بیش فعالی یک اختلال رفتاری رشدی می باشد که با علائمی نظیر بی قراری، رفتارهای تکانشگرانه و نقص در توجه خود را نشان می دهد. مرکز کاردرمانی برای بیش فعالی و نقص توجه دکتر صابر در زمینه تشخیص و درمان علائم بیش فعالی به صورت کاملا تخصصی فعالیت می نماید. بخش های مختلف مرکز درمان بیش فعالی شامل اتاق توجه بینایی، اتاق بهبود مهارت های شنیداری، سنسوری روم، ماساژ درمانی، بازی درمانی و رفتار درمانی، بخش آموزش، بخش کاردرمانی ذهنی، یکپارچگی حسی، تست های تخصصی هوش و گفتاردرمانی و مشاوره بسته به نیاز مراجعین و تشخیص دکتر بیش فعالی مورد استفاده قرار می گیرند تا بهترین نتیجه درمانی را در درمان بیش فعالی در کودکان و بزرگسالان حاصل نمایند.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
بیش فعالی در کودکان وبزرگسالان
علائم بیش فعالی در کودکان و بزرگسالان به سه زیر مجموعه تقسیم می شود:
1.فقط کمبود توجه
۲. فقط بیش فعالی
٣. مختلط
- تشخيص بیش فعالی: شروع قبل از ۷ سال، مدت زمان حداقل ۶ ماه، الگوی رفتاری بیش از حد برای سن و هوش
- شیوع بیش فعالی: بیشتر از ۱۰٪ جمعیت، پسران بیشتر از دختران، همراه با سایر اختلالات روانی و ناتوانی در یادگیری، ادامه علائم در بزرگسالی
- اتیولوژی بیش فعالی: عوامل خانوادگی به شدت دخیل است زیرا وجود اختلال کم توجهی – بیش فعالی در اعضای خانواده های درجه اول بیشتر یافت می شود، اما تشخیص ژنتیکی از عوامل محیطی دشوار است. تئوری‌های احتمالی شامل:
– ناهنجاری‌های انتقال‌دهنده عصبی در کاهش فعال سازی / تحریک در قسمت بالای ساقه مغز و لوبهای فرونتال – تأخیر / رشد غیر طبیعی لوبهای فرونتال
– عوارض دوران بارداری – سموم، زایمان طولانی، مسمومیت با سرب
- نظریه‌های مربوط به زمینه‌های کمبود منتهی به الگوهای رفتاری شامل:
1.عدم برنامه‌ریزی، سازماندهی، حفظ توجه / تلاش در تکمیل وظایف
٢. ناتوانی در مهار عملکرد تکانه‌ای، مرتبط با حافظه‌کاری، خود تنظیمی، درونی کردن گفتار، تنظیم مجدد
رفتارهای کلامی / غیر‌کلامی
۳. عدم تعدیل سطح برانگیختگی برای پاسخگویی به خواسته ها و نیازها
۴.تمایل غیرمعمول قوی به دنبال تقویت فوری.
* بیش فعالی دیگر ویژگی مهم و اساسی این اختلال نیست.
رفتارهای مشترک:
- بی‌‌قراری
- گفتار تکانه‌ای
- سختی در دنبال کردن مسیرها
- سازماندهی دشوار
- کاهش ظرفیت توجه در محل کار / بازی
- فراموشی
- رایج بودن تنوع علائم در مواردی مشاهده کاهش علائم در فعالیت‌های بسیار جذاب (به عنوان مثال بازی‌های ویدیویی، ورزش).
رفتارهای مشاهده شده در مدرسه
- اغلب غیرفعال در کلاس
- انجام بی‌دقت و نامرتب کارهای نوشتنی
- مختل کننده (بی قرار، ایجاد سروصدا، صحبت کردن)
- عدم تکمیل تکالیف
- عدم توانایی نشستن
- رفتارها در بزرگسالی
- تغییر کردن الگوی علائم
- مشاهده علائم در ۵۰-۸۰٪ از کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی – بیش‌فعالی همچنان در نوجوانی و بزرگسالی شامل بی قراری، تمرکز ضعیف و تکانشگری و مشکلاتی در دانشگاه، عملکردهای حرفه ای و اجتماعی
- رفتارهای وابسته
- عزت نفس پایین
- انزوا طلبی
- عدم توانایی مسئولیت‌پذیری
- افزایش خطر ابتلا به افسردگی، اضطراب، خودکشی
- افزایش خطر اخراج شدن از دبیرستان
* در شرایط کلینیکی حداقل 3/2 افراد مبتلا به اختلال کم توجهی – بیش فعالی دارای اختلال نافرمانی مقابله‌جویانه یا اختلال سلوک هستند.
- ارزیابی
- پروفایل کاری کلی برای تعیین توانایی انجام فعالیت‌های روزمره، عملکرد مدرسه، بازی و فعالیت‌های معنی‌دار
- ممکن است به یکی از مناطق زیر مرتبط باشد:
- پردازش حسی
- مهارتهای ادراکی دیداری
- عملکرد حرکتی
- مهارتهای رفتاری و اجتماعی
- ابزارهای احتمالی شامل: پروفایل حسی، ابزارهای پردازش حسی و پراکسی، تست برونیسکی-اوزرتسکی
از مهارت حرکتی و حرکت ABC، یکپارچگی دیداری حرکتی، آزمون سیستم‌های دیداری حرکتی، ارزیابی سیستم‌های رفتاری کودکان، سیستم نمره‌دهی مهارتهای اجتماعی
مداخله درمانی در بیش فعالی
- مبتنی بر تئوری‌های پردازش حسی، یادگیری حرکتی و کسب مهارت، توانبخشی، دیدگاه شناختی رفتاری و روانی اجتماعی
- لازم بودن ایفای نقش مشورتی برای ایجاد تغییرات محیطی / برنامه درسی برای کودک.
- درگیر کردن والدین و معلمان در همه مداخلات
مداخلات کاردرمانی در کودکان مبتلا به اختلال کم توجهی – بیش فعالی
| کودکان در سنین قبل از مدرسه | پردازش حسی، بازی، توانایی های حرکتی، مهارتهای خودیاری |
| کودکان در سن مدارس ابتدایی | ادراکی دیداری، دستخط، تکالیف مدرسه، مهارتهای تعاملی ارتباطی، جبران / بهبود پردازش حسی |
| کودکان بزرگتر از سن مدارس ابتدایی | مهارتهای حرفه‌ای، مهارتهای مربوط به مطالعه، زندگی اجتماعی، برنامه‌ریزی جابجایی‌ها، مهارتهای ارتباطی/تعاملی |
کاردرمانی با کودکان اختلال کم توجهی – بیش فعالی
- اصلاحات محیطی
- نشیمنگاه صندلی
- کاهش محرک های بینایی گیج‌کننده
- فضای ساکت و آرام
- ساختار فضای کلاس
- مرزهای مشخص شده توسط گوشه‌های فرش و کف زمین
- فعالیت
- تقسیم شدن تکالیف در یک سری مراحل تعريف شده
- برنامه فعالیت‌های حرکتی ظریف و درشت
- مهارتهای کار با کیبورد و ارتباط شفاهی در صورت مشکل در دست خط
- بهبود بخشیدن کارهای روزمره با نمودارها، چک لیست‌ها و نوارهای صوتی
- شخص
- شناسایی کردن رژیم غذایی حسی – احساسات تحریک کننده و آرام کننده کودک
- برنامه هشدار – به منظور ارتقاء سطح آگاهی از سطح برانگیختگی و نحوه انتخاب رژیم غذایی حسی برای تغییر سطح برانگیختگی به سطح “بهینه” برای رسیدن به موفقیت.