کودکان مبتلا به اوتیسم توانایی تقلید کردن از دیگران را دارند ولی احتمال دارد این کار برای آن ها نسبت به دیگر کودکان سخت تر باشد. این دنیا مکانی جدید برای نوزادان و کودکان نوپا بوده و آن ها چیز های زیادی را باید از همدیگر یاد بگیرند. کودکان برای درک محیط اطراف و تناسب بین اشیای موجود در محیط به راهنمایی های بزرگ تر ها نیاز دارند. برای کودکان عادی، درک محیط اطراف همچون تقلید کردن از کار های پدر و مادر یا مراقبان آسان است ولی این شیوه احتمال دارد برای یک کودک مبتلا به اوتیسم سخت باشد. کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم در برقراری ارتباط، ابراز احساسات با حالت های مختلف چهره و وانمود کردن هم دچار مشکل می شوند. یک کودک اوتیسم احتمال دارد نسبت به افراد اطراف خود بی میلی نیز نشان دهد، به این معنا که ممکن است اعمال و رفتار دیگر افراد را درک نکند. مرکز تخصصی توانبخشی اوتیسم دکتر صابر، تحت نظر بهترین دکتر تشخیص اوتیسم با پیدا کردن علت تقلید نکردن کودک و علل اوتیسم به درمان اوتیسم و تقلید کودکان و درمان علائم اوتیسم پرداخته و به این کودکان و والدین آن ها خدمات رسانی می کند.
تقلید مهارت مهمی برای یادگیری است چون شامل همکاری و تعامل بین دو نفر می شود که برای ارتباط ضروری است. بچه ها زبان را به وسیله ی تقلید کردن آنچه که می بینند و می شنوند یاد می گیرند. ارتباط اولیه بین والد و کودک از تقلید والد از صدا ها یا شکلک هایی که کودک می سازد شروع می شود. سپس معنادار می شود. بازی هایی که تقلید کودک را تشویق می کند، باید به بهبود مشاهده و تقلید مهارت هایی که برای یادگیری گفتار و زبان یا صدا ها ضروری هستند، کمک کند. به بازی کودک مبتلا به اوتیسم ملحق شوید و او را به تقلید کردن از کار های خودتان تشویق کنید. صدا ها، ژست ها و بیانات چهره ای کودک اوتیسم را تقلید کنید، آن ها را گسترش بدهید و سپس معنا دار کنید. گاهی اوقات کودکان آنقدر در بازی خودشان مجذوب شده اند که از کار شما تقلید نمی کنند اما بازی شما در کنار کودک به گسترش افکارشان کمک می کند. به والدین آگاهی دهید تا فرصت های مناسبی برای کودک شان فراهم کنند تا از روتین های هر روز تقلید کنند برای مثال به آن ها اجازه بدهند که یک پارچه داشته باشد و به والدین برای خشک کردن میز، کمک کنند.
روش های تقویت تقلید در کودک اوتیسم
1.تقلیدات اولیه
ابزار های ساختمانی: با کپی کردن از آنچه که کودک اوتیسم انجام می دهد، شروع کنید. برای مثال اگر او اسباب بازی ها را محکم به هم می زند، شما هم همان کار را کنید. دستانش را به یکدیگر نزدیک کنید و به او کمک کنید تا اسباب بازی ها را محکم به هم بکوبد و سپس سعی کنید بازی را توسعه دهید و منتظر بمانید تا تقلید کند.
2.بازی های وانمودی اولیه
ابتدا بازی کودک مبتلا به اوتیسم را تقلید کنید. اگر او یک کلاه می گذارد شما هم همان کار را کنید سپس منتظر بمانید تا کودک عمل شما را تقلید کند. برای مثال نوشیدن وانمودی از یک فنجان یا قرار دادن عینک آفتابی.
3.تقلید شکلک و صدا
شکلک های جالب در آینه در بیاورید و کودک اوتیسم را برای تقلید تشویق کنید و هر شکلک را که او در می آورد، تقلید کنید. صدا های جالب تولید کنید. واکه ها و همخوان هایی مثل او / آ / ماما / بابا برای شروع آسان ترین هستند. سعی کنید صدا هایی را پیدا کنید که برای کودک سرگرم کننده باشد. به صدا هایی که کودک می سازد پاسخ بدهید و آن ها را تقلید کنید.
4. عروسک بازی
راه های زیادی برای تشویق به تقلید به وسیله ی بازی با عروسک ها وجود دارد. شما می توانید هر کدام یک عروسک داشته باشید و بعد با آن ها با روش های مختلف بازی کنید:
– وانمود کنید که دارید به آن غذا و یا نوشیدنی می دهید.
– آن را پرت کنید، معلق کنید.
– لباس بپوشانید / لباسش را در آورید، آن را روی تخت بگذارید.
– دندان هایش را مسواک بزنید.
– حمامش کنید.
– ببوسید، در آغوش بگیرید.
– سوار ماشین کنید.
– آن را مخفی کنید.
5.حلقه ی لاستیکی کوچک یا حلقه ی پلاستیکی:
– حلقه را بغلتانید.
– روی دست خود با تعادل نگه دارید.
– آن را روی مچ / بازو / قوزک پا / یا پا بگذارید.
– وانمود کنید که آن یک فرمان است و شما در حال راندن یک ماشین هستید.
6.دانه ها، میخ ها یا آجر ها:
– الگویی را تقلید کنید: آبی / قرمز / آبی / قرمز
– الگوی ساختمان ها یا پله ها را تقلید کنید.
– شکل ها و یا رنگ ها را تطابق دهید.
– الگو های لگوی ساده با ترکیبات دو تایی را تقلید کنید.
7.تقلید اعمال را تشویق کنید برای مثال:
– دست بزن
– دستاتو بلرزون
– دستتو تکون بده
– دست بزن به بینی
– زبونت رو بیرون بیار (البته لازم است به این اعمال ملحق شوید تا کودک بتواند تقلید کند.)
8.پیروی از رهبری من:
این بازی با بیش از یک کودک در یک محوطه ی بزرگ، آسان تر خواهد بود؛ همه باید عملی را دنبال کنند برای مثال:
– گام نظامی برداشتن
– لی لی کردن
– پریدن
– قدم زدن با دست ها روی سر
بچه ها می توانند گام نظامی را با یک الگوی آهنگین اجرا کنند.
9.آهنگ ها و ریتم ها:
با آهنگ و ریتم کودک را به تقلید تشویق نمایید.
نقش تقلید صدا در گفتار کودکان اوتیستیک
تقلید صدا یکی از مهارت‌های پایه‌ای در رشد گفتار و زبان است که در کودکان مبتلا به اوتیسم اغلب با چالش‌هایی همراه می‌باشد. این مهارت نه تنها در یادگیری تولید کلمات، بلکه در رشد ارتباط اجتماعی و تعاملات روزمره نیز نقش حیاتی ایفا می‌کند. کودکان طیف اوتیسم ممکن است در تقلید صداها، کلمات و حتی حرکات دهان مشکل داشته باشند که این مسئله میتواند تأثیر مستقیمی بر رشد گفتار آن‌ها بگذارد.
تحقیقات نشان می‌دهند که تقلید صدا اساس یادگیری زبان است. وقتی کودک بتواند صداهای اطراف خود را تکرار کند، به تدریج میتواند کلمات و جملات ساده را نیز تولید نماید. در کودکان اوتیستیک، این فرآیند ممکن است به دلایلی مانند تفاوت در پردازش حسی، مشکلات توجه مشترک یا دشواری در درک تقلید به عنوان یک رفتار اجتماعی، با تأخیر همراه باشد.
برای بهبود این مهارت، روش‌های مختلفی وجود دارد:
استفاده از بازی‌های تقلیدی مانند تکرار صداهای حیوانات یا وسایل نقلیه
به کارگیری تقویت مثبت هنگام تلاش کودک برای تقلید صداها
تمرینات چهره‌به‌چهره برای جلب توجه کودک به حرکات دهان
استفاده از ابزارهای بصری مانند تصاویر همراه با صداهای مربوطه
درمانگران معمولاً از تکنیک‌هایی مانند «تقلید متقابل» استفاده می‌کنند، یعنی ابتدا خودشان صدای کودک را تقلید می‌کنند تا او را به پاسخ‌دهی تشویق نمایند. این روش‌ها در قالب بازی و در محیطی طبیعی میتوانند به مرور زمان مهارت تقلید صدا را در کودکان اوتیستیک بهبود بخشند.
بهبود توانایی تقلید صدا نه تنها به رشد گفتار کمک می‌کند، بلکه میتواند پایه‌ای برای توسعه مهارت‌های ارتباطی پیچیده‌تر باشد. با این حال، باید توجه داشت که پیشرفت در این حوزه معمولاً تدریجی است و به صبر و تمرین مداوم نیاز دارد.
سوالات متداول:
1-چه بازیهایی برای تقویت تقلید صدا مفید هستند؟
بازیهایی مانند تکرار صداهای حیوانات، وسایل نقلیه یا آواهای ساده میتوانند مؤثر باشند. استفاده از اسباببازیهای صدادار نیز کمککننده است.
2-آیا مشکلات تقلید صدا در همه کودکان اوتیستیک یکسان است؟
خیر، این مشکلات میتواند از بسیار خفیف تا شدید متفاوت باشد. هر کودک نیاز به برنامهریزی آموزشی متناسب با سطح خود دارد.