اختلال پردازش حسی وستیبولار| مشکل حسی تعادل | علائم اختلال حسی| کاردرمانی حسی دکتر صابر

سیستم تعادلی در گوش داخلی قرار دارد و تغییرات در نیروهای گرانشی و وضعیت سر را نمایان می­سازد . هنگامی­که سیستم تعادلی به­ طور مؤثری کارکند به­ عنوان پردازنده ­ی اولیه ­ی ورودی حسی به تعادل و جهت­ گیری بصری شما هنگام حرکت در فضا کمک می­کند. همچنین سیستم وستیبولار یک نقش کلیدی در دقت و چابکی ایفا می­کند. سیستم عصبی مرکزی تعادل و سایر ورودی­ های اختلال حسی را به ­وسیله­ ی ارزیابی برای درمان بالقوه و سپس پاسخ ، پردازش می­کند. برطبق موارد گفته ­شده ، شاهد این واکنش­ها خواهیم بود : تسهیل پاسخ­های محافظت­ کننده به تناسب موقعیت (مثلا هنگام مواجهه با خطرمراقب باش) یا ممانعت از پیام­های محافظت­ کننده (مثلا نگران اینجا نباش) یا تبدیل پاسخ­های محافظتی (مثلا مطمئن نیست پس بااحتیاط پیش­ برو.) این ارزیابی برای کودکی که مشکل حسی تعادل و عملکرد ضعیفی دارد، درست کار نمی­کند. مرکز کاردرمانی حسی دکتر صابر در زمینه درمان اختلال پردازش حسی وستیبولار به صورت حرفه ای فعالیت دارند. کاردرمانی تعادلی و سنسوری روم موجب درمان اختلال حسی می گردد.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

مشکل حسی تعادل

کودکی با مشکلات سیستم تعادلی و کنترل حرکتی ممکن است نوع عضلانی ضعیفی داشته باشد چون پیام­هایی که به ماهیچه­ ها دستور میزان انقباض می­دهند از عهده­ ی این کار برنمی­آیند. هنگامی­که کودک قصد جابه­ جایی دارد ، ممکن است قادر به فعال­سازی ماهیچه ­هایش به­طورمناسبی نباشد و ازایجاد هماهنگی میان تعادل و ماهیچه­ ها جلوگیری می­کند. درنتیجه ممکن است بعضی فعالیت­ هاچالش­ برانگیز یا ترسناک به­ نظرش برسند و ازآن­ها اجتناب کنند.

چنین کودکی ممکن است قادر به تفسیر وضعیت سر و بدنش که درجهت حفظ توازن و تعادل قرارگرفته ­اند نباشد. او ممکن است هنگام جایه­جایی احساس عدم امنیت و خطر بکند زیرا او نمی­تواند بگوید کدام راه به­ سمت بالاست یا اینکه به­ کجا می­رود. تغییرات در وضعیت سر ممکن است او را گیج کند و امکان دارد از بالا آوردن پاهایش از زمین خودداری کند. او ممکن است به­­ راحتی پیچ شود یا شاید اصلا نتواند کاری را انجام دهد. زمینه­ ی بصری ممکن است به ­علت حرکت­های ناپایدار باشد. به­ عنوان­ مثال هنگامی­که او سوار چرخ­ و فلک است ، طوری به­ نظر می­رسد که تمام دنیا اطراف او می­چرخد . هنگامی­که کودک با مشکلات تعادلی سوار ماشین و هواپیما می­شود سیستم وستیبولار حرکات را حتی زمانی­که سیستم بصری نمی­بیند ، حس می­کند و این سیگنال­های آمیخته می­توانند منجر به بیماری سفر شوند. (وقتی فرد دچار هواپیما زدگی ، دریا زدگی و… می­شود حالتی به ­وجود می­ آید که به آن بیماری سفر می­گویند.) برخی از افراد هستند که ممکن است با راه ­افتادن وسیله ­نقلیه به­ خواب بروند. برای بعضی کودکان دریافت ورودی­های تعادلی هنگام جنبش ، نگه­داشته­ شدن در صندلی کودک ، یا نشستن در ماشین ممکن است از راه­هایی باشد که آن­ها بتوانند بهتر به­ خواب بروند. سایر کودکان ممکن است چابک و فرز باشند به­ طور پایداری جابه­ جا شوند ، بی­قراری و ناآرامی می­کنند، زیاد لول می­خورند و گهگاهی کارهای خطرناکی را انجام می­دهند، مانند بالارفتن از مکان­های خیلی مرتفع یا دوچرخه­ سواری­ کردن با سرعت زیاد و بدون­ توجه به ترافیک. به ­علت دشواری­های محدودکننده این کودکان و نیاز آنان به ­حرکت ، این کودکان ممکن است دیگران را آزار دهند و شانسی برای فرصت­های یادگیری حیاتی نداشته و مستعد آسیب باشند.

کودکی با ناامنی ثقلی به تغییرات در وضعیت سر یا جابه ­جایی به­ طور نامتناسبی پاسخ می­­دهد که یک خطر ریسک واقعی است. کودک احساس می­کند که نمی­تواند تعادل خود را در برابر نیروهای ثقلی حفظ کند. این ممکن است به ­علت یکپارچگی ضعیف وستیبولار و عملکردهای مخچه ­ای باشد. اصولا مشکل پردازش اطلاعات از اوتریکول و ساکول است.

علائمی مثل ترس­ از ارتفاع ، احساس واژگون ­بودن مثل زمانی­که از میله­های بازی آویزان است یا حالت معلق­ بودن در زمان پشتک ­زدن می­ باشد. راه ­رفتن روی زمین ناهموار یا سطح نرم مانند گذرگاه پرصخره یا در برف یا شن ممکن است اضطراب ­آور باشد ، همانطور که گام­ برداشتن از یک سطح به سطحی دیگر این حالت را ایجاد کند؛ مثل رفتن از یک پیاده ­روی بتنی به محلی پوشیده از چمن . نشستن در ماشین ، راندن دوچرخه ، اسکیت یا سایر چالش­ های حرکتی ممکن است موجب ناراحتی فرد شود ، حتی فعالیت­های بی­ ضرری مانند خم ­شدن و برداشتن شی افتاده روی زمین یا بستن بندکفش (کودک یاد خواهد گرفت که اشیا را با خم­ کردن لگن و زانوها و مستقیم ­نگه­داشتن سر از زمین بردارد یا پاهایش را از صندلی بالا بیاورد که بندهایش را گره بزند.) کودکی­ که از نظر ثقلی ناامن است ، معمولا فعالیت­های ثانویه را برمی­گزیند مانند خواندن ، هنر و صنایع­ دستی و ساخت وسایل و از فعالیت­ها و بازی­ های فیزیکی پرهیز می­کند.

کودک می­ترسد که پاهایش را از زمین بردارد ، از چرخش و یا حرکت برای پشتک نیز اجتناب می­کند. او ممکن است تمایل داشته باشد خودش را از نظر فیزیکی به چالش بکشد البته درصورتی­که قادر به کنترل وضعیت باشد.

همچنین اگر جابه ­جایی برروی او نیرویی اعمال کند امکان ترس و نگرانی وجود دارد. هنگامی­ که او را برروی تشک تعویض پوشک قرار می­دهند بی­تابی می­کند و نق می­زند ، هنگامی­ که کودک را می­چرخانند گریه می­کند و وقتی بزرگتر شد ، از بازی­های دشوار و ورزش­های تیمی اجتناب می­کند.

حساسیت بیش ­ازحد به حرکت در اختلال پردازش وستیبولار

کودکی با فعالیت بیش ­ازحد وستیبولار یا تعادلی ممکن است به ­صورت نامطمئن و مضطرب حرکات سریع یا چرخشی را انجام دهد. ممکن است گیج باشد و به ­راحتی حالت تهوع بگیرد به­ خصوص زمانی­که سوار بر ماشین است و یا از تجهیزات زمین بازی استفاده می­کند و یا هنگامی­که برروی وسایل تجهیزاتی پارک­ها سوار می­شود ، فقط با نگاه ­کردن فردی که سوار چرخ ­و فلک است ممکن است کودک به­ دلیل واکنش دهلیزی چشمی حالت گیجی بگیرد و یا حالت تهوع به ­او دست بدهد.

حساسیت کمتر به حرکت و جست­وجوگری حسی

هنگامی­که کودک به تحریکات وستیبولار کمتر پاسخ دهد ، ممکن است تنبل به ­نظر برسد و چست­ و چابک به ­نظر نرسد ، مانند عروسک کهنه فلاپی (یک کارتون انگلیسی است) ، که او در کارهایش با نیروی ثقل زمین در کشمکش بود. تغییر وضعیت از یک وضعیت به وضعیت دیگر ، مثل بلندشدن از روی نیکمت و قدم­زدن ، ممکن است برای وی پرزحمت باشد ، و از بازی­هایی مثل دویدن و ورزش­ کردن پرهیز کند. او درحقیقت کلی حرکت دارد اما سازمان­ یافته نیست.

در آن­ طرف داستان کودکی ممکن است به ­صورت فعال مشغول جست­ وجو درون­دادهای حرکتی باشد که کاملا داستانش با چیزی که ذکر شد متفاوت است. این کودک ممکن است درحرکتی ثابت بماند و مجدد آن را انجام دهد چراکه سیستم وستیبولار او بسیار ضعیف عمل می­کند. ممکن است درهنگام راه­ رفتن ، دویدن زیاد در زمین بازی ، با ضربه­ زدن درسرجای خود ، دور زدن دور یک­ دایره یا قدم ­زدن دور یک اتاق ، یا هنگامی­که روی یک توپ ایستاده است ، فقط احساس ایستادن ساده را داشته باشد یا با اشیائی که بدن وی نیاز به مواجه با آن­ها برای برطرف­شدن ولع درون­داد حسی دارد ، ناسازگار باشد . هنگامی­که بزرگتر شد از فعالیت­هایی مانند فوتبال ، یا دومیدانی استفاده کند یا ممکن است در  فعالیت­های ناهنجار جست­وجوگر حسی مثل رانندگی با سرعت زیاد ، همراه با حرکات نمایشی را ادامه دهد ، بنابراین متقاعد کردن آن­ها به روش­های امن ­تر می­تواند موجب سازش آن­ها گردد.