بسیاری از کودکان،نوجوانان و بزرگسالان به سبب حساسیت لمسی و بعضی مواقع دیداری،بویایی و یا سایر حساسیت ها،در مورد لباس پوشیدن علایق و تنفر های شدیدی دارند. والدین ممکن است در ابتدا پی ببرند که هر زمان که پوشک او را عوض میکنند،بچه دچار بحران می شود.این ممکن است به سبب تغییرات ناگهانی در وضعیت سر و بدن در حین قرار دادن او روی میز تعویض پوشک،به سبب طریقه بغل کردن و جابجا کردنش،یا به سبب حس پودر،کرم یا خود پوشک باشد.بعدها ممکن است بافت های خاص،درز دوخت،جنس های خاص،رنگ ها و طراحی های خاصی باشد که کودک نمی تواند تحملشان کند. این کودکان دارای حساسیت لمسی یا اختلال پردازش حسی می باشند. کاردرمانی حسی در این زمینه می تواند کمک کننده باشد. تمرینات کاردرمانی حسی در مرکز کاردرمانی دکتر صابر با ایجاد تجربیات حسی متفاوت در اتاق تعدیل حسی و اتاق سنسوری روم کمک می کند این حساسیت های حسی کاهش یافته و تعدیل شود. همچنین از طریق بازی درمانی حسی به درمان وسواس لباس پوشیدن در کودکان و روبه رو شدن کودک با وسواسش کمک می شود.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
علائم وسواس لباس پوشیدن و حساسیت لباس پوشیدن در کودکان
در برخی موارد ممکن است مدتی طولانی به طول بیانجامد تا کودک چیزی پیدا کند که موقع پوشیدن حس مناسبی به او بدهد. یک کودک ممکن است بر پوشیدن تنها یکی دو مدل تیشرت اصرار بورزد. دیگری ممکن است فقط بخواهد رنگ آبی بپوشد. لباس پوشاندن به کودکان با وسواس لباس پوشیدن در صبح می تواند برای والدین و کودکان تبدیل به یک کابوس شود و خلق همه را قبل از کار و مدرسه خراب کند.
کودک با وسواس لباس پوشیدن که تمام روز فکرش روی فشاری است که دوخت جوراب روی انگشتان پایش،وسر آستین هایش روی مچ دستانش وارد می آورد،ممکن است در تمرکز این کار کلاسی دچار مشکل شود. در وسط یک طوفان برفی،کودکی با وسواس لباس پوشیدن ممکن است نتواند پوشیدن کلاه،دستکش و چکمه زمستانی را تحمل کند. در تابستان،کودکی ممکن است اصرار کند که بلوز آستین بلند و شلوار بپوشد. یک نوجوان با حساسیت به لباس پوشیدن ممکن است از پوشیدن شلوار گرمکن گشاد «احمقانه» اش خجالت بکشد و نتواند شلوار جین آبی را که هر بچه باحالی درمدرسه می پوشد،بپوشد چراکه شلوار جین باعث می‌شود احساس فشرده شدن،ساییده شدن و کلاستروفوبیا (ترس فشرده شدن در جای تنگ) کند.دختری که نمی تواند مثل دوستانش لباسهای کوتاه تزیین دار بپوشد چرا که آنقدر قلقلکش می دهد که بقیه فکر میکنند عجیب غریب است از نمونه های اختلال پردازش حسی است.
درمان وسواس لباس پوشیدن در کودکان
قابل درک است که بسیاری از والدین از اینکه مطابق خواسته فرزندشان لباس خریداری کنند ناامید می شوند. خصوصاً ممکن است فامیلهای شوهر (یا زن) در اینجا بی محبتی کنند و پدر یا مادر را به خاطر اینکه آنقدر «احمقانه» لی لی به لالای کودک می‌گذارد سرزنش کنند . با وجود اینکه مشکل پسندی در انتخاب لباس ممکن است جنبه رفتاری داشته باشد،این می تواند کمک برای والدین باشد که یادآوری کنیم کودکان دارای مشکلات حسی اغلب به سبب تفاوت های عصبی شناختی شان در این زمینه مشکل دارند. و مشابه بسیاری از اختلالات پردازش حسی دیگر،این مسئله با گذشت زمان و با کمک یک کاردرمانگر که می تواند در عین تطبیق با نیازهای کودک،حساسیت لمسی او را کاهش دهد،بهتر می شود.
قابل پیش بینی بودن،کمک کننده است. بگذارید کودک با وسواس لباس پوشیدن چیزی را که می‌خواهد بپوشد،شب قبلش انتخاب کند. اگر کودک با برنامه های دیدنی،مثل تقویم و منوی غذا،بهتر می فهمد،یک برنامه لباس بسازید. اگر والد یک تیشرت قابل قبول پیدا کرد،چند تا بخرد. اگر کودک با حساسیت لباس پوشیدن به رنگ خاصی علاقه دارد،بگذارید لباسهایش را از آن رنگ انتخاب کند. سعی کنید با اضافه کردن راه راه،طرح خال خال،یا طرح های دیگری که رنگ های اضافه هم دارند،کمی تنوع ایجاد کنید. از مشاوره کاردرمانی حسی برای انتخاب لباس ها و برنامه روزانه لباس پوشیدن استفاده کنید.
کاردرمانی حسی و درمان حساسیت لباس پوشیدن در کودکان
در ادامه تعداد راهکارهای بیشتری برای لباس پوشیدن و آورده شده است:
- لباس های نو را چندین بار بشویید تا آهار آن که سبب به خشک و ناراحت کننده بودن لباس می شود از بین برود. این کار همچنین باعث می شود آفت کش های باقی مانده در لباس هایی که از خارج وارد کشور شده اند از بین بروند. می توانید خرید لباس هایی که قبلاً چندین بار شسته شده اند هم در نظر داشته باشید. آنها را می توانید در فروشگاه های دسته دوم لباس تهیه کنید.
- اگر کودک به مواد شیمیایی و رنگ ها حساس است،تنها از لباس هایی که با الیاف طبیعی تهیه شده اند استفاده کنید،که به طور کلی نرم تر و راحت ترند.
- از خرید لباسهای که با مواد ضد حریق تلفیق شده اند اجتناب کنید که مطالعات کم کم در حال اثبات این هستند که این مواد سمی هستند و در هورمون ها مداخله ایجاد می کنند.
- از نرم کننده ها اجتناب کنید چرا که مقادیر اندکی مواد شیمیایی بالقوه خطرناک دارد که می تواند سبب مشکلات تنفسی و خارش پوست شود. موارد امنیتی را رعایت کنید تا جایی که می‌توانید از مواد طبیعی شخصی و خانگی استفاده کنید.
- والدین می‌توانند در ساعات فراغت کودک را هم با خود به خرید ببرند یا این که همراه هم به صورت آنلاین خرید کنند.این سبب می شود که کودک با اختلال پردازش حسی روی اتفاقی که قرار است روی بدنش بیفتد احساس کنترل بیشتری داشته باشد.
- محرک های لباس ها را از بین ببرید یا از خرید آن ها اجتناب کنید،مثلاً برچسب،مارک،نخ های خارش زا،پارچه‌ی کشی،ساق کشی،کش کمر،یقه تنگ و یقه اسکی،و گلدوزی.به والدین بیاموزید که انگشتانش آن را در امتداد خطوط دوخت حرکت دهند تا مناطق خارش زا،و حساسیت زا را پیدا کنند. اگر امکان اجتناب از حساسیت‌زا ها وجود ندارد (کودک مجبور است نوع یونیفورم خاص بپوشد یا از نوعی پیراهن که آزارش می‌دهد خوشش می آید.) والدین می توانند قسمت آزاردهنده را با چسب های مخصوص بپوشانند. این یک راه حل دائمی نیست اما تا چند دوره شست‌وشو باقی می‌ماند.
- با یک کاردرمانگر حسی مشورت کنید تا تکنیک های حساسیت زدایی را فراگیرید،مثلاً فشار عمقی و فشار مفصلی قبل از پوشاندن لباس.
- پوست خشک و پوست پوسته را بتراشید و قبل از پوشاندن لباس از مرطوب کننده های با کیفیت به بدن کودک بمالید،خصوصا در زمستان و آب و هوای خشک.
- برخی والدین و کاردرمانگران از اضافه کردن اسید های چرب ضروری مثل روغن ماهی به رژیم کودک نتایج خوبی دریافت کرده‌اند،از جمله بهبود خلق و کاهش حساسیت به لباس.
- انتخاب های مختلف را مورد بررسی قرار دهید مثلاً جورابهای بدون خط دوخت،یا پوشیدن جوراب به صورت پشت و رو،جوراب شلواری نرم،ساق،و تاب‌های زیر لباس،انواع دیگر لباس مثلاً به جای جین،شلوار گرمکن نرم یاساق چسب از جنس دنیم.
لباسهای مناسب در کودکان اختلال پردازش حسی
در حال حاضر چندین شرکت وجود دارند که در زمینه لباسهای حسی فعالیت می کنند،از جمله:
- ( com ) ( EZ Socks ) : این جوراب ها برای کودکان و بزرگسالان،حلقه ای برای گرفتن و کشیدن راحت دارند که یادگیری نحوه ی پوشیدن جوراب را برای کودکان آسان می کند. همچنین برای نوجوانان و بزرگسالانی که دارای محدودیت عملکرد ظریف در دست،دامنه تحرک کم،ضعف در هماهنگی و غیره هستند نیز مفید است.
- ( Com ) ( Fun and Function ) : دسته‌ای از بلوزهای آستین بلند و آستین کوتاه آرامش و فشار ملایم فراهم می آورند می توان آنها را به تنهایی یا زیر لباس های دیگر پوشید.
- ( Com ) ( Hanna Andersson ) : لباس و زیرپوش های نرم با کیفیت بالا برای نوزادان،کودکان و زنان. چندین نوع زیرپوش حسی برای دختران و پسران که کش آزاردهنده هم ندارند.
- ( Com ) ( smartknit kids ): جورابهای کشی بدون خط دوخت برای کودکان،نوجوانان و بزرگسالان که رطوبت را جذب میکند. همچنین زیرپوش های کشی بدون خط دوخت برای دختران و پسران،و به علاوه،سینه بندها و تاپ های فشاری بدون خط دوخت. این شرکت همچنین برای کودکانی که ارتزهای ( AFO ) و ( KAFO ) می پوشند،جوراب های بدون خط دوخت تولید می کند.
- ( Net ) ( Soft Clothing ) : تاپ،شلوار (از جمله شلوار های دنیم مصنوعی) ،بلوز-دامن،کت و کاپشن های نرم و بدون مارک،برای دختران و پسران. جوراب های پلی استر بسیار نرم و بدون خط دوخت. زیر پوش های بافت طبیعی بدون خط دوخت برای پسران و دختران.
- ( Com ) ( Teres Kids ) : لباس های پارچه ای صد در صد طبیعی آمریکایی،بدون مارک،باخت دوخطی از بیرون لباس که هوشمندانه به صورت مسطح درآمده است،شامل بلوزهای آستین بلند و آستین کوتاه،بلوز-دامن،ساق،و شلوار برای دختران و پسران.
والدین می توانند به راحتی لباسهای حس – پسند در فروشگاهها بیابند،از جمله زیرپوش های نرم بدون دوخت،بدون مارک لباسهای دخترانه نرم مانند جوراب شلواری های نخی. برخی کودکان و نوجوانان فشار جذبی لباس های ورزشی ( Under Armour ) ،لباس های دوچرخه سواری ( Lycra ) ،و جوراب شلواری ،تاپ ها را دوست دارند. با انجام تکنیک های ماساژ عمقی و تحریکات لمسی طبقه بندی شده در کاردرمانی حسی می توان به مرور وضعیت حسی کودک را تعدیل نمود.