بهترین دکتر تشخیص اختلال یادگیری در تهران- مرکز ارزیابی کودکان اختلالات یادگیری – دکتر صابر

مرکز ارزیابی و تشخیص اختلال یادگیری در تهران

جناب آقای دکتر صابر به عنوان دکتر تشخیص اختلال یادگیری با توجه به علایم کودک به ارزیابی اختلالات یادگیری در کودک می پردازد و مشکلات کودکان اختلال یادگیری را مشخص می کند. سپس طرح درمان اختلالات یادگیری در مرکز تشخیص اختلال یادگیری در تهران برنامه ریزی شده و نارساخوانی، اختلال نوشتن و اختلال یادگیری در ریاضی به صورت کاملا تخصصی مورد درمان قرار می گیرد. آزمون های تشخیص اختلالات یادگیری، پرسشنامه تشخیص اختلال یادگیری در کنار ارزیابی دقیق دکتر خوب برای اختلال یادگیری می تواند در تشخیص اختلال یادگیری موثر باشد. برای اطلاع از این مطلب که چگونه اختلال یادگیری را تشخیص دهیم مقاله زیر را مطالعه نمایید.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

درک ما از ژنتیک و ماهیت ارثی اختلالات یادگیری و نارساخوانی در دهه گذشته افزایش چشمگیری یافته است. مطالعات خانواده و مطالعات دوقلو ها ۲ نوع از مطالعات ژنتیکی هستند. مطالعات خانواده با مطالعه در اسکاندیناویا آغاز شد که نشان داد نارساخوانی در خانواده ها دیده می شود. از آن پس،شواهد قوی حاصل از مطالعات گسترده تر در مورد خانواده همچنان حاکی از ارثی بودن گرایش به اختلالات خواندن شدید  و وجود پایه ژنتیکی برای آن است.

مطالعه دوقلوها شواهد بیشتری از نقش مهم ژنها در نارساخوانی ارائه می‌کند. دوقلوها حتی اگر جدا از هم بزرگ شده باشند خصوصیات مشابهی از نظر اختلالات خواندن دارند.

دکتر اختلال یادگیری در تهران

تشخیص دقیق و سریع اختلال یادگیری و مشخص نمودن نوع اختلال( اختلال خواندن، اختلال نوشتن، اختلال ریاضی) در کودکان اختلال یادگیری بسیار حائز اهمیت است. مرکز اختلال یادگیری تهران زیر نظر بهترین دکتر اختلال یادگیری دکتر صابر در حیطه تشخیص کودکان اختلال یادگیری و انجام تست های تشخیصی خاص به صورت تخصصی فعالیت می نماید. همچنین درمان های خاص مانند سنسوری روم، اتاق بینایی، اتاق تقویت مهارت های شنیداری و بخش کاردرمانی یکپارچگی حسی در مرکز درمان اختلال یادگیری تهران ارائه می گردد. روانشناسان، گفتاردرمانان و کاردرمانان با تجربه مرکز اختلال یادگیری دکتر صابر با انجام درمان های مختلف و یکپارچه در حیطه مهارت های کارکرد اجرایی به درمان این کودکان کمک می نماید. تکنیک های دیگر درمانی مانند بازی درمانی و گروه درمانی به کودکان با اختلالات یادگیری کمک می نماید اختلالات همراه مانند افسردگی، گوشه گیری و … را در محیط بازی ابراز و به کمک درمانگران مرکز اختلال یادگیری دکتر صابر درمان نمایند.

روانشناسی اعصاب در تشخیص اختلال یادگیری

روانشناسی اعصاب (نوروپسیکولوژی) شاخه‌ای از روان‌شناسی است که از ترکیب روانشناسی و عصب شناسی به وجود آمده است. روانشناسان اعصاب رشد و انسجام دستگاه عصبی مرکزی فرد را ارزیابی می کنند.بخش عمده پژوهش‌ها در روانشناسی اعصاب در مورد رفتار بزرگسالان دچار آسیب مغزی انجام شده است. اما تحقیقات اخیر در این رشته تخصصی به سمت پژوهش و کاربردها در حوزه تشخیص اختلالات یادگیری هدایت شده است.

معاینه روانشناختی اعصاب به ویژه برای کمک به دکتر اختلال یادگیری کودک طرح ریزی می شود تا بتواند اشکالات خفیف یا آشکار عصبی رفتاری،که فرآیند بهنجار تحصیلی کودک اختلال یادگیری را با مشکل مواجه می‌کند،تشخیص دهد. چند زمینه گسترده که کارکرد آنها در معاینه های روانشناختی اعصاب ارزیابی می شود شامل هوشی،توجهی، حافظه،یادگیری، زبان،حسی-حرکتی، اجرایی پیشانی، اجتماعی- هیجانی، است. همچنین با ارزیابی های روان شناختی اعصاب می توان به تحلیل تفاوت های بین دو نیمکره، یعنی تفاوت های بین کارکردهای نیمکره چپ و راست مغز پرداخت.

مجموعه آزمونهای روانشناختی اعصاب که کارکردهای مغز کودکان اختلال یادگیری را ارزیابی می کنند شامل مجموعه آزمون عصبی-روانشناسی هاستد-رایتان (برای کودکان سنین ۹ تا ۱۴ سال) و مجموعه آزمون عصبی-روانشناسی رایتان-ایندیانا (برای کودکان سنین ۵ تا ۸ سال) است. کاربرد این آزمون ها مستلزم گذراندن دوره های آموزشی در روانشناسی اعصاب و اجرای آزمون هاست. یکی از آزمون های مربوط به کارکردهای اجرایی، آزمون پردازش شناختی سوان سون پیوست ج است.

معاینه عصب شناختی- ارزیابی اختلال یادگیری در کودک

معاینه های عصب شناختی اختلالات یادگیری را هر یک از چند متخصص پزشکی-پزشک خانواده، متخصص کودکان، متخصص رشد کودکان،دکتر متخصص توانبخشی کودکان یا روانپزشک کودک می تواند انجام دهد. معاینه عصب شناختی هر کودک اختلال یادگیری یا نوجوان مشکوک به اختلالات یادگیری دارای دو مولفه مجزاست: ارزیابی اختلال یادگیری در زمینه عصب شناختی متعارف و معاینه علائم خفیف عصب شناختی،یعنی انحرافهای حداقل یا ظریف عصب شناختی نظیر مشکلات هماهنگی در فعالیت های دیداری-حرکتی،حرکتی ظریف یا حرکتی درشت.

اگرچه ارزیابی عصب شناختی کودکان اختلال یادگیری با اجرای دقیق و تفسیر سنجیده پاسخگویی همه سوالات نیست ،به فهم وضعیت کارکردی کودک دچار اختلالات یادگیری کمک می کند. اما لوین هشدار می دهد که والدین و مدارس نباید انتظارات غیر واقع بینانه از نتایج معاینه های عصب شناختی داشته باشند. معاینه عصب شناختی متعارف بسیاری از علائم خفیف را نشان می‌دهد و احتمالا در پیدا کردن هرگونه نابهنجاری در بیمارانی که شکایت اولیه آنها از اختلال در یادگیری است،کارایی ندارد. افزون بر این،چند مشکل در تفسیر یافته های عصب شناختی ارزیابی اختلال یادگیری وجود دارد که عبارتند از:

1. حتی در دانش آموزانی که یادگیری رضایت بخشی دارند،دامنه گسترده‌ای از علائم خفیف حاکی از حداقل اختلال کارکرد عصب شناختی دیده می شود.
2. چون دستگاه عصبی دانش‌آموز اختلال یادگیری هنوز کامل نیست و پیوسته در حال تغییر است،غالباً تمیز دادن تاخیر رشد از اختلال کارکرد دستگاه عصبی مرکزی بسیار دشوار است.
3. بیشتر آزمون های تشخیص علائم خفیف،آزمون های روان شناختی یا رفتاری هستند تا عصب شناختی.

آزمون نهایی کارکرد سالم عصبی یادگیری موثر است. توانایی منحصر به فرد انسان برای یادگیری نتیجه سازمان بسیار پیچیده مغز و دستگاه عصبی است. در ادامه ارزیابی اختلالات یادگیری درحیطه عصب شناختی متعارف و معاینه عصب شناختی برای علائم خفیف به طور مختصر مرور می‌شود.

ارزیابی متعارف عصب شناختی توسط دکتر اختلال یادگیری

در معاینه عصب شناختی متعارف،دکتر خوب برای تشخیص اختلال یادگیری ابتدا سوابق پزشکی دقیق و مشروحی را جمع آوری می کند. این اطلاعات شامل سوابق خانوادگی (برای نشانه هایی از ماهیت ژنتیکی)،جزئیات بارداری مادر،فرایند تولد و رشد دوران نوزادی،و سابقه رشد کودک اختلال یادگیری است. دکتر اختلالات یادگیری اطلاعاتی درباره تمام بیماری ها،آسیب دیدگی ها و عفونت هایی که کودک داشته است کسب می کند. سابقه رشد شامل اطلاعاتی درباره رفتار حرکتی (سن خزیدن ایستادن و راه رفتن) و مهارتهای زبانی است. اطلاعات دیگری نیز در مورد وضعیت شنوایی،بینایی،تغذیه،خواب،آموزش استفاده از توالت،و تجربه های اجتماعی و تحصیلی دانش آموز با اختلالات یادگیری جمع آوری می شود.

بررسی اعصاب جمجمه ای اطلاعات مربوط به بینایی،شنوایی،چشایی،و کارکرد دهلیزی (احساس تعادل)،به علاوه ویژگی هایی نظیر حالت چهره،جویدن،بلع و توانایی صحبت کردن را به دست می دهد. برای ارزیابی کار کرد گوناگون اعصاب کنش های جمجمه ای،پاسخ های کودک اختلال یادگیری به محرک های معین،وضعیت اندام های مختلف و توانایی کودک در انجام دادن تکالیف معین ثبت می‌شود.

افزون بر این،با بررسی متعارف عصب شناختی نیز مهار کارکرد ارزیابی می شود. بازتاب های کودک آزمایش می‌شود و اعصاب حسی با آزمون های ادراکی یا تحریک لمسی ارزیابی  می گردد.

شیوه های طبی خاص دیگری که ممکن است به کار گرفته شوند شامل برق نگاری مغز ( EEG )   برای اندازه گیری فعالیت الکتریکی مغز،عکس برداری با پرتو ایکس از جمجمه و رگهای خونی مغز،مطالعات بیوشیمیایی،مطالعات غدد درون ریز یا بررسی‌های ژنتیکی است.

بررسی علائم خفیف عصب شناختی در مرکز اختلالات یادگیری

علائم خفیف عصب شناختی را می توان از طریق بررسی عصب شناختی فراتر از بررسی متعارف کشف کرد. همانگونه که پیشتر ذکر شده،نابهنجاری های عصب شناختی که بیشتر در افراد دچار اختلالات یادگیری مشاهده می‌شود انحراف‌های فاحش نیستند بلکه علائم ظریف،جزئی و فرعی اند. این علائم خفیف شامل مشکلات جزئی در هماهنگی،لرزش بسیار کم،ناشی‌گری حرکتی،آشفتگی های دیداری – حرکتی،نقایص یا تاخیر غیر عادی در رشد زبانی و مشکلات خواندن و مهارت‌های محاسبه‌ای است. علامت خفیف دیگر فزون کنشی است که مشخصه اختلال های نقص توجه نیز شناخته می شود.

عصب شناسان،‌ با استفاده از تعدادی آزمون،علائم خفیف اختلال کارکرد دستگاه عصبی مرکزی را کشف می‌کند. معلم ها نیز می توانند از برخی از این آزمون ها به منزله آزمون های حرکتی غیر رسمی استفاده کنند. بسیاری از آزمون‌هایی که برای کشف علائم خفیف عصب شناختی در کودکان اختلال یادگیری به کار گرفته می‌شوند از شیوه های ارزیابی روانشناختی وام گرفته یا اقتباس شده‌اند. در ادامه،به آزمون های دیداری-حرکتی،حرکتی درشت و حرکتی ظریف می پردازیم:

آزمون های تشخیص اختلالات یادگیری

آزمون دیداری-حرکتی

تعدادی از آزمون های دیداری-حرکتی برای ارزیابی توانایی کودک اختلال یادگیری در کپی کردن شکلهای مختلف هندسی کاربرد دارند. کودکان می توانند از شکل های هندسی در سنین زیر کپی کنند:

شکل                          سن

دایره                            3

علامت به اضافه             4

مربع                            4

مثلث                           5

لوزی                           6

دو آزمون دیداری-حرکتی دیگر عبارتند از آزمون طرح های بندر،که در آن از بیمار خواسته می‌شود نحوه شکل هندسی را کپی کند،آزمون نقاشی گودیناف-هریس،که بیمار در آن باید تصویری از یک انسان را نقاشی کند. نمره آزمون گودیناف-هریس به میزان ترسیم جزئیات بدن بستگی دارد.

آزمون های حرکتی درشت

آزمون های حرکتی درشت در ارزیابی مهارت های وضعیتی،حرکت و تعادل کاربرد دارند. گام برداشتن کودک هنگام راه رفتن نیز مشاهده می‌شود. کودکان می‌توانند به طور طبیعی تکالیف زیر را در سنین مشخص شده انجام دهند:

تکلیف                                                                                       سن

لی لی کردن با هر یک از پاها: از کودک خواسته می شود                   5

روی پای راست و سپس روی پای چپ لی لی کند.

ایستادن روی یک پا: از کودک خواسته می شود روی                           6

یک پا  بایستد اول راست، سپس چپ و تعادل خود را

حفظ کند.

راه رفتن بدون فاصله بین پاها پاشنه جلو پنجه:از کودک                        9

می خواهند با قرار دادن پاشنه یک پا درست جلو پنجه

پای دیگر راه برود.

آزمون تقاطعی نیز در وسط اجرای حرکت ها داده می شود:

لمس کردن بینی و گوش چپ و سپس بینی و گوش راست. در این آزمون،توجه مشاهده‌گر معطوف به سرعت ایجاد کنترل خودکار بر اعمال حرکتی است.

آزمون انگشت-بینی. از کودک اختلال یادگیری خواسته میشود چندین بار پی در پی با یک انگشت بینی خود و سپس انگشت آزمایشگر را لمس کند. هدف مشاهده آمادگی بیمار در انجام دادن حرکت های متناوب است.

آزمون های حرکتی ظریف در تشخیص اختلالات یادگیری

در آزمون اگنوزیای انگشتان،توانایی کودک اختلال یادگیری در استفاده از حس بساوایی غالبا با چشمهای بسته،برای تشخیص اینکه آزمایشگر کدام انگشت او را لمس می کند ارزیابی می شود.

تکلیف                                سن

تشخیص انگشت شست          4

تشخیص انگشت اشاره           5-6

سایر آزمون های ادراک بساوایی شامل تشخیص اشیا با لمس کردن آنها،تشخیص دو تماس همزمان وقتی که آزمایشگر دو قسمت از بدن کودک را لمس می کند (نظیر صورت و دست)،تشخیص حروف یا اعداد با لمس کردن آنها،تشخیص حروف یا اعداد نوشته شده بر کف دست،و آسان حرکت دادن زبان (به طور عمودی و افقی است.)

در آزمون چالاکی انگشتان،کودک اختلال یادگیری باید با هر انگشت به نوبت انگشت شست خود را لمس کند. آزمون هر یک از دست ها جداگانه انجام می شود.

روش های کسب اطلاعات مربوط به ارزیابی کودک دارای اختلالات یادگیری

برای کسب اطلاعات می‌توان از چهار منبع اصلی اطلاعات را به دست آورد: 1) شرح حال یا مصاحبه 2)  مشاهده،3) روش های ارزیابی اختلال یادگیری غیر رسمی 4)  آزمون های تشخیص اختلال یادگیری مرسوم هنجار گزینی شده . غالباً چند نوع اطلاعات در یک زمان جمع آوری می شود یا یک روش ارزیابی ممکن است به روش های دیگر منتهی شود. برای مثال،ممکن است است با مشاهده دانش آموز ضرورت اجرای آزمون تشخیصی خاصی مطرح شود. یا تلفظ غیر صحیح کلمات هنگام سخن گفتن،همراه با اشتباه مکرر در فهم صحبت های آزمونگر،می تواند حاکی از وجود مشکل شنیداری باشد و به تصمیم برای اجرای آزمونهای رسمی تیزهوشی و تمیز شنیداری صداها در کودک اختلال یادگیری منتهی شود.

شرح حال کودک اختلال یادگیری

اطلاعات حاصل از شرح حال،شناخت و سرنخ هایی از پیشینه و چگونگی رشد دانش آموز مبتلا به اختلالات یادگیری به دست می دهد. درخلال مصاحبه با والدین،اطلاعاتی درباره پیشینه قبل از تولد،شرایط تولد،و رشد در دوره نوزادی،سن رسیدن به نقاط عطف رشد (نشستن،راه رفتن،کنترل ادرار و مدفوع و صحبت کردن)،سوابق بهداشتی کودک اختلال یادگیری (شامل بیماریها و حوادث)،و مشکلات یادگیری دیگر اعضای خانواده به دست می آید. سوابق تحصیلی دانش آموز را می توان از والدین،بایگانی مدرسه و کارکنان مدرسه (معلم ها،پرستاران،مشاوران راهنما و کارکنان دیگر) کسب کرد.

تلاش مصاحبه‌گر باید معطوف به ایجاد اعتماد دوجانبه باشد و مراقب باشد سوالاتی نپرسد که والدین کودک اختلال یاگیری را مضطرب کند یا،با تایید نکردن اعمالشان،آنان را در موضع دفاعی قرار دهد. مصاحبه گر باید از خود روحیه همکاری،پذیرش و همدلی،در عین حفظ درجه ای از بی طرفی و واقع بینی-تخصصی،نشان دهد تا در دام درگیری مفرط هیجانی با مسئله و ناکارایی حاصل از آن نیفتد.

دکتر اختلال یادگیری ماهر قادرند اطلاعات بسیار مفیدی از شرح حال به دست آورند. آنان با استفاده از لحن ملایم و محاوره‌ای و با فراتر رفتن از سوالات معمول به جمع آوری اطلاعات می پردازند و اطلاعات و برداشت هایی بیش از پاسخ صرف سوالات به دست می‌آورند. اطلاعات و برداشت های حاصل از شرح حال با دانش منتج از مشاهده بالینی،آزمون های مرسوم و روش های دیگر ارزیابی تلفیق می شوند.

فرم های مصاحبه برای تهیه شرح حال. فرم های متعددی برای مصاحبه به منظور تهیه شرح حال وجود دارد.همچون پاره ای از آنها بسیار طولانی و کامل هستند و با استفاده از آنها می ‌توان در قلمرو های متعددی اطلاعات فراهم کرد. در این زمینه،اغلب از مقیاس های رفتار سازشی،  که سوالات آن در مورد میزان سازش افراد با انتظارات طبیعت و جامعه است،استفاده می‌شود.در خلال مصاحبه،فردی مطلع از کودک اختلال یادگیری معمولا مادر اطلاعات را در اختیار می گذارد. فهرست مقیاس های رفتار سازشی که معمولا کاربرد دارند در زیر آمده است.

مقیاسهای رفتار سازشی واین بند: از این مقیاس ها سه نسخه متفاوت وجود دارد: نسخه مصاحبه،فرم زمینه یابی،نسخه مصاحبه،فرم گسترش یافته،و نسخه کلاس درس. همه آنها قلمرو های ارتباطی،مهارت های روزانه زندگی،اجتماعی شدن و کنش های حرکتی را،از تولد تا ۱۹ سالگی ارزیابی می‌کنند.

پرسشنامه رفتار سازشی: با استفاده از این پرسش نامه و  مصاحبه با یک فرد مطلع،می توان اطلاعات مربوط به مهارتهای خودیاری،مهارت های ارتباطی،مهارت های اجتماعی،مهارت های تحصیلی و مهارت‌های سرگرمی را،از سن ۶ تا ۹ سالگی به دست آورد.

مقیاس های درجه بندی معلم کانرز،مقیاسهای درجه‌بندی والدین کانرز. چند نسخه از این آزمون برای سنین ۳ تا ۱۹ سالگی وجود دارد. با استفاده از آنها می‌توان اطلاعاتی درباره اختلال های رفتاری،اضطراب،بی قراری،رفتارهای نشان دهنده وسواس فکری/عملی و رفتارهای ضد اجتماعی،فزون کنشی و ناپخته جمع‌آوری کرد.

اطلاعات هویتی

دانش آموز: نام،نشانی،تلفن،تاریخ تولد،مدرسه،کلاس

والدین: نام و شغل پدر،نام و شغل مادر

خانواده: نام و سن خواهرها و برادرها و سایر افراد خانه

مرکز درمانی: تاریخ  مصاحبه،منبع ارجاع دهنده،نام آزمایشگر

تاریخچه تولد

بارداری: طول دوره بارداری،وضعیت مادر،عوامل غیر عادی

شرایط تولد: رسیدگی یا نارسی نوزاد،طول مدت زایمان،وزن،شرایط غیر عادی

شرایط پس از تولد: طبیعی،نیازمند مراقبت ویژه

داده های جسمانی رشدی

 

سوابق بهداشتی: حادثه ها،تب های شدید،سایر بیماری ها

وضع فعلی جسمانی: عادت های مربوط به خواب و خوراک،سطح توان و فعالیت

سوابق رشد: سن نشستن،راه رفتن،نخستین واژه ها،نخستین جمله ها،مشکلات زبان،مشکلات حرکتی

عوامل اجتماعی و شخصی در کودکان اختلال یادگیری

دوستان،روابط با خواهر و برادرها، سرگرمی ها، علائق ،فعالیت های تفریحی، نگرش های افراد خانه و والدین پذیرش مسئولیت ، نگرش به مشکل یادگیری

عوامل تحصیلی کودکان اختلال یادگیری

تجربه های مدرسه: کلاسهای جهشی یا تکراری،تغییر مدرسه،تغییر معلم ها

آموزش پیش دبستانی: مهد کودک،کودکستان

دریافت قبلی کمک ویژه

گزارش های معلم ها

نگرش دانش آموز به مدرسه

مشاهده

به گفته یوگی برا : گاه فقط با دیدن می توان چیزهای بسیاری دریافت. مشاهده دانش آموز اختلال یادگیری بخشی ضروری در ارزیابی اختلالات یادگیری است و اطلاعات حاصل از آن می‌تواند سهم ارزنده ای در ارزیابی و تشخیص اختلال یادگیری داشته باشد. از آنجا که بسیاری از ویژگی های دانش آموز اختلال یادگیری از طریق آزمون یا مصاحبه های مطالعه موردی آنطور که باید و شاید تشخیص داده نمی شود،مشاهده گر ماهر غالباً میتواند ویژگی ها و رفتار های مهم کودک را در محیط درس کشف کند.

مشاهده رفتار دانش آموز اختلال یادگیری اغلب یافته های حاصل از مقیاس های دیگر ارزیابی را تایید می کند. برای مثال،یک دکتر تشخیص اختلال یادگیری ماهر می‌تواند دریابد که آیا کودک متوجه درس است یا مشغول کارهای دیگری است. استنباط های مشاهده گران زیرک در مورد مشکلات دانش آموزان اغلب با آزمون تایید می شود.

همچنین مشاهده برای روشن ساختن میزان سازگاری شخصی کلی دانش آموز اختلال یادگیری سودمند است. دانش آموز نسبت به موقعیت ها و مردم چه واکنشی نشان می دهد؟نگرش دانش آموز به مشکل یادگیری چیست؟آیا مشکل تحصیلی دانش آموز در زندگی اجتماعی و خانوادگی او تاثیر گذاشته است؟آیا این مشکل نیروی دانش‌آموز را تحلیل برده است؟آیا نگرش کودک اختلال یادگیری حاکی از علاقه است یا بی اعتنایی در یک جلسه امتحان،معلم به مشاهده سه نفر از بچه های کلاس به نام های ریکی،پت و داستر پرداخت. وقتی نوبت به سوالات مشکل رسید،ریکی کاملا از پاسخ دادن ناامید شد و فقط با هر جوابی که به ذهنش رسید جاهای خالی را پر کرد. پت عصبی و مضطرب شد و از ادامه کار امتناع ورزید. داستر از حدس زدن خودداری می‌کرد و می ترسید که مبادا اشتباه کند،چنانکه تمام وقت امتحان را صرف تلاش برای پاسخگویی به یک سوال کرد.این مشاهدات اطلاعات ارزشمندی درباره هر یک از دانش آموزان در اختیار معلم گذاشت.

رشد و هماهنگی حرکتی را می توان با مشاهده حرکات و راه رفتن دانش آموز اختلال یادگیری ارزیابی کرد. آیا کودک اختلال یادگیری می تواند لی لی کند،بپرد یا توپ را پرتاب کند و بگیرد؟چگونه تکلیف نوشتنی را انجام می دهد؟آیا هنگام نوشتن بدنش را کج میکند؟شکل کلی دستخط دانش آموز چگونه است؟چگونه مداد را در دست می‌گیرد؟آیا ناگزیر است برای آنکه دستخط خود را قابل قبول سازد کوشش فوق‌العاده‌ای به خرج دهد؟

ارزیابی اختلال یادگیری توسط دکتر گفتار درمان

کاربرد زبان را در کودک اختلال یادگیری به سهولت می توان با مشاهده ارزیابی کرد. آیا شواهدی دال بر وجود مشکلات تلفظی یا الگوهای کودکانه در گفتار دانش آموز وجود دارد؟آیا پیدا کردن واژه برای کودک اختلال یادگیری دشوار است؟آیا تعداد واژه های خزانه لغات دانش آموز کافی است؟آیا به راحتی صحبت می کند یا با مِن و مِن ،و آیا پرگویی می کند؟نکته دیگر در ارزیابی کودکان اختلال یادگیری این است که آیا دانش آموز از جمله های کامل استفاده می کند یا از واژه های منفرد و عبارت های کوتاه و ناقص؟آیا توالی صداها در کلمه ها درست است برای مثال،سوکس به جای سوسک نمی گوید؟از آنجایی که امروزه توجه به زبان بومی دانش آموز،با عنایت به تنوع فرهنگی دانش آموزان مدارس،اهمیت دارد،باید سوال کرد که زبان مادری دانش آموز چیست؟و توانایی او در زبان انگلیسی چقدر است؟

بازی ها و اسباب بازی ها امکان فعالیت هایی را فراهم می سازد که می توان در آن ها به مشاهده کودک پرداخت و خود نیز وسیله ای برای ایجاد ارتباط نزدیک با کودک اختلال یادگیری به شمار می آیند. به عنوان مثال،می‌توان توانایی دانش آموز را در بستن و باز کردن زیپ،گره زدن بند کفش،بستن دکمه لباس یا استفاده از کلید برای باز کردن و بستن قفل مشاهده و هماهنگی مطلوب حرکتی و ارتباط مناسب چشم و دست را ارزیابی کرد. بازی های صوتی و آوایی سرنخ هایی درباره توانایی های آوا شناختی و مهارت های شنیداری کودک اختلال یادگیری به دست می دهد.

مشاهدات روزانه رفتار دانش آموز در کلاس اطلاعات بسیار معتبری فراهم می آورد. برای مثال،واکنش دانش آموز مبتلا به اختلال یادگیری در مواجهه با واژه نا آشنا هنگام خواندن چگونه است؟آیا مکث می کند و برای کمک گرفتن به معلم نگاه می کند،به حرف بی صدای اول نگاه می‌کند و سپس الله بختگی حدس می‌زند،سعی می‌کند کلمه را به سیلاب‌های بکشند،یا تلاش می کند با توجه به بافت جمله کلمه را بخواند؟

مقیاس های درجه بندی

در مقیاسهای درجه بندی رفتار،معلم ها یا والدین باید مشاهدات و برداشت های خود را در مورد دانش آموزان به شیوه های قابل اندازه گیری ثبت کنند. معلم ها ۲۴ رفتار را بر اساس یک مقیاس ۵ امتیازی درجه بندی می کنند (نمره 1 بر رفتار ضعیف،5 بر رفتار خوب و 3 بر رفتار متوسط دلالت دارد.) بالاترین نمره ممکن ۰۲۱ ( ۴۲×۵  ) است. در یک مطالعه،متوسط نمره کودکان بهنجار ۸۱ ، و نمره کودکان دچار اختلالات یادگیری ۶۱ بود.

قضاوت های معلم ها درباره ویژگی های رفتاری دانش آموزان برای تشخیص دانش آموزان دچار اختلالات یادگیری مفید است و مقیاسهای درجه بندی به این فرآیند کمک می کند. دو مقیاس،یکی مقیاس درجه بندی دانش آموز( با تجدید نظر): جداسازی  موارد اختلالات یادگیری و دیگر مقیاس دوراکس برای درجه بندی رفتار در مدرسه ابتدایی.

مقیاس های درجه بندی برای ارزیابی اختلال نقص توجه فزون کنشی را اغلب معلم ها و والدین تکمیل می کنند.

مقیاس های غیر رسمی

مقیاس های غیر رسمی ارزیابی نیز مفید و از سایر روش های عملی ارزیابی هستند که در آنها مواد درسی متداول و فعالیت های معمول دانش آموزان در کلاس درس مبنای بررسی دانش‌آموزان است.یکی از مزایای عمده استفاده از مواد درسی کلاسی در آزمون های غیر رسمی این است که ارزیابی حتی المقدور به رفتارهای مورد انتظار نزدیک است. افزون بر این،معلم در اجرا و تفسیر آزمون های غیر رسمی آزادی عمل دارد. برای مثال،معلم می تواند،در خلال ارزیابی،دانش آموز را تشویق کند یا به‌وقت بیشتری برای کامل کردن آزمون بدهد. چنین سازگاری هایی به دانش آموزان آرامش می دهد و معلم نیز اطمینان می یابد آنان نهایت تلاش خود را به عمل می‌آورند. همچنین مقیاس های غیر رسمی را،در مقایسه با آزمون های رسمی،می توان بیشتر به کار برد و،به جای یک جلسه،آنها را در یک دوره زمانی به اجرا در آورد. افزون بر این،در مقیاس های غیر رسمی،از انواع مواد درسی و روش ها استفاده می شود،می‌توان آنها را در خلال دوره های معمول آموزشی به کار گرفت و دیگر اینکه هزینه اجرای آنها کمتر از آزمون های رسمی است.

از روش‌های دیگر ارزیابی،ارزیابی مجموعه کار،ارزیابی پویا و ارزیابی کارآمدی است.

مقیاس درجه بندی رفتار دانش آموز در تشخیص اختلالات یادگیری

درک شنیداری

• توانایی درک و دنبال کردن دستورات شفاهی
• درک بحث های کلاسی
• توانایی به خاطر سپردن اطلاعات شنیداری

• درک معنی کلمه

 

زبان گفتاری

• بیان کامل و درست
• توانایی واژگانی
• توانایی به یاد آوردن کلمه ها
• توانایی باز گو کردن تجربه ها
• توانایی بیان افکار

جهت یابی

• سرعت عمل
• جهت‌یابی فضایی
• قدرت تشخیص رابطه ها
• یادگیری جهت ها

رفتار

• همکاری
• توجه
• توانایی سازمان دادن
• توانایی کنار آمدن با موقعیت های جدید
• مقبولیت اجتماعی
• پذیرش مسئولیت
• تکمیل تکالیف درسی
• تدبیر و سنجیدگی

حرکت

• هماهنگی عمومی
• تعادل
• توانایی کاربرد ماهرانه ابزار و وسایل

با ارزیابی دقیق و کامل و تشخیص اختلال یادگیری توسط دکتر متخصص اختلال یادگیری نقاص ضعف کودک به وضوح روشن می شود و روند درمان کودکان اختلال یادگیری تسهیل می شود. جهت آگاهی از درمان های پیشرفته در اختلالات یادگیری به لینک های زیر مراجعه کنید.

مطالب مرتبط:

اختلال یادگیری

اختلال ریاضی

اختلال رفتاری در کودکان اختلالات یادگیری

آموزش بالینی در درمان کودکان اختلال یادگیری

تست ادراک بینایی 

رشد مهارت های دستی

کاردرمانی دست کودکان

ناتوانی یادگیری و سال های پیش دبستانی

پیش نیاز های نوشتن

مهارت های نوشتن

اختلال املا نویسی

علل اختلال ریاضی

رشد مهارت های ریز دست 

بازی درمانی در اختلال یادگیری