با انجام اقدامات ضروری و مناسب به شناسایی و رفع آن اختلال بپردازد.

متخصص گفتار درمانی چیست؟

یک رشته علمی و دانشگاهی است که به ارزیابی، تشخیص و درمان کلیه اختلالاتی می پردازد که در توانایی برقراری ارتباط انسان ها از طریق گفتار و زبان مشکل ایجاد می کنند. در این رشته تخصصی ابتدا از طریق انجام آزمون ها و آزمایش های لازم،اختلال تشخیص داده شده و سپس از طریق تکنیک ها، روش ها و شگردهای لازم به درمان آن پرداخته می شود. درمان افراد مبتلا به اختلالات گفتار وزبان در این حیطه تخصصی می تواند کوتاه مدت یا دراز مدت باشد. به این صورت که متناسب با اختلال فرد و شدت آن، مدت درمان می تواند از چند روز یا چند هفته یا چند سال متفاوت باشد.

بهترین دکتر گفتار درمان کیست؟

دکتر گفتار درمانی خوب فردی است که انواع اختلالات ارتباطی اعم از اختلالاتی با منشا عضوی و یا عملکردی را شناسایی نموده و برای درمان آن ها، راهکارهای مناسب را اتخاذ نماید.

یک متخصص گفتار درمان خوب و ورزیده قادر است با استفاده از ابزارهای الکترونیکی پیشرفته ویژگی های گفتاری فرد را تجزیه و تحلیل نموده و جنبه های مختل آن را شناسایی کند و متناسب با شدت و نوع اختلال و ویژگیهای وی برنامه درمانی مناسب را تدوین نماید. در برخی موارد زیر بدون استفاده از تجهیزات خاص، متخصص گفتار درمان با تکیه بر توانایی های ادراکی خود از طریق گوش کردن به گفتار و صدای بیمار در هنگام صحبت کردن، و با در نظر گرفتن رفتار ارتباطی بیمار، به استخراج ویژگی های مورد نظر پرداخته و در نهایت یک دکتر گفتار درمانی خوب، اختلال را تشخیص داده و به درمان آن می پردازد. بدیهی است که تشخیص اختلال براساس ویژگی های ادراکی به تبحر، تجربه و مهارت بیشتری نیاز دارد.

وظایف گفتار درمان خوب چیست؟

وظایف دکتر گفتار درمانی خوب در مصاحبه و گرفتن شرح حال، ارزیابی، تشخیص و درمان اختلالات گفتار و زبان خلاصه می شود. اما با نگاهی عمیق تر جنبه های ظریف تری از این کار روشن می شود. در زیر گوشه هایی از وظایف بهترین دکتر متخصص گفتار درمانی را با هم مرور می کنیم:

پیشگیری از بروز اختلال در آینده، مانند پیشگیری از بروز مشکلات مربوط به بلع در نوزادان نارس
پیشگیری از شدت یافتن اختلال، مانند پیشگیری از تبدیل ناروایی طبیعی کودکان به لکنت
همکاری با سایر متخصصین برای نتیجه گیری بهتر، مانند همکاری با ارتودنتیست برای کاهش فشار زبان بر دندان ها
ارائه مشاوره به سایر متخصصین یا اعضای گروه توانبخشی در جهت برقراری ارتباط موثر با بیمار
ارائه مشاوره به خانواده در جهت ارتقاء کیفیت ارتباط متقابل فرد و خانواده اش
ارزیابی اندام های گویایی و تشخیص تاثیر گذاری عمل جراحی، مانند بررسی میزان تاثیرگذاری عمل جراحی ترمیم شکاف کام بر کاهش میزان خیشومی شدگی.
گرفتن شرح حال، جمع آوری اطلاعات و بررسی و کشف علت اختلال گفتار.
ارزیابی اختلال و بررسی عامل های تاثیر گذار بر آن.
ارزیابی و بررسی فیزیولوژی و عملکرد حنجره، از طریق استروبوسکوپی.
تجزیه و تحلیل و آنالیز آکوستیکی صدا و تعیین ویژگی های نوایی آن.
ارزیابی بلع و بررسی راهکارهای درمانی از طریق نیزوفارنگوسکوپی.
ارزیابی و بررسی عملکرد نرم کام از طریق نیزوآندوسکوپی.
بررسی تاثیر روش های درمانی به صورت آزمایشی.
طرح ریزی روند درمان.
انتخاب روش مناسب(از بین روش های موجود) برای درمان
ارتباط مستمر و سازنده با سایر اعضای گروه پزشکی در جهت ارتقاء سطح سلامتی

اختلالات گفتار و زبان

اختلالات گفتار و زبان به چهار دسته کلی تقسیم می شوند:

اختلالات صوت (Voice Disorder)
اختلالات زبان(Language Disorder)

الف) اختلالات زبان در دوران رشد (Developmental Language Disorder)

ب) اختلالات اکتسابی زبان (Acquired Language Disorder)

اختلالات روانی و ریتم گفتار (Fluency Disorder )
اختلالات صداهای گفتاری ( Speech Sounds Disorder)

اختلالات صوت

صوت در اثر ارتعاش تارهای صوتی در ناحیه حنجره تولید می شود.صوت طبیعی دارای کیفیت، زیر و بمی، بلندی و انعطاف پذیری متناسب با سن و جنسیت و موقعیت فرهنگی اجتماعی گوینده می باشد و وجود آسیب در هر کدام از عامل های مطرح شده را اختلال صوتی گویند.

انواع اختلالات صوتی

به طور کلی اختلالات صوتی به دو دسته اصلی اختلالات عضوی و روان زاد تقسیم بندی می شوند. اختلالات صوتی عضوی اختلالاتی هستند که به دلیل بروز اشکالات ساختمانی و عضوی ایجاد می گردند. اختلالات صوتی روان زاد اختلالاتی هستند که به دلایل عملکردی و یا روانی ایجاد می شوند.

علائم و نشانه های اصلی اختلالات صوتی

بیماران مبتلا به اختلالات صوت مجموعا 8 نشانه اصلی را گزارش می کنند که شامل:

گرفتگی صدا (Hoarseness): این نشانه بازتاب ارتعاشات نامنظم و غیر مداوم تارهای صوتی است. بیماران مختلف از واژگان مختلی برای بیان این حالت استفاده می کنند مانند: گرفتگی، صدای خش دار، و یا خشونت صدا.
خستگی صوتی (Vocal Fatigue): بیمار گزارش می دهد که بعد از یک مکالمه طولانی، خستگی شدیدی بر وی مستولی می گردد و بدون صرف انرژی و تلاش زیاد قادر به صحبت کردن مداوم نمی باشد. بیماران بیان می کنندکه صدایشان اکثرا در پایان روز دچار گرفتگی می شود.
صدای نفس آلود (Breathiness): صوت نفس آلود صوتی است که در حین تولید آن هوای غیر مرتعش از فضای چاکنای خارج می شود. این افراد برای رسانیدن صدای خود به مخاطب (محیط شلوغ و پر سر و صدا)، به شدت با مشکل رو به رو هستند. ما این حالت را به عنوان نفس آلودگی می شناسیم.
کاهش دامنه آوا سازی (Reduced Phonational Range):اکثرا این مشکل توسط خوانندگان مطرح می گردد. آن ها می گویند که در ارتباط با تولید نت هایی که قبلا به خوبی از عهده اجرای آن ها بر می آمدند، دچار اشکال می شوند. این نت ها آن گروهی هستند که در منتهی الیه فراز(اوج) آواز یا سطح پایین قرار دارند.
بی صدایی (Aphonia): به معنی قطع کامل یا نسبی صوت است. بیمار در این حالت به صورت پچ پچ صحبت کرده و احتمالا از نشانه های دیگری هم چون خستگی گلو، احساس خراشیدگی تلاش و تقلای زیاد در حین صحبت کردن نیز شکایت دارند.
قطع زیر و بمی یا صدای زیر نامناسب(Pitch Breaks):بیمار در این حالت از ظهور متناوب صدایی جیغ مانند و قطع زیر و بمی رنج می برد. هنگام بروز چنین حالتی در صدای بیمار به نظر می رسد کنترل صدا از دست وی خارج شده و خود بیمار نیز این مطلب را تصدیق می کند.
آوا سازی توأم با تلاش و تقلا (Strain/ Struggle Voice): این بیماران صحبت کردن را کاری دشوار می دانند. این دشواری ممکن است در آغاز یا ادامه گفتار باشد. این افراد می گویند که برای صحبت کردن فشار زیادی به خود می آورند. آن ها در حین صحبت کردن، تنش زیادی احساس می کنند و به خاطر تلاشی که صرف غلبه بر این تنش و ادامه صحبت می کنند دچار خستگی می گردند.
لرزش (Tremor): بیمار ممکن است اظهار کند که از صدایی لرزان و یا مرتعش برخوردار است. وی به خواست خود قادر به تولید یک صوت مداوم و محکم نیست.
درد و سایر احساسات فیزیکی (Pain & Other Physical Feelings): گاهی درد در هر دو طرف گردن و حنجره است. برخی افراد درد یک طرفه ی حنجره دارند و برخی افراد هم اظهار می دارند که درد به سمت قسمت فوقانی قفسه ی سینه کشیده می شود. به ندرت اتفاق می افتد که درد تنها نشانه باشد. سایر احساسات فیزیکی عبارتند از: احساس وجود جسم خارجی بزرگ و گلوله مانند در گلو، احساس خشکی و گاهی سرفه مکرر.

این دسته از اختلالات گفتار و زبان در تقسیم بندی مجزایی قرار نمی گیرند ولی به دلیل اینکه بر کیفیت صدای افراد تاثیر می گذارند در این جا به عنوان زیر مجموعه ای از اختلالات صوت قرار گرفته اند.

در فرایند تشدید صوت یا تقویت امواج صوتی صدایی که از ارتعاش تا آواها حاصل می شوند، از اندازه، شکل و سطح ساختارها و حفرات تشدیدی زیر چاکنای و بالای چاکنای (حلق، دهان، بینی) تاثیر می پذیرد. هر چیزی که تعادل طبیعی شدید دهانی و بینی را مختل می کند دلیلی برای اختلال در تشدید است. در اختلالات تشدیدی خاستگاه صوتی هر فرد ممکن است در دو محور افقی(عقب و جلو) و عمودی(بالا و پایین) تغییر کند. دو سر محور افقی عقب دهان یا حلق(عقب) و مدخل دهان(جلو)، و دو سر محور عمودی راه هوایی فوقانی یا بینی(بالا) و حنجره(پایین) در نظر گرفته می شوند.

دکتر دانیل بوون متخصص صوت درمانی در این باره گفته است که تمرکز خوب صدا یعنی اینکه بتوانیم صدا را از وسط دهان و درست از بالای زبان خارج کنیم.

اختلالات تشدیدی با تغییر در تمرکز صدا در سطح افقی

هرگاه زبان در داخل دهان بیش از حد جلو بیاید یا بیش از حد عقب برود اشکالاتی در تمرکز صوت در سطح افقی رخ می دهد.

تمرکز قدامی: با انتقال زبان به بخش جلو و بالای دهان، صدایی نازک و کودکانه تولید می شود.
تمرکز خلقی: با تمرکز صدا در عقب دهان صدایی شبیه افراد ساده لوح و شخصیت های کارتونی تولید می شود نتیجه ی این نوع تمرکز، تشدید حلقی است.

انواع اختلالات تشدیدی با تغییر در تمرکز صدا در سطح عمودی

تشدید پرخیشومی (Hyper nasality resonance): این نوع تشدید در نتیجه تشدید بیش از حد صدا در حفره بینی است و معمولا به دلیل نقص در دریچه کامی- حلقی اتفاق می افتد.این مشکل گفتاری با شکاف کام و سایر سندروم های مرتبط با ناهنجاری های فک و صورت در ارتباط است و از اتصال نامناسب دو حفره ی دهان و بینی حاصل می شود. گاهی نیز جراحی و برداشت نامناسب لوزه ی سوم باعث ایجاد تشدید پرخیشومی می گردد. تشدید پرخیشومی باعث کاهش انرژی گفتار شده و از مفهوم بودن گفتار می کاهد.
تشدید بیش از حد دهانی(کم خیشومی) (Hypo nasality resonance): کیفیت دیگری از تشدید است که معمولا بر اثر عوامل تنگ کننده ی مجزای بینی از قبیل عفونت راه بینی، فلپ وسیع(یک نوع پیوندی پوستی)، پولیپ های بینی، حساسیت ها(آلرژی ها) و یا بزرگ شدن لوزه ی سوم مقاومت در برابر جریان هوا در بینی افزایش می یابد.
تشدید نتمناسب مختلط(Mixed resonance):این حالت را ظهور هم زمان پرخیشومی و کم خیشومی گویند. بدین صورت که بعضی از بیماران که بی کفایتی دریچه کامی- حلقی دارند ممکن است انسداد کامل یا ناقص نیز در یک سمت راه هوایی بینی داشته باشند.

یکی از ابزارهای مشاهده ی ساختار و عملکرد دریچه کامی- حلقی نیزوآندوسکوپی است.

ویژگی های نمونه ی صوتی

تمرکز خلقی و تشدید حلقی
اختلال در شیوه ی تولید صداها(شیوه ی تولید برگشتی/retroflex)
کاهش وضوح گفتار

تمرکز افقی صدا در این مراجع بیش از حد به عقب دهان انتقال یافته که این تمرکز در عقب دهان منجر به ایجاد صوتی با کیفیت مشابه با افراد ساده لوح می شود؛ به این نوع تمرکز خلقی گویند.

برای تولید صداهایی مثل / t/ و /d/ نیاز است که نوک زبان در پشت دندان های فک بالا انسداد ایجاد کند اما با کمی دقت می توان متوجه شد که این فرد صداهای این چنینی را به شیوه ی برگشتی یا retroflex تولید می کند؛ کیفیتی که در زبان هندی نیز شنیده می شود به این معنا که نوک زبان بر می گردد و انسداد مورد نظر با سطح پشتی نوک زبان ایجاد می شود.

انقباض موجود در زبان که باعث جمع شدن زبان به سمت عقب دهان شده و شیوه ی تولید برگشتی که نیاز به برگشتن نوک زبان دارد باعث جمع شدن هوا در ناحیه ی حلق شده و تمرکز خلفی صدا را افزایش می دهد و ایجاد تشدید حلقی می کند؛ این نوع تشدید تشدیدی غیر طبیعی است که قابلیت فهم گفتار را کاهش می دهد و شنیدن صدای گوینده را برای فرد شنونده ناخوشایند می کند.

لازم به ذکر است که تمام ویژگی های صوتی گفته شده در تمام طول گفتار فرد شنیده می شود.

ویژگی ها ی نمونه ی صوتی

تمرکز عمودی صدا در حفره ی بینی
تشدید پرخیشومی شدگی
خطا در تولید صداها
شنیده شدن خروج هوا از بینی حین گفتار

در این نمونه درمانگر ابتدا از مراجع می خواهد کلمات را تکرار کند. سپس دوباره درخواست می کند که کلمات را با فشار کم تر و برخورد نرم تر اندام های گویایی ادا کند. همان طور که در نمونه ضبط شده، شنیده می شود کیفیت صدابهتر شده و از میزان خیشومی شدگی کاسته می شود.

خروج هوا از بینی در تولید صدای /c/ و /j/ و /s/ به خوبی شنیده می شود. همچنین خطاهای تولیدی به صورت تبدیل /r/ به /L/ در کلمه ی /jomhuri/ وجود دارد.