استفاده از ابزارها و اسباب بازی برای کودکان اوتیسم باید با دقت و تخصص خاصی انجام گیرد . نظر به اینکه کودک هرچه تجربیات بیشتر و بهتری داشته باشد به همان اندازه اطلاعات بیشتری را از محیط کسب خواهد کرد و به دنبال آن چیزهای بیشتری یاد خواهد گرفت. اسباب بازی‌ها رنگ‌ها و جنس‌های گوناگونی دارند و با لمس صداهایی را تولید می‌کنند، یک متخصص کاردرمانی می تواند والدین را در انتخاب بهترین وسایل و ابزار نظیر اسباب بازی حسی برای پیشرفت کودک اوتیسم در منزل یاری رساند. مرکز گفتاردرمانی اوتیسم و کاردرمانی اوتیسم دکتر صابر با بهرگیری از تجهیزات و ابزار های روز دنیا و تخصص درمانگران مجرب مرکز به صورت تیمی در حیطه تشخیص و درمان کودکان اوتیسم و رفتاردرمانی اوتیسم فعالیت می نماید. مرکز تخصص توانبخشی اوتیسم همچنان در زمینه گفتاردرمانی و کاردرمانی در منزل به این کودکان خدمات ارائه می دهد.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
اسباب‌بازی حسی برای کودکان اوتیسم
وقتی برای کودکی که احتمال می‌دهید مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم است، اسباب‌بازی تهیه می‌کنید از ویژگی‌های آن اسباب بازی به خوبی مطلع باشید. اسباب بازی‌ها رنگ‌ها و جنس‌های گوناگونی دارند و با لمس صداهایی را تولید می‌کنند. به واکنش کودک نسبت به هر وسیله توجه کنید چرا که بسیاری از کودکان با اختلالات طیف اوتیسم به ویژگی‌های مختلف یا اطلاعاتی که به طور همزمان برای آنها فراهم می‌شود، حساس هستند. اسباب بازی‌های اول کودک باید سفید و سیاه باشند و حداکثر تضاد رنگی را داشته باشند. وقتی متوجه شدید که کودک از این فعالیت لذت می‌برد، ببینید افزودن یک اسباب بازی با یک رنگ و صدای مشابه مثل یک جغجغه، می‌تواند واکنش کودک راتغییر دهد.
اگر کودک اوتیسم از صدای جغجغه آشفته و ناراحت شد، می‌توان گفت او در حال دریافت اطلاعات بیش از اندازه می‌باشد. جغجغه را حذف کنید و به او اجازه دهید تا همچنان با وسایل کم صدا تر بازی کند. زمانی که کودک بزرگتر می‌شود، ممکن است از اسباب بازی‌های صدادار لذت ببرد. چنین کاری را برای جنس یا بافت‌های مختلف اسباب بازی‌ها نیز انجام دهید. اغلب اسباب بازی‌های کودکان نرم و مخملی و برخی سفت و نیز در جنس‌های مختلف هستند. باید توجه کرد که کودک از کدام بافت‌ها لذت بیشتری می‌برد و راحت‌تر بازی می‌کند. اگر کودک اسباب بازی را بیشتر بگیرد و نگه دارد و با در دهانش بگذارد می توان گفت که آن را بیشتر دوست دارد. به یاد داشته باشید که کودک هرچه تجربیات بیشتر و بهتری داشته باشد به همان اندازه اطلاعات بیشتری را از محیط کسب خواهد کرد و به دنبال آن چیزهای بیشتری یاد خواهد گرفت. یادگیری به دست آمده از این تجربیات به این شکل خواهد بود که کودک متوجه خواهد شد از دنیای پیرامون خودش جدا است. اگر چه باید میان فراهم آوردن اطلاعات بیش از حد و اطلاعات کافی و مناسب توازن مناسبی وجود داشته باشد تا کودک بتواند یاد بگیرد و به چالش کشیده شود. به یاد داشته باشید که چیزی که ممکن است در یک روز برای کودک جذاب باشد و فرصتی مناسب برای یادگیری او فراهم نماید، در روز دیگر می‌تواند کسل کننده باشد. همانند کودکان با رشد عادی، کودکان با اختلالات طیف اوتیسم نیز روز خوب و بد دارند و از چیزهایی خوششان یا بدشان می‌آید که بر اساس سلیقه شخصی آنها است.
شما بهترین متخصص برای فرزندتان هستید و بهتر از همه او را می‌شناسید. زمانی که مشاهده کردید ککودک از اسباب بازی، جنس یا صدای خاصی ناراحت می‌شود، آن را از دسترس او خارج کنید. کودک ممکن است پس از مدتی با همان محرک احساس راحتی کند. زمانی که کودک (بزرگسال و هر فردی در هر سنی) استرس داشته باشد، یادگیری اتفاق نخواهد افتاد. به عبارت دیگر، زمانی که کودک به خاطر چیزی ناراحت باشد، نمی‌تواند از موقعیت ایجاد شده برای یادگیری بهره بگیرد. در واقع کودک با پاسخ منفی ناشی از چیزی که برای او ناراحت کننده یا آزار دهنده است، تحت تأثیر قرار می‌گیرد. تمام انسان‌ها دارای ساز و کارهای پایه‌ای برای بقا هستند که در زمان ناراحتی فعال می‌شوند. اگر چیزی استرس‌زا باشد، کلیه سیستم بدن فرد به سمتی می‌رود که بر آن غلبه نماید. در چنین شرایطی است که عضلات سفت می شوند و تنفس و فشار خون افزایش می‌یابد. واکنش جنگ و گریز اشاره به واکنشی دارد که ناشی از ترس یا استرس باشد. آدرنالین وارد عمل می‌شود و خشم یا آمادگی برای فرار و گریختن به وجود می‌آید.
استفاده از اسباب بازی حسی در یادگیری اوتیسم
تصور کنید کودکی در حال گریه کردن است. او مشت‌هایش را گره می‌کند و دست و پاهایش را خم کرده و صورتش نیز قرمز می‌شود. هر فردی که او را ببیند به سادگی متوجه خواهد شد که او در شرایط نامطلوبی است. در چنین شرایط هیچ یادگیری رخ نخواهد داد. کودکان با اختلالات طیف اوتیسم گاهی نمی توانند در زمانی که تحت استرس قرار دارند، آن را نشان دهند اما برخی علائم را نشان می‌دهند. برای مثال گاهی تمام چهره آنها قرمز نمی‌شود و تنها گوش‌هایشان تغییر رنگ می‌دهد. این حالت می‌تواند برای نوزادان و کودکان با سن بیشتر رخ دهد. برخی اوقات با وجود اینکه کودک شرایط خوبی ندارد و اذیت می‌شود، ممکن است هیچ حرکتی نکند و در مقابل گوش‌ای او به رنگ قرمز دربیایند. این کودکان گاهی کلمه‌ای برای برقراری ارتباط ندارند و لذا حمایت از آنها می‌تواند بسیار مفید باشد. گفتن جملاتی مانند «اگر تو از رفتن به درون سالن تاریک تئاتر می‌ترسی مشکلی نیست ما مجبور نیستیم به آنجا برویم.» می‌تواند اثر بسیار خوبی بر کودک داشته باشد. چرا که در یان شرایط اولا اینکه شما با او ارتباط برقرار می‌کنید و نشان می‌دهید که از شرایط او اطلاع دارید و ثانیاً در واقع به و کمک می‌کنید دلیل ناراحتی‌اش را بداند و برای رفتار مناسب با آن، یعنی داخل نشدن را اتخاذ نماید. چنین اقداماتی موجب می‌شود که کودک تواناتر شده و در ضمن متوجه باشد که برای هر چیزی که موجب آزار او می‌شود، راه حلی وجود دارد. در روند این فرایند در واقع شما به کودک کمک می‌کنید تا آگاهی از خویش را افزایش داده و از خود رفتار متناسب نشان دهد. در فصل‌های آتی روش‌های دیگری آورده شده است که به کودک کمک می‌کنند تا یاد بگیرد چگونه در شرایط استرس‌زا و دشوار خود را آرام سازد.
کشف راه‌های مختلف یادگیری، می‌تواند یک ماجراجویی هیجان‌انگیز و جذاب باشد. کار درمانگران از رویکرد چند حسی استفاده می‌کنند و در واقع اطلاعات مشابه را به شیوه‌های گوناگونی ارائه می‌دهند تا مشخص نمایند که کدام روش برای کودک جذاب‌تر است و کودک کدام روش را بیشتر متوجه می‌شود. اطلاعات می‌تواند در قالب حرکت، صدا و یا از طریق بینایی به کودک ارائه شود. لامسه برای افزایش آگاهی بدن در کودکان با سن بسیار کم، مفیدتر است. بغل کردن کودک با فشار نسبتاً‌زیاد نه تنها احساس خوبی در فردی که کودک را بغل کرده است، ایجاد می‌کند بلکه به سیستم عصبی کودک اطلاعاتی می‌دهد که می‌گوید «کودک وجود دارد.» برخی کودکان لمس قوی را ترجیح می‌دهند در حالی که عده دیگری لامس سبک و آرام را دوسن دارند. شما کودک خود را بهتر می‌شناسید و می‌توانید علاقه اورا تشخیص دهید. در واقع این توصیه‌ها کلی هستند. باید بر اساس نیاز هر کودک تنظیم گردند.
