با پیشرفت تکنولوژی و استفاده روز افزون از وسایل دیجیتالی، به دلیل بی توجهی والدین و یا عدم آگاهی آن ها کودکان زیر دو سالی که ساعات متوالی را با وسایل دیجیتال گذرانده و تعامل مفید با محیط، والدین و یا همسالان خود ندارند ممکن است علائم شبه اتیسم از خود نشان دهند. به این اختلال سندرم دیجیتال گفته میشود. دیجیتال بیبی به کودکانی گفته می شود که ارتباط کمی با همسالان برقرار می کنند. کلام این کودکان محدود یا به صورت کارتونی و تکراری می باشد. به علت عدم تعامل با محیط، دستگاه عصبی بطور طبیعی رشد نیافته و ضعف هوش کلامی ، تاخیرهای حرکتی و زبانی، ضعف در دامنه واژگان، کارکردهای اجرایی و همچنین مشکلات هیجانی، ارتباطی، اجتماعی و رفتاری در این کودکان همراه است. مرکز اوتیسم تهران زیر نظر دکتر صابر در حیطه تشخیص و درمان کودکان اوتیسم، شبه اوتیسم یا دیجیتال بیبی(سندروم دیجیتال) به صورت تخصصی فعالیت می نماید. از امکانات مرکز اوتیسم تهران می توان به کاردرمانی و گفتاردرمانی، رفتاردرمانی اوتیسم همچنین خدمات کاردرمانی و گفتاردرمانی در منزل اشاره نمود.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
استفاده از کامپیوتر، تلویزیون و شیوع دیجیتال بیبی
کودکان برای رشد ذهنی و بدن خود نیاز به پریدن، دویدن، پرتاب کردن، گرفتن و در کل حرکت دارند. وقتی کودک زمان زیادی پشت تلویزیون یا کامپیوتر مینشیند ورزش بدنی ندارد. باید کودک حداقل یک ساعت در روز ورزش کند. کوهنوردی، دویدن، شنا و… به تقویت عضلات و ذهن کمک میکنند
عضلات قوی در کودک حس اعتدال و آرامش ایجاد کرده و منجر به موفقیت در مدرسه میشود. چه باور کنید و چه باور نکنید عضلات قوی شکم به دست خط خوب ارتباط دارد.
تکنولوژی و کودکان شبه اوتیسم
تکنولوژی به طرز عجیبی در حال تغییر است. کودکان با اختلالات طیف اتیسم درک صحیحی از پیشرفتهای جدید تکنولوژی ندارند. تکنولوژی ممکن به روشهای متعدد برای کمک به برنامهریزی روزانه، سازماندهی فعالیتها و ارتباط برقرار کردن کمک کند. استفاده از کامپیوتر چون تعاملات بین فردی را کاهش میدهد باید محدود باشد و فقط نیم یا یک ساعت در روز و فقط برای سرگرمی استفاده شود.
اگر کودک از تکنولوژی در مدرسه به عنوان وسیله ارتباطی استفاده میکند کمک کنید که بتواند به طور مناسب از آن استفاده کند. کودکان با اختلالات طیف اتیسم خوششانس هستند که در زمانی زندگی میکنند که تکنولوژیهای متعددی جهت استفاده وجود دارد. یکی از این تکنولوژی های پرکاربرد در جوامع وسایل لمسی دستی مثل تبلت میباشد. این ابزار در دامنه وسیعی برای کودکان با اختلالات طیف اتیسم استفاده میشود.
این کودکان از طرحهای همگانی (universal design) نیز برخوردار هستند. عناصر یا اجزای این طرحها شامل انعطافپذیری، سادگی، جامع بودن، تحمل خطا، تلاش جسمی پایین و تناسب فضایی-اندازه میباشند. این وسایل یا طرحها براحتی قابل استفاده هستند. بعضی از این ابزارها وزن کمی داشته و براحتی داخل کولهپشتی جا میگیرند. استفاده از صفحات لمسی زحمت زیادی ندارد. سایز صفحه و تصاویر صفحه ممکن است برای کودکان با اختلالات طیف اتیسم که در زمینه مهارت حرکتی است تاخیر دارند و تغییر کند.
برعکس وسایل سخنگو که برای کودکان با اختلالات طیف اتیسم با تاخیر گفتاری استفاده میشود ارزان، سبک و در دسترس میباشند. وسایلی که این کودکان استفاده میکنند نباید متفاوت با دیگران باشد. این مورد از انگ زدن به کودک جلوگیری میکند. اپلیکیشنهای متعددی وجود دارد که کمککننده هستند. شاید این اپلیکیشنها به عنوان ابزار کلینیکی ساخته نشدهاند اما خیلی سریع ارزش خود را برای والدین و کودکان پیدا میکنند. میتوانید از گفتار درمانگر برای انتخاب ابزارهای مفید برای مشکلات گفتاری کودک کمک و مشورت بگیرید.
چطور متخصصان میتوانند اوتیسم واقعی را از دیجیتال بیبی تشخیص دهند؟
تشخیص افتراقی بین اوتیسم واقعی و حالت شبه اوتیسم ناشی از استفاده افراطی از وسایل دیجیتال (دیجیتال بیبی) یکی از چالشهای مهم متخصصان در سالهای اخیر بوده است. این تمایز نیازمند ارزیابی جامع و چندبعدی است که عوامل مختلفی در آن نقش دارند. اولین و مهمترین نکته، گرفتن تاریخچه دقیق از زمان شروع علائم و سابقه استفاده از دستگاههای دیجیتال است. در موارد دیجیتال بیبی، معمولاً علائم پس از قرار گرفتن طولانیمدت در معرض صفحات نمایش ظاهر میشوند، در حالی که در اوتیسم واقعی، نشانهها از همان سالهای اول زندگی و پیش از استفاده قابل توجه از فناوریهای دیجیتال قابل مشاهده هستند. یکی از کلیدیترین شاخصهای تشخیصی، پاسخ به مداخلات است. کودکانی که علائم شبه اوتیسم ناشی از استفاده دیجیتال دارند، معمولاً پس از کاهش زمان استفاده از صفحه نمایش و افزایش تعاملات اجتماعی واقعی، بهبود قابل توجهی در مهارتهای ارتباطی و اجتماعی نشان میدهند. این در حالی است که کودکان مبتلا به اوتیسم واقعی، اگرچه ممکن است از مداخلات بهره ببرند، اما پیشرفت آنها تدریجیتر و نیازمند برنامههای درمانی فشردهتر و طولانیمدتتر است. ارزیابی مهارتهای اجتماعی و ارتباطی در محیطهای طبیعی نیز میتواند اطلاعات ارزشمندی ارائه دهد. کودکان با دیجیتال بیبی اغلب در محیطهای بدون استرس و با انگیزههای مناسب، تواناییهای اجتماعی بهتری نسبت به کودکان مبتلا به اوتیسم نشان میدهند. آنها ممکن است در برخی موقعیتها بتوانند ارتباط چشمی برقرار کنند یا از زبان بدن مناسب استفاده نمایند، در حالی که این مهارتها در اوتیسم واقعی به صورت پایدارتری دچار اختلال هستند.
تستهای استاندارد شده تشخیص اوتیسم نیز میتوانند در این تشخیص افتراقی کمک کننده باشند، اما تفسیر نتایج باید با احتیاط صورت گیرد. بسیاری از کودکان با دیجیتال بیبی ممکن است در برخی از این آزمونها نمراتی مشابه کودکان اوتیستیک کسب کنند، اما الگوی کلی عملکرد آنها معمولاً متفاوت است. برای مثال، در حالی که هر دو گروه ممکن است در مهارتهای ارتباط اجتماعی مشکل داشته باشند، کودکان دیجیتال بیبی اغلب در حوزههای دیگر رشد مانند تواناییهای شناختی پایه یا مهارتهای حرکتی درشت، عملکرد بهتری نشان میدهند.
در نهایت، ارزیابی پاسخ به محرکهای اجتماعی میتواند نقطه تمایز مهمی باشد. کودکان دیجیتال بیبی معمولاً نسبت به تعاملات انسانی پاسخگو هستند و میتوانند در صورت ارائه انگیزههای مناسب، در فعالیتهای اجتماعی مشارکت کنند، در حالی که کودکان مبتلا به اوتیسم واقعی اغلب در درک و پاسخ به نشانههای اجتماعی اساسی مشکل پایدار دارند. این تمایزها اگرچه ظریف هستند، اما برای تشخیص دقیق و ارائه مداخلات مناسب حیاتی میباشند.
سوالات متداول:
1-آیا استفاده از دیجیتال بیبی نیاز به تخصص دارد؟
خیر، رابط کاربری سادهای دارد اما توصیه میشود ابتدا با متخصصان ما مشورت کنید تا برنامه مناسب کودک شما انتخاب شود.
2-چه علائمی در کودکان مبتلا به اوتیسم دیجیتال دیده میشود؟
کودکانی که بیشازحد در معرض صفحات نمایش قرار دارند ممکن است علائمی مانند کاهش تماس چشمی، پاسخ ندادن به اسم خود، ناتوانی در اشاره کردن، تاخیر در گفتار، گوشهگیری، رفتارهای تکراری یا وابستگی بیشازحد به تصویر یا انیمیشن از خود نشان دهند.