بهترین مرکز توانبخشی و کاردرمانی ضایعه نخاعی در تهران

آسیب نخاعی یا ضایعات نخاعی،صدمه یا ضربه به طناب نخاعی است که منجر به فقدان عملکرد،حرکت و حس در زیر سطحی که طناب نخاعی آسیب دیده می گردد. این اختلال بر اساس میزان آسیب در عملکرد و حس و همچنین ناتوانی در ایستادن و راه رفتن طبقه‌بندی می‌شود. شیوع آسیب نخاعی در میان کشورها متغیر است. برای مثال هر ساله ۱۲.۷ نفر در فرانسه و ۵۹ نفر در ایالت متحده آمریکا در هر یک میلیون جمعیت افراد با ضایعه نخاعی وجود دارد. آسیب نخاعی ممکن است در اثر ضربه (مخصوصاً تصادف با وسایل نقلیه)،آسیب های نافذ یا بیماری ها ایجاد شود. در نتیجه این ناتوانی،بیشتر افراد ضایعه نخاعی برای تحرک شان به ویلچر تکیه می‌کنند. توانبخشی برای ضایعه نخاعی از اساسی ترین درمان ها می باشد که شامل کاردرمانی آسیب نخاعی و گفتاردرمانی می باشد. در درمان ضایعات نخاعی کاردرمانی آسیب نخاعی بسیار حائز اهمیت می باشد. مرکز کاردرمانی ضایعه نخاعی در تهران زیر نظر بهترین دکتر ضایعه نخاعی، دکتر صابر به درمان بیماران ضایعه نخاعی می پردازد.

تعریف آسیب نخاعی-ضایعه نخاعی چیست؟

شیوع سالیانه آسیب نخاعی در هر کشور متفاوت است،به طوری که هر ساله بین ۱۲.۷ (فرانسه) و ۵۹ (آمریکا) نفر در هر یک میلیون نفر جمعیت متغیر است. در کانادا میزان شیوع بین 37.2 تا46.2 متغیر است. در مقابل، میزان شیوع در کشورهای تایوان، ترکیه، فرانسه و استرالیا به ترتیب ۴۰.۲ ، ۱۸ ، ۱۲.۷ ،۱۹.۴ نفر در هر یک میلیون نفر است. بر اساس مطالعات سرکین شیوع ضایعات نخاعی در آمریکا ۵۹ نفر در هر یک میلیون نفر است. اگرچه ویندل شیوع ضلیعه نخاعی را در آمریکای شمالی ۵۱ نفر در هر یک میلیون نفر ذکر کرده است. بر اساس نتایج به دست آمده از مطالعات ویندل ، شیوع آسیب نخاعی در اروپا ، ۱۹.۴ ، استرالیا ، ۱۶.۸ ، آسیا، ۲۳.۹ و در انگلیس ،14 نفر در هر یک میلیون نفر می باشد.

تخمین زده می شود که در آمریکا 183000 تا 230000 فرد مبتلا به آسیب نخاعی زندگی می کند. این آمار شیوع از مطالعات مختلفی که توسط محققان صورت گرفته تخمین زده شده است و به طور مستقیم از پایگاه داده ملی آسیب نخاعی استنتاج نشده است. کل جمعیت بیماران مبتلا به آسیب نخاعی در انگلیس در حدود 40000 نفر است. از سال ۱۹۹۲ هر ساله 900 تا 1000 بیمار جدید به جمعیت افراد مبتلا به ضایعات نخاعی در انگلستان اضافه می‌شود که نشان‌دهنده شیوع رو به افزایش این جمعیت است. در سال ۱۹۸۵ در استرالیا و آسیب نخاعی از 8096 به 9614 تغییر یافته است. اگر چه در استرالیا جمعیت افراد مبتلا به آسیب نخاعی در سال ۱۹۹۷ نزدیک به 10000 نفر بود.

اکثر بیماران مبتلا به ضایعات نخاعی،جوان و در بازه سنی بین ۲۰ تا ۴۰ سال هستند. ( ۱۰, ۱۳, ۱۸) ،بیشتر افراد آسیب نخاعی در انگلستان،مرد (۸۷ درصد ) و جوان هستند (به ترتیب ۲۴ درصد ، ۵۸ درصد و ۷۲ درصد نوجوان ، زیر سی سال و زیر 40 سال هستند.) (۱۱, ۱۴ ) در آمریکا ۸۲ درصد این بیماران مرد هستند. نسبت مرد به زن در بیماران با ضایعه نخاعی ۵ به ۱ است، اگرچه این نسبت در مناطق روستایی ۲.۵ به ۱ و در استانبول ۵.۸ به ۱ است.

علت ضایعات نخاعی

علت اصلی آسیب نخاعی،ضربه به خصوص تصادفات جاده‌ای است. همچنین افتادن،حوادث ناشی از کار و آسیب های ورزشی از علل دیگر این ضایعه است.اکونر علت ۵۰ درصد از ضایعات نخاعی،تصادفات وسایل نقلیه موتوری،۳۷%،افتادن،۲ درصد حوادث ناشی از کار،۹ درصد آسیب های ورزشی و دو درصد به دلیل علل پزشکی در ایرلند است. همچنین اکونر در پژوهش‌ خود بالاترین شیوع آسیب نخاعی را از اردیبهشت تا مهر ذکر کرده است.

انواع ضایعات نخاعی- انواع آسیب نخاعی

سطوح مختلفی برای آسیب نخاعی وجود دارد که بر اساس اختلال عملکرد به عنوان ضایعه کامل و ناکامل و همچنین بر اساس سطح ضایعه نخاعی به عنوان پاراپلژی نامگذاری شده است. بر اساس مطالعات ماهاراج ( ۲۱ درصد ) ضایعات نخاعی کامل در فیجی 52 درصد است و نزدیک به 69 درصد آنها پاراپلژی هستند. درمقابل کاراکان بیان می کند که نزدیک به ۵۷ درصد افراد با آسیب نخاعی در ترکیه آسیب ناکامل داشته و ۵۴ درصد آن ها پاراپلژی هستند.

علائم ضایعه نخاعی و مشکلات عصب شناختی همراه

مشکلات عصب شناختی در بیماران دارای ضایعه نخاعی رخ می دهد. مشکل در قسمت کوچک از ستون نخاعی،تغییرات حسی و حرکتی عمیقی را ایجاد می‌کند. در آسیب نخاعی کامل تمام عملکرد،حسی و حرکتی در زیر سطح ضایعه از دست می‌رود. ولی در ضایعات ناکامل برخی عملکردهای حسی و حرکتی زیر سطح آسیب نخاعی دیده وجود دارد.

پاراپلژی یکی از اختلالات عصب شناختی مرتبط با ضایعه نخاعی است که به هر گونه نقص یا فقدان عملکرد حسی و حرکتی در سگمان های سینه ای، کمری یا خاجی طناب نخاعی اشاره دارد. علائم ضایعه نخاعی،عملکرد اندام فوقانی را تحت تاثیر قرار نمی دهد،با این حال عملکرد تنه،پاها و لگن،بسته به سطح آسیب نخاعی،ممکن است درگیر شود.

تتراپلژی یا کوادروپلژی اختلال عصب شناختی دیگری است که به هر گونه نقص یا فقدان عملکرد حسی و حرکتی اشاره دارد که در نتیجه آسیب به عناصر عصبی طناب نخاعی در ناحیه گردنی ایجاد می شود. در نتیجه، علائم ضایعه نخاعی مانند فقدان عملکرد علاوه بر تنه، اندام تحتانی و لگن در اندام فوقانی نیز وجود دارد.

۵ سندروم بالینی مشخص با آسیب ناکامل مرتبط است. سندروم اول،سندروم طناب مرکزی نامگذاری شده است.این سندروم یک آسیب ناکامل بسیار شایع است که با فقدان بیشتر عملکرد اندام فوقانی در مقایسه با اندام تحتانی همراه است.

سندروم دوم،سندروم براون سکارد نامیده شده است که منجر به آسیب یک طرفه طناب نخاعی می گردد. این سندروم بیشتر با فقدان عملکرد و حس عمقی همان سمت و فقدان حس درد و حرارت سمت مقابل مشخص میشود.

سندروم طناب قدامی با میزان متغیری از فقدان حرکت و حس درد و حرارت بدون تاثیر بر حس عمقی تعریف می شود،این ضایعه در نتیجه آسیب به دو سوم قدامی طناب نخاعی رخ می دهد. در حالی که قسمت خلفی ستون نخاعی سالم است.

سندروم مخروط انتهایی در نتیجه آسیب به طناب خاجی و ریشه‌های عصبی کمری در داخل طناب نخاعی ایجاد میشود. در این سندروم ممکن است رفلکسهای خاجی حفظ شوند.

سندروم دم اسبی در نتیجه هر نوع آسیب به ریشه های عصبی کمری خاجی ایجاد می‌شود که منجر به از دست دادن رفلکس ها در کنترل ادرار و مدفوع و اندام تحتانی میشود.

طبقه‌بندی استاندارد آسیب نخاعی در مرکز درمان ضایعه نخاعی

معمولاً برای توصیف این ضایعه در مرکز درمان ضایعات نخاعی از سیستم طبقه بندی آسیب نخاعی فرانکل بر مبنای انواع نقص استفاده می‌شود. سیستم فرانکل در سطوح زیر تعریف می شود.

درجه (A) : اختلال عملکرد حسی و حرکتی کامل

درجه (B) : اختلال عملکرد حرکتی کامل و حسی نا کامل

درجه (C) : اختلال عملکرد حرکتی و حسی ناکامل

درجه (D) : عملکرد حرکتی کارامد با یا بدون وسایل کمکی

درجه (E) : فقدان اختلال عملکرد حسی و حرکتی

مقیاس دیگری برای درجه بندی میزان نقص افراد آسیب نخاعی وجود دارد که در واقع اصلاح شده سیستم فرانکل است. این مقیاس به عنوان سیستم ( ASIA ) (انجمن آسیب نخاعی آمریکا) شناخته شده است و یک درجه بندی برای آسیب کامل و سه درجه بندی برای نوع ناکامل آن دارد.در این مقیاس از قدرت عضلات کلیدی اندام تحتانی به عنوان یک عامل برای تعیین میزان آسیب استفاده می‌شود. متخصصین بالینی قدرت عضلات را با استفاده از یک مقیاس پنج نمره ای می سنجند،سفر برای فلج کامل ۵ برای فعالیت در برابر مقاومت کامل در نظر گرفته می‌شود. این سیستم بر اساس سطوح زیر تعریف می شود:

درجه (A) (کامل ) : در غیاب هرگونه عملکرد حسی و حرکتی در سگمان خاجی ( S5 ) – ( S4 ) تعریف می شود.

درجه (B) (ناکامل) : حس سالم است اما عملکرد حرکتی در زیر سطح عصبی و همچنین سگمای خاجی ( S4 ) و ( S5 ) وجود ندارد.

درجه (C) (ناکامل ) : بیش از نیمی از عضلات زیر سطح ضایعه درجه کمتر از سه دارند.

درجه (E) (ناکامل) : عملکرد حرکتی زیر سطح ضایعه سالم است و نیمی از عضلات کلیدی درجه ۳ یا بیشتر را دارند.

محدودیت های فیزیکی بیماران آسیب نخاعی در انجام فعالیت های روزمره بسته به سطح ضایعه نخاعی متغیر است. بهبود برخی فعالیت ها مانند بهداشت شخصی ( حمام کردن،دوش گرفتن و عملکردهای روده و مستانه به طوری که از نظر اجتماعی قابل قبول باشد)،نقل و انتقالات ( از ویلچر به رختخواب و برعکس)،لباس پوشیدن و غذا خوردن می‌تواند با استفاده از روش های درمانی ضایعه نخاعی به دست آید.

طی سال‌های اخیر،در کاردرمانی برای ضایعات نخاعی مقیاس های مختلفی برای اندازه گیری ناتوانی مطرح شده‌اند، با این حال اندازه گیری استقلال عملکردی متداول تر است است. همچنین ( ASIA ) این مقیاس را در ارزیابی عملکردی کارکردی بیماران آسیب نخاعی ارزیابی نموده و تطابق جهانی آن را در سال ۱۹۹۴ توصیه کرده است.

اولین تلاش برای اندازه گیری عملکرد افراد ضایعه نخاعی هنگام انجام فعالیت های روزمره بر مبنای سطوح آسیب دیده نورولوژیکال توسط لانگ و لاوتو در سال ۱۹۹۵ انجام گردید و نتایج آن کماکان به عنوان راهنما امروزه در کاردرمانی آسیب نخاعی مورد استفاده قرار می گیرد.

ضایعات نخاعی سطوح بالای ( C5 ) در کاردرمانی

بیماران با ضایعه نخاعی بالای سطح ( C5 ) مشکلات قابل توجهی در حرکت و همچنین در نفس کشیدن دارند. برخی عضلات مانند پکتورالیس کاژور، لاتیسموس دورسی و سراتوس انتریور در این بیماران غیر فعال است. این افراد در حل دادن ویلچر ناتوانند و تحمل شان به میزان قابل توجهی کم است. این افراد کاملاً به دیگران وابسته هستند. تمرینات کاردرمانی در ضایعه نخاعی در این سطح با حرکات پسیو رنج آف موشن آغاز می شود.

افراد با ضایعه سطوح ( C3 )- ( C1 ) در عضلات اندام فوقانی و تحتانی حرکت ندارند و تنها حرکت سر و گردن و بالا آوردن شانه را دارند. این افراد تقریباً در تمامی تحرک ها و همچنین برای مراقبت از خود وابسته به کمک دیگران هستند. ممکن است قادر به استفاده از ویلچر های قدرتی همراه با کنترل چانه و تنه باشند.در کاردرمانی آسیب نخاعی این امکان وجود دارد که بیماران وسایل کمکی گوناگونی را که سیگنال ها را با استفاده از امواج رادیویی و امواج مادون قرمز برای کنترل محیط منتقل می‌کند،مورد استفاده قرار دهند. ممکن است به منظور کمک در غذا خوردن و نظافت از ویلچر های قدرتی دارای بازوی متحرک استفاده نمایند.

افراد آسیب نخاعی سطح ( C4 ) ،عصب گیری از دیافراگم را دارند،بنابراین ممکن است نیازی به استفاده از وسایل کمک تنفسی نداشته باشند. با این حال،آنهایی که آسیب دیدگی بین سطوح ( C3 )- C1) ) دارند،باید از وسایل کمک تنفسی مکانیکی بلند مدت به دلیل اینکه عصب گیری دیافراگم را ندارند، استفاده نمایند.

کاردرمانی در ضایعات نخاعی در سطوح زیر ( C5 )

بیمارانی که دارای ضایعه در سطح زیر ( C5 ) هستند،عصب گیری کامل عضلات تراپزیوس، استرنوکلوییدوماستویید و عضلات پارااسپینال گردنی فوقانی را دارند. برخی عضلات مانند آن هایی که چرخاننده و ثبات دهنده گردن هستند در این بیماران سالم اند. رومبوئید ها ، دلتویید و همه عضلات بزرگ گرداننده شانه تا حدی عصب دهی دارند. این بیماران ادداکشن اسکاپولا، ابداکشن و چرخش به خارج و داخل شانه را دارند. فعالیت فلکسور و اکستانسورهای شانه و فلکسور آرنج در این بیماران تا حدی حفظ شده است. کاردرمانی ضایعه نخاعی در جهت حفظ دامنه حرکتی و تقویت قدرت عضلات کمربند شانه ای انجام می گیرد.

برای بیمارانی که تتراپلژی سطح ( C5 ) هستند ، ویلچر قدرتی با کنترل دست ها می تواند برای بسیاری از نیازهای تحرک آنها مفید واقع شود. این افراد در استفاده از ویلچر های دستی در نتیجه کاهش ظرفیت تنفسی شان مشکل دارند. آنها برای بیشتر فعالیت‌های مربوط به مراقبت از خود،نقل و انتقال،تحرک با ویلچر دستی و همچنین کارکرد روده و مستانه مورد قبول از نظر اجتماعی نیاز به کمک دارند.

کاردرمانی ضایعات نخاعی سطوح ( C6 )

عضلات گرداننده شانه به طور کامل عصب رسانی می شوند با این حال عضلات سراتوس انتریور، لاتیسموس درسی و پکتورالیس ماژور عصب دهی جزئی دارند.اکستانسور کارپی رادیالیس و فلکسور کارپی رادیالیس در مچ سالم هستند. گرفتن فعال در این بیماران بدون استفاده از وسایل کمکی امکان پذیر نیست. با وجود ظرفیتی تنفسی پایین،بیماران می توانند خودشان ویلچر را روی سطح صاف حرکت دهند.این افراد در فعالیت های روزمره به خصوص برای انتقال از رختخواب به ویلچر و برعکس نیاز به کمک دارند،در حالی که برای برخی دیگر از فعالیت های روزمره مانند غذا خوردن و نوشتن به کمک نیاز ندارند. در این افراد کاردرمانی ضایعات نخاعی در بهبود عملکرد و فعالیت های روزمره بیمار نقش مهمی ایفا می کند.

کارکردی ضایعات نخاعی سطوح ( C7 ) و ( C8 )

در این سطح،بیمار در عضلات ترایسپس، اکستانسور مشترک انگشتان و فلکسور بلند انگشتان قدرت دارد. همچنین می‌توانند ویلچر را به طور مستقل بر روی سطح صاف حرکت دهند. این افراد می توانند از تخت به ویلچر جابه جا شوند و در پوزیشن نشسته حرکت کنند. با استفاده از آرتروز های مناسب با ثابت کردن مفاصل فلج شده می توانند تا حدی حرکت کنند.

ضایعه نخاعی سطوح ( T6 ) – ( T1 )

بیماران دارای ضایعه در این سطح،عصب رسانی کامل همه عضلات اندام فوقانی را دارند. نیروی گرفتن آن ها برای انجام فعالیت های شان به طور مستقل در تخت کافی است. این افراد می توانند استقلال عملکردی را در فعالیت های مراقبت از خود و کارکرد روده و مثانه به دست آورند. این افراد به دریافت آموزش پیشرفته به منظور استفاده از ویلچر توسط کاردرمانی آسیب نخاعی برای حرکت روی سطوح ناهموار نیاز دارند. این بیماران ثبات تنه ندارند و همچنین به کمک برای پوشیدن و در آوردن ارتز نیازمندند. همچنین ممکن است قادر به استفاده از ارتز مانند ( HGO ) همراه با واکر و یا کراچ برای ایستادن و جابجایی باشند.

ضایعات نخاعی سطوح ( T12 ) – ( T6 )

بیماران دارای ضایعه در این سطح عضلات اندام فوقانی قوی و قدرتمندی دارند. عضلات بلند فوقانی پشت عصب رسانی خوبی دارند و عضلات بین دنده ای فعال هستند، بنابراین کارکرد و تحمل تنفسی خوبی دارند.این افراد می‌توانند کارکرد روده و مثانه خود را به طور مستقل پس از آموزش مناسب کنترل نمایند. در حیطه کاردرمانی برای ضایعه نخاعی در این سطح بیمار می تواند از ارتز دوطرفه زانو مچ پا یا ( HGO )همراه با واکر یا کراچ برای ایستادن و جابجایی استفاده کند. این افراد نسبت به بیماران با آسیب های بالاتر کنترل تنه بهتری دارند،بنابراین ممکن است قادر به راه رفتن مستقل همراه با ارتز باشند. راه رفتن مستقل نیازمند انرژی و زمان است،از این رو استفاده از ویلچر را معمولاً برای تحرک ترجیح می‌دهند.

آسیب نخاعی سطوح ( L4 ) – ( T12 )

بیماران دارای آسیب نخاعی سطوح ( T12 ) ،عصب دهی کامل به عضلات راست شکمی،عضلات مایل شکمی،عرضی شکمی،و همه عضلات سینه ای دارند . بلند کننده مفصل لگن ( کوادراتوس لومباروم ) فعال نمی باشد،با این حال برخی از عضلات مانند عضلات داخلی و خارجی شکم و لاتیسموس دورسی برای بلند کردن مفصل لگن در حین راه رفتن با ارتز فعال هستند. این بیماران می‌توانند برای بالا و پایین رفتن از پله ها از این ارتز کمک بگیرند. راه رفتن با ارتز نیازمند انرژی قابل توجهی است.

برای بیماران با آسیب ( L4 ) – ( L1 ) در ابتدا کارکرد روده،مثانه و جابجایی مختل شده است. با درمان،کارکرد روده و مثانه می ‌تواند به طور مستقل کنترل شود. همچنین با کاردرمانی ضایعه نخاعی افراد می‌توانند در کارهای مرتبط با خانه و جابجایی در جامعه عمل کردی مستقل داشته باشند. ارتزهایی مانند ( AFO ) و ( KAFO ) می‌تواند برای این بیماران به منظور کمک به ایستادن و راه رفتن تجویز شود.

کاردرمانی ضایعات نخاعی سطوح ( L4 ) – ( S2 )

بیماران سطح ( L4 ) کارکرد عضلانی خوبی در اطراف مفصل زانو برای ایجاد ثبات در حین راه رفتن دارند. برخی عضلات مانند کوادراتوس لومباروم ، راست کننده تحتانی ستون مهره ها و فلکسور های اولیه لگن و کوادریسپس سالم هستند،با اینحال ثبات دهنده بزرگ مفصل لگن وجود ندارد و مچ پا سست باقی می ماند.اکستانسورهای مفصل زانو سالم هستند، بنابراین بریس بلند پا لازم نیست. مفصل مچ پا سست است و بیمار برای کمک کاردرمانی در منزل نیاز به یک ( AFO ) مناسب دارد. فقدان عضلات همسترینگ و گلوتئوس ماگزیموس بروز هایپراکستنشن مفصل زانو را در این بیماران افزایش می‌دهد. این افراد می توانند با استفاده از یک جفت ارتز ( AFO ) به ایستند و راه بروند. بیمار ( L4 ) در همه فازهای مراقبت از خود و جابه جایی کاملا مستقل است.

عوارض ضایعه نخاعی که در مرکز ضایعه نخاعی بررسی می شود

شایع‌ترین عارضه ضایعه طناب نخاعی،فقدان تحرک عملکردی و حس در زیر سطح آسیب است. اگرچه ممکن است فلج جزئی یا کامل منجر به پیشرفت عوارض در سایر نواحی بدن شود. عوارض زیر در فرد با ضایعه طناب نخاعی می تواند رخ دهد.

اختلال تنفسی: این عارضه می تواند در اثر عفونت در شش ها یا فروپاشی همه یا قسمتی از شش ها در افراد ضایعه طناب نخاعی رخ دهد. در بیماران با آسیب در قسمت فوقانی گردنی (بالای ( C6 ) الگوی تنفس تغییر می کند و بیماران تنفس سختی دارند بنابراین به تجهیزات تنفسی نیاز دارند.

اختلالات معدی روده ای : خونریزی معدی روده ای به واسطه زخم معده،که به افزایش استرس پس از ضایعه طناب نخاعی مربوط است،موجب می‌شود.

اختلالات قلبی عروقی: بیماران با ضایعه نخاعی مشکلاتی در ارتباط با نوسان فشار خون دارند. افزایش ناگهانی فشار خون به واسطه انبساط زیاد روده و مثانه اتفاق می‌افتد و کاهش فشار خون زمانی رخ می دهد که فرد تلاش می کند بایستد یا حرکت کند. در این بیماران رگ های خونی قادر به تطابق با تغییر سریع در پوسچر و حفظ فشار خون مناسب نیستند. التهاب وریدی که در پی تشکیل لخته های خون ایجاد می شود،می تواند منجر به بیماری های عروقی در برخی افراد شود که توسط دکتر ضایعه نخاعی بررسی می گردد.

مشکلات پوستی: شایع ترین مشکل پوستی مشاهده شده در بیماران با ضایعه نخاعی ،شکنندگی پوست است که معمولاً به عنوان زخم های فشاری یا زخم بستر شناخته می شوند که در نتیجه فشار ممتد روی زوائد استخوانی به علت فقدان درک درد و ناتوانی این بیماران برای بلند کردن وزن یا پوسچرشان رخ می دهد. بافت های نرم روی زوائد استخوانی از جمله تروکانتر بزرگ ، ساکروم ، اپی کوندیل های مفصل زانو و قوزک مچ پا می توانند مستعد زخم های فشاری باشند.

مشکلات اسکلتی عضلانی: اگر کاردرمانگر یا فرد دیگری به طور روزانه مفاصل را حرکت ندهد،دامنه حرکتی این مفاصل کاهش می‌یابد. فقدان حرکت می‌تواند منجر به کانترکچر مفصل شود که در اثر قرار گرفتن مفصل در یک حالت دائمی روی می‌دهد. بسته به سطح ضایعه،ستون فقرات ممکن است بی ثبات شود و اسکولیوز ایجاد گردد.

در کاردرمانی در ضایعات نخاعی در افراد استحکام استخوان از طریق فعالیت عضلانی منظم و یا از طریق اعمال وزن بدن روی آنها حفظ می شود. هنگامی که فعالیت عضلانی یا نیروی اعمال شده روی استخوان کاهش می یابد،استخوان ها شروع به از دست دادن کلسیم و فسفر می کنند و ضعیف و شکننده می‌شوند. شکستگی استخوان های بلند ثانویه به پوکی استخوان یکی از شایع‌ترین عوارض همراه ضایعه طناب نخاعی است.

مشکلات عصبی: ممکن است احساس دردناک غیر طبیعی زیر سطح ضایعه وجود داشته باشد. عرق شدید و اسپاستی سیتی ،دیگر مشکلات عصب شناختی هستند که می‌تواند پس از ضایعه طناب نخاعی دیده شود.

اختلالات روان شناختی: سایر عوامل از جمله درد،کمبود خواب،احساس درماندگی،بستری شدن مکرر،مشکلات مراقبت از خود و حمل و نقل خطر اختلالات روانشناختی را افزایش می دهد که باید توسط دکتر ضایعه نخاعی بررسی شود

ارتزها

ارتزهای متنوعی برای اینکه افراد آسیب نخاعی بتوانند دوباره بایستند و راه بروند،طراحی شده است اما هیچ کدام از آنها بدون مشکل نیستند. نکته مهم این است که ارتز مناسب باید مطابق سطح ضایعه و همچنین توانایی فرد برای راه رفتن توسط بهترین دکتر درمان ضایعه نخاعی انتخاب شود. بعضی از روش ها هستند که عملکرد افراد آسیب نخاعی را طی ایستادن و راه رفتن با ارتزهای مختلف ارزیابی می کنند. طبق اظهارات استالرد و مازور فاکتورهای اصلی برای ارزیابی ارتز شامل موارد زیر است:

استقلال بیماران در استفاده از ارتز
میزان مصرف انرژی طی راه رفتن با ارتز
زیبایی
قابلیت اطمینان مکانیکی
هزینه ارتز

برای ارزیابی،پارامتر هایی مانند سبک راه رفتن و میزانی که ارتز از زیر لباس دیده می شود در نظر گرفته می شود.پارامترهای دیگری که برای ارزیابی ارتز استفاده می شوند شامل:

کارایی ارتز طی راه رفتن
سهولت استفاده از ارتز
نیاز به وسیله کمکی برای راه رفتن
زیبایی راه رفتن و ارتز

کارایی ارتز به عنوان میزان مصرف انرژی طی راه رفتن با ارتز تعریف می شود.ویتل و همکاران پارامترهای دیگری را هم برای مقایسه عملکرد ۲۲ بیمار پاراپلژی که با ارتزهای ( HGO ) و ( RGO ) راه می رفتند،در نظر گرفتند. آنها به برخی فاکتورها از جمله راحتی و زمان مورد نیاز برای ساخت ارتز،زمان مورد نیاز برای آموزش افراد،پارامترهای راه رفتن،زیبایی و هزینه نهایی ارتز و هزینه آموزش،توجه داشتند. پارامترهای راه رفتن که توسط محققان کاردرمانی برای مقایسه عملکرد ارتز ها انتخاب شدند عبارتند از:

آهنگ،طول قدم،سرعت راه رفتن،درصد فاز ایستایش در مقایسه با کل زمان راه رفتن
الگوی حرکت
دامنه حرکتی مفصل لگن در صفحات ساجیتال و کرونال
زاویه حرکت و انتقال لگن

ثبات افراد هنگام ایستادن ساکن و انجام تکالیف دستی پارامتر دیگری بود که توسط کاردرمانان ضایعات نخاعی انتخاب شد. پارامتر هایی مانند وزن ارتز،فاکتورهای مهمی برای جابجایی بیماران دارای ارتز نیست، چرا که هنگام راه رفتن متقابل نیازی نیست بیمار به طور کامل ارتز را از زمین بلند کند. پژوهش دیگری برای حمایت از این عقیده که وزن ارتز تاثیری بر عملکرد افراد تی راه رفتن ندارد،توسط کور کوران و همکاران انجام شد.

بنابراین برای سنجش ارتز تازه طراحی شده در کلینک کاردرمانی،پارامتر هایی مانند ثبات ایستادن هنگام ایستادن ساکن و انجام کارکرد های دستی مختلف،میزان مصرف انرژی حین راه رفتن و پارامترهای راه رفتن باید اندازه گیری شوند. همچنین سایر پارامترها مانند زیبایی ارتز و سبک راه رفتن،اعتبار مکانیکی ارتز،مورد توجه افرادی است که از ارتز استفاده می کنند.

کاردرمانی برای ایستادن

ثبات هنگام ایستادن از طریق فرایند پیچیده‌ای که شامل هماهنگی فعالیت های حسی چندگانه،اجزای حرکتی و بیومکانیکی است فراهم می شود. در افراد نرمال،ثبات از طریق حرکاتی که در مفاصل زانو،لگن،و مچ اتفاق می‌افتد،برقرار می‌شود. نقش عضلات اطراف این مفاصل بسیار مهم است و بر حفظ ثبات حین ایستادن موثر است. برای حفظ تعادل،مرکز ثقل بدن باید داخل سطح اتکا باشد. هنگام ایستادن نرمال،برخی استراتژی ها از جمله استراتژی های حرکت سر و استراتژی های تنه،لگن و مچ برای حفظ ثبات مورد استفاده قرار می گیرند. در حالی که در افراد آسیب نخاعی این استراتژی ها نمی توانند مورد استفاده قرار گیرند و میزان ثبات آنها به حمایت خارجی که با ارتز فراهم می شود،بستگی دارد. سختی ساختاری ارتز فاکتور مهمی است که میزان ثبات افراد پاراپلژی را هنگام ایستادن افزایش می دهد.

دو روش ارزیابی متفاوت در کاردرمانی جسمی وجود دارد که برای بررسی میزان ثبات ایستادن استفاده می‌شوند. روش اول توسط رومبرگ در اوایل قرن نوزدهم بر اساس میزان نوسان بدن تحت شرایطی که چشمها بسته و باز می باشد،ایجاد گردید. تفاوت بین نوسان بدن طی ایستادن با چشم های باز و بسته عملکرد کارکردی سیستم حسی پیکری که ثبات بدن را کنترل میکند،نشان می‌دهد. با استفاده از تکنولوژی صفحه نیرو محققان بیشتر قادر هستند،نوسان پوسچرال را برای تجزیه و تحلیل ثبات در وضعیت های مختلف اندازه گیری کنند. روش دوم برای بررسی میزان ثبات هنگامی است که نیرو به صورت غیر منتظره روی بدن اعمال می شود.

اگرچه استفاده از ویلچر توانایی تحرک را برای این بیمار ضایعه نخاعی فراهم می‌کند اما مشکلاتی به همراه دارد. مشکل اصلی،محدودیت حرکتی ناشی از ویژگی‌های معماری و همچنین به خطر افتادن سلامت بیماران آسیب نخاعی به دنبال نشستن طولانی مدت است. زخم بستر،پوکی استخوان،بدشکلی های مفصلی مخصوصاً ادداکشن کانتر کچر مفصل لگن می تواند نتیجه استفاده طولانی مدت از ویلچر باشد.افراد آسیب نخاعی اغلب تحت برنامه‌های توانبخشی ضایعه نخاعی مختلفی برای راه رفتن و تمرین کردن قرار می‌گیرند. همانطور که انتظار می‌رود راه رفتن تمرین مناسبی برای حفظ سلامت، کاهش عفونت های مجاری ادراری،بهبود عملکرد دستگاه های قلبی عروقی و گوارشی و بهبود سلامت روانی بیماران پاراپلژی است.

چندین نوع ارتز جهت توانمند ساختن بیماران آسیب نخاعی برای راه رفتن طراحی شده است. با این وجود این افراد در کاردرمانی ضایعه نخاعی مشکلاتی را از قبیل موارد زیر تجربه می کنند:

پوشیدن و درآوردن مستقل ارتز سخت است.
انتقال ارتز از مکانی به مکان دیگر مشکل است.
سرعت راه رفتن بیماران در مقایسه با افراد نرمال کاهش می یابد.
زیبایی ارتز نامرغوب است و سبک راه رفتن بیماران ناهنجار است.
سرعت راه رفتن بیماران ضایعه نخاعی که از ارتز استفاده می‌کنند،به میزان قابل توجهی کمتر از افراد دارای بدن توانمند است و همچنین مصرف انرژی این افراد حین راه رفتن بسیار بیشتر می باشد.

استفاده مستقل و راحت از ارتز به منظور استفاده منظم آن در کاردرمانی ضایعه نخاعی،حائز اهمیت است. بنابراین ایجاد جنبه های عملکردی از جمله سهولت در ایستادن و نشستن، پوشیدن و درآوردن، سهولت در دسترسی و نگهداری از ارتزها اهمیت دارد که اغلب در طراحی به این موارد توجه نمی گردد.

استفاده از ارتز در توانبخشی برای بیماران ضایعه نخاعی

ارتز های متعددی برای بیماران آسیب نخاعی طراحی شده است که همچون کاردرمانی ضایعه نخاعی به این افراد امکان راه رفتن می دهد،با این حال مشکلاتی از قبیل کاهش سرعت راه رفتن،مصرف بالای انرژی و فقدان استقلال هنگام پوشیدن و درآوردن ارتز موضوعات قابل تعمیم تاملی هستند. علاوه بر این،زیبایی ارتزهای در دسترس نامرغوب است و سختی ساختاری به منظور مقاومت در برابر نیروی اعمال شده روی ارتز بدون ایجاد بدشکلی های ساختاری جدی، به قدر کافی زیاد نمی باشد.

گاهی اوقات قابلیت اطمینان مکانیکی ارتز ضعیف است،از این رو نیاز به بررسی منظم ارتز توسط کاردرمان آسیب نخاعی ضروری به نظر می‌رسد. این موضوع به خصوص برای بیمارانی که دور از مراکز توانبخشی ضایعات نخاعی زندگی می‌کنند،مشکل بزرگی محسوب می شود.

جراحی مفصل یا کاردرمانی آسیب نخاعی؟

بیشتر بیماران آسیب نخاعی بعد از دریافت درمان توانبخشی کافی به منظور اصلاح بدشکلی های که در مفاصل زانو و لگن در نتیجه نشستن طولانی مدت روی ویلچر داشتند،شروع به راه رفتن با ارتز کرده‌اند. متاسفانه برخی از بیماران ضایعه نخاعی، فلکشن کانتر کچر بیشتر از ۱۰ درجه و یا هایپراکستنشن زانو دارند. از آنجایی که نمی‌توان برای بیماران آسیب نخاعی با فلکشن کانتر کچر بیشتر از ۱۰ درجه در مفصل زانو از ارتز استفاده نمود. برخی بیماران ضایعه نخاعی درمان های جراحی خاصی را برای اصلاح بدشکلی ها انجام می دهند که این نوع درمان زمان زیادی را از بیمار گرفته روند ایجاد پوکی استخوان را تسریع می‌کند.

یکی از ارتز هایی که به طور خاص برای این بیماران طراحی شده، ( LSU RGO ) است. ایده اولیه این ارتز توسط ماتلوچ در سال ۱۹۶۷ در مرکز کودکان انتاریو کریپلد در تورنتو شکل گرفت. ارتز اولیه از یک جفت ( KAFO ) و یک جلیقه پلاستیکی ساخته شده که از طریق مجموعه‌ای با مکانیسم چرخ دنده ای به یکدیگر متصل شده است. اعتبار مکانیکال این ارتز ضعیف است. این ارتز توسط داگلاس در شرکت کاراتون فیلاور اصلاح و پیشرفته تر شد. نسل جدید این ارتزها نسبت به ارتز های موجود از نظر زیبایی در درجه بالاتری قرار دارد،اگرچه اسکلت ساختاری ارتز به منظور جلوگیری از بدشکل شدن آن حین راه رفتن به خصوص در بیماران سنگین وزن با آسیب نخاعی سطوح بالا کافی نیست. این مسئله،کارآمدی ارتز را حین راه رفتن کاهش داده و بار عمودی اعمال شده بر اندام فوقانی را افزایش می‌دهد. عملکرد افراد هنگام استفاده از این ارتز به خوبی سایر ارتزها نیست،با این حال بسیاری از بیماران استفاده از این ارتز را به دلیل زیبایی آن ترجیح می‌دهند.

ارتز دیگری که برای افراد آسیب نخاعی پاراپلژی طراحی شده، ( HGO ) است که در مرکز تحقیقات ارتز و با واحد ارزیابی حرکتی شهر اسوستری طراحی شده است. این ارتز سه قسمت اصلی دارد که شامل مفصل لگن،کالیپر با صفحه کفشی و مفصل زانو و یک قسمت بدنه می باشد. طراحی کالیپر مشابه ارتزهای ( KAFO ) قدیمی ساخته شده از فولاد ضد زنگ به همراه تسمه های چرمی زانو است. بر اساس نتایج،سختی خارجی این ارتز در میان سایر ارتزهای موجود بالا است و بدشکلی ساختاری آن حین راه رفتن زیاد نیست. در مقایسه با ارتزهای شناخته‌شده دیگر،عملکرد ارتز ( HGO ) با این حال بسیاری از افراد استفاده از ارتزهای دیگر همچون ( LSU RGO ) را به جای این ارتز ترجیح می دهند چرا که بیماران به استفاده از ارتز هایی که متناسب با بدن شان است و از لحاظ زیبایی در درجه بالاتری قرار دارد،تمایل بیشتری نشان می‌دهند. برخی پژوهشگران سعی در طراحی ارتزی داشته‌اند که سختی ساختاری مشابه ارتز ( HGO ) داشته باشد و به لحاظ زیبایی نیز مشابه ارتز ( RGO ) باشد.

مکانیسم هایی که این پژوهشگران به کار بردند شامل موارد زیر است:

استفاده از رابط داخلی به همراه یک جفت ( KAFO )
به کارگیری مکانیزم های خاصی که استفاده همزمان هر دو پا روی زمین را برای افراد ممکن می سازد و به حرکت پای جلویی در حال نوسان کمک می کند.
استفاده از سیلندر هیدرولیک برای انتقال حرکت از یک سمت به سمت دیگر
استفاده از عضلات تنفسی که به حرکت رو به جلوی پای در حال نوسان کمک می‌کنند. در سایر ارتز ها از جمله ( WBC )مکانیسم کنترل خاصی مورد استفاده قرار گرفته است که این مکانیسم عملکرد ارتز را حین راه رفتن کنترل میکند.

یک مکانیسم قدرت حرکتی به مفصل لگن ارتز ( RGO ) توسط آتا و همکاران به منظور افزایش سرعت راه رفتن متصل گردید. نتایج پژوهش‌های مختلف نشان داده است که استفاده از ارتزهای ذکر شده،توانایی بیماران ضایعه نخاعی را در راه رفتن با ارتز بهبود نمی بخشد. علاوه بر این محققان نشان دادند که ارتز ( HGO ) بهترین ارتز موجود برای افراد پاراپلژی است. اگرچه بسیاری از بیماران آسیب نخاعی ترجیح می‌دهند از هیچ ارتزی استفاده نکنند یا ارتز هایی را انتخاب کنند که به لحاظ زیبایی جایگزین ( HGO ) باشد.بنابراین طراحی ارتزی که سختی ساختاری بهتری دارد یا مشابه ارتز ( HGO ) و به زیبایی ارتز ( RGO ) باشد، بسیار مهم است. طراحی ارتزی که نیازمندی های ذکر شده را برآورده کند نه تنها عملکرد افراد را بهبود می بخشد بلکه همچنین تمایل آنها به استفاده از ارتز را افزایش می دهد. طراحی جدید ارتز نیازمند برآورده کردن نیازمندی های زیر می باشد:

دارای اعتبار مکانیکی بالایی باشد.
سختی ساختاری خوبی داشته باشد.
به لحاظ زیبایی مشابه یا بهتر از ارتز ( RGO ) باشد.
وزن ارتز کمتر از سایر ارزهای موجود باشد.
پوشیدن و درآوردن ارتز برای افراد به منظور استفاده منظم و مستقل راحت باشد.
بیماران با فلکشن کانترکچر زانو بیشتر از ۱۰ درجه قادر به استفاده از این ارتز باشند.

فواید ایستادن و راه رفتن در کاردرمانی بیماران ضایعات نخاعی

تجربه بالینی نشان داده است که استفاده کنندگان ویلچر اغلب عوارض ثانویه به آسیب و همچنین به علت نشستن طولانی مدت دارند. ایستادن و راه رفتن فوایدی برای بیماران ضایعه نخاعی از جمله کاهش پوکی استخوان،جلوگیری از زخم های فشاری و بهبود عملکرد سیستم گوارشی که عملکرد آنها را طی فعالیت های روزمره را افزایش می دهد،را به همراه دارد. توانبخشی برای ضایعات نخاعی شامل کاردرمانی آسیب نخاعی این امر را امکان پذیر می کند.

پوکی استخوان در بیماران آسیب نخاعی

اندکی پس از ضایعه نخاعی در اثر اینکه بدن میزان زیادی کلسیم و سایر مواد معدنی را به ادرار می فرستد،سوخت و ساز تغییر می کند که مستقل از وزن،سن و جنسیت فرد اتفاق می افتد. میزان از دست رفتن کلسیم و مواد معدنی در طول 6- 16 ماه نخست پس از آسیب نخاعی بالا است. پوکی استخوان همچنین به علت کاهش وزن بدن اعمال شده روی استخوان ها اتفاق می‌افتد. علت آسیب طناب نخاعی این بیماران نمی توانند بایستند و به استخوان های اندام تحتانی نیرو اعمال کنند، استخوانها ضعیف‌تر و بنابراین شکننده تر می شوند. در مقایسه با اندام های تحتانی نیروی بیشتر ممکن است روی اندام های فوقانی و ستون فقرات وارد شود در نتیجه درصد پوکی استخوان در اندام فوقانی و ستون فقرات به طور قابل توجهی کمتر از استخوان های اندام تحتانی است.

در پژوهش انجام شده توسط سابو و همکارانش تراکم مواد معدنی استخوان در قسمت‌های ابتدایی و انتهایی ران و ستون فقرات کمری،46 مرد با ضایعه طناب نخاعی با میانگین سنی 32 سال به طور منظم نظارت شد. آنها پی بردند که بین میزان تراکم مواد معدنی استخوان ران بین افراد پاراپلژی کامل و ناکامل،ولی نه در ستون فقرات کمری،تفاوت قابل توجهی وجود دارد. درسته تراکم مواد معدنی استخوان ران تفاوت معناداری بین شرکت کنندگان متحرک و غیر متحرک نشان نداد. آنها نتیجه گرفتند که درمان توانبخشی ضایعه نخاعی به منظور داشتن تاثیر قابل توجه روی سطح تراکم مواد معدنی باید برای مدت طولانی ادامه داشته باشد.

در پژوهش دیگری که توسط روزنستین انجام گرفت،تراکم مواد معدنی اندامهای فوقانی و تحتانی ۸۰ بیمار میلومننگوسل با سطوح مختلفی از ضایعه اندازه گیری شد.نتایج این مطالعه نشان داد که تاثیر سطح ضایعه روی تراکم استخوان در اندام تحتانی بیشتر از اندام فوقانی بود. آنها نتیجه گرفتند که متحرک بودن یک عامل موثر برای کاهش پوکی استخوان است.

اوجیلوی و همکارانش به منظور ارزیابی تأثیر تحرک با ارتز روی تراکم استخوان پژوهش انجام دادند. گروهی از افراد ضایعه نخاعی پاراپلژی که برای یک دوره ۲۴ ماهه با ارتز راه رفتند،مورد بررسی قرار گرفتند. پژوهشگران دریافتند که تراکم مواد معدنی گردن فمور در حین این دور بهبود یافت یا هیچ تغییری نداشت. ایستادن با یک ارتز یا در یک چارچوب میتواند تراکم مواد معدنی را در استخوان های اندام تحتانی افزایش دهد و پوکی استخوان را که در افراد با ضایعه نخاعی رخ می دهد،کاهش دهد. اگرچه به نظر می‌رسد که تفاوتی بین ایستادن با ارتز و یا در یک چهارچوب وجود ندارد،نتایج پژوهشی که توسط جومار انجام گرفت،نشان داد افرادی که با ارتز ایستادند در مقابل آنهایی که در یک چارچوب ایستادند،تراکم مواد معدنی بیشتری در پروگزیمال فمور داشتند. ۵۳ بیمار آسیب نخاعی پاراپلژی با آسیب کامل در این مطالعه شرکت کردند. نتایج همچنین نشان داد که تراکم مواد معدنی بیماران پاراپلژی در افرادی که ایستادند در مقابل افراد بدون تحرک بهتر حفظ شده بود.

می‌توان نتیجه گرفت که راه رفتن و ایستادن در کاردرمانی ضایعه نخاعی،تراکم مواد معدنی افراد با ضایعه نخاعی را افزایش می‌دهد. تاثیرات ایستادن و راه رفتن در اندام تحتانی و ستون فقرات نسبت به اندام فوقانی بیشتر مشهود است. علاوه بر این ایستادن با ارتز نسبت به ایستادن در یک چهارچوب،اثر بهتری روی تراکم مواد معدنی دارد.

پیشگیری از بروز زخم های فشاری با کاردرمانی آسیب نخاعی

ایستادن و راه رفتن با ارتز میزان بروز شکنندگی پوست در بیماران با ضایعه طناب نخاعی را کاهش می‌دهد. تاثیرات تحرک زودهنگام با ارتز روی سلامت عمومی ۳۶ بیمار ضایعه نخاعی توسط مازور ارزیابی شد. این بیمارانی که با ارتز حرکت می کردند،زخم های فشاری کمتری داشتند و زمان بستری شدن آنها کمتر از کسانی بود که تنها از ویلچر استفاده می نمودند. همچنین افرادی که در پژوهش دان و همکاران شرکت کردند،77 درصد پاراپلژی و 33 درصد کوادروپلژی،اظهار داشتند که ایستادن در یک چهارچوب یا یک ارتز،دفعات بروز زخم بستر را کاهش می دهد و استقلال آنها را بهبود می بخشد.

بهبود عملکرد تنفسی در توانبخشی بیماران آسیب نخاعی

گفته شده است که در حالت ایستاده نسبت به حالت نشسته،لگن تمایل به انحراف بیشتری به سمت قدام دارد،چرا که این وضعیت قوس کمری را افزایش می دهد و راستای بهتری از ستون فقرات در یک حالت باز شده برقرار می‌کند. در این حالت نیروی اعمال شده روی اعضای داخلی کاهش می یابد و در نتیجه عملکرد اعضای تنفسی افزایش می یابد. هنگام ایستادن،اعضای شکمی به پایین و جلو می افتد زیرا عملکرد عضله شکمی به منظور افزایش ثبات قدامی دیواره های شکمی وجود ندارد. در نتیجه نیروی اعمال شده روی دیافراگم کاهش می یابد و عملکرد تنفسی افزایش می‌یابد. اگرچه نتایج تحقیق انجام گرفته توسط اوجیلوی نشان داد که پس از ۲۴ ماه استفاده از ارتز کاربرد ارتز و تحرک و تاثیر بر عملکرد تنفسی شرکت‌کنندگان ندارد.

پیشگیری از بدشکلی مفصل

هنگام ایستادن،وزن بدن به صورت عمودی رو به پایین و به صورت متقارن روی دو پا اعمال می شود. به عقیده دوگلاز و همکاران استفاده بلند مدت از ارتز و تحرک زود هنگام پس از آسیب،خطر بد شکلی مفاصل اندام تحتانی را کاهش می‌دهد،چرا که انحرافات ناشی از حالت گرانشی مفاصل خمیده را کاهش میدهد. در کاری که توسط کانکل روی گروهی از افراد با ضایعه نخاعی انجام گرفت،تشخیص داده شد که ایستادن در یک چارچوب تاثیر قابل توجهی روی کاهش اسپاستی سیتی عضلانی و افزایش دامنه حرکتی مفصل ندارد.

میدلتون و همکاران، 25 بیمار با ضایعه نخاعی را برای راه رفتن با ارتز ( Walk about ) تجهیز کردند،آموزش دادند و برای دو سال پیشگیری شدند. ۶۰% از همه شرکت کنندگان به استفاده از ارتز هنگام زندگی ادامه دادند. حفظ دامنه حرکتی و پیشگیری از بد شکلی مفصل دو پیامد بسیار مهم بود که توسط محققان ذکر شده است.

بهبود کارکردهای روده و مثانه و کاهش عفونت های مجرای ادراری

کاهش عفونت های مجرای ادراری و بهبود عملکردهای دستگاه های روده و مثانه از دیگر فواید حاصل از تحرک در کاردرمانی ضایعه نخاعی هستند. در کار انجام گرفته توسط دان و همکارانش روی گروهی از افراد آسیب نخاعی پاراپلژی و کوادروپلژی پی بردند کی ایستادن در یک چهارچوب یا یک ارتز عفونت های مجرای ادراری را در شرکت کنندگان کاهش داده و استقلال آنها را جهت کنترل کارکرد روده و مثانه بهبود می‌بخشد.

بهبود عملکرد گوارشی با کاردرمانی برای آسیب نخاعی

فایده دیگر ایستادن و راه رفتن در توانبخشی برای بیماران ضایعه نخاعی که در مطالعات اشاره شده است. تاثیر بر عملکرد دستگاه گوارشی است. انگ و همکاران اظهار کردند که ایستادن با یک ارتز یا یک چارچوب می تواند عملکرد دستگاه گوارشی را تعدیل کرده و بهبود بخشد. تقریباً ۳۰ درصد گزارش کردند که ارتزها یا چارچوب هایشان را به صورت منظم برای ایستادن طولانی،به طور متوسط ۴۰ دقیقه در یک جلسه کاردرمانی برای ضایعه نخاعی و برای ۳ تا ۴ بار در هفته،استفاده کردند. آنها پی بردند که ایستادن نه تنها عملکرد دستگاه گوارشی بلکه همچنین سلامت عمومی را بهبود می بخشد.

کاهش اسپاسم عضلانی با توانبخشی بیمار ضایعه نخاعی

ایستادن با یک ارتز یا در یک چارچوب،مفاصل لگن و زانو را باز میکند عضلات مجاور را کشش می‌دهد. ادین و ناتسون نشان دادند که توانبخشی آسیب نخاعی ایستادن و اعمال وزن بدن روی پاها به صورت کارآمدتری نسبت به کشش عضلات تنها در حالت طاق باز اسپاسم عضلانی را کاهش میدهد.

بهبود زندگی مستقل توسط کاردرمانی آسیب نخاعی

درجه استقلال هنگام عملکرد فعالیت های روزمره بستگی به سطح آسیب دارد. نتایج پژوهشی که توسط روز و همکاران انجام گرفت،نشان داد که سطح استقلال افراد با ضایعه نخاعی پس از ایستادن و تحرک با کاردرمانی ضایعه نخاعی بهبود یافت. در یک پژوهش انجام گرفته توسط سیک و همکارانش عملکردهای کارکردی ۸۵ بیمار آسیب نخاعی که با ارتز راه رفتن متقابل ( RGO ) مجهز شده بودند،بین سالهای ۱۹۸۶ و ۱۹۹۳ ارزیابی شد. آنها به تفاوت معناداری بین استفاده کنندگان و عدم استفاده کنندگان از خدمات کاردرمانی آسیب نخاعی به لحاظ کمکی که جهت انجام عملکردهای روزمره نیاز داشتند،پی بردند. مرکز توانبخشی ضایعات نخاعی دکتر صابر در زمینه کاردرمانی در منزل فعالیت گسترده ای را به بیماران ارائه می دهد.

بهبود سلامت روان شناختی

برخی عوامل از جمله کمبود خواب، مشکلات حمل و نقل، درد و سایر بیماری های همراه با ضایعه طناب نخاعی،شیوع بیماری سلامت روانشناختی را افزایش می‌دهند.انگ و همکارانش نشان دادند که در پژوهش آنها الگوی خواب و سلامت عمومی شرکت‌کنندگان، 125 بزرگسال با ضایعه طناب نخاعی ،با ایستادن بهبود یافت.

در پژوهش دیگری که توسط کانکل و همکاران انجام گرفت، 67 درصد شرکت کنندگان موافق بودند که ایستادن در یک چهار چوب تاثیر روانشناختی مثبتی روی آنها دارد. اوجیلوی در تحقیق خود اشاره کرد که تقریباً ۳۰ درصد شرکت کنندگان با استفاده از ارتز شاد بودند و سلامت عمومی بهتری را به عنوان یکی از پیامدهای استفاده از ارتز گزارش کردند. کلینیک کاردرمانی دکتر صابر در جهت ارائه خدمات روان درمانی با متخصصین این رشته در ارتباط می باشد

بهبود عملکرد دستگاه قلبی عروقی

بهبود عملکرد دستگاه قلبی عروقی،فایده دیگری است که در مطالعات مربوط به تحرک در جلسات توانبخشی بیماران ضایعه نخاعی اشاره شده است،اگرچه شواهدی برای حمایت از این دیدگاه در مطالعات وجود ندارد.

مشکلات مرتبط با استفاده از ارتز ها برای بیمار ضایعه نخاعی

مشکل اصلی استفاده از ارتزها نیاز به مصرف انرژی بالا هنگامی که فرد با آن جابجا میشود،است. سرعت راه رفتن بیمار آسیب نخاعی با ارتز بسیار کمتر از راه رفتن یک فرد نرمال و حتی تحرک با ویلچر است. افراد آسیب نخاعی با ارتز در مقایسه با ویلچر بسیار آهسته تر و با کارآمدی کمتر راه می روند.

انرژی مصرفی افزایش یافته در حین جابجایی با ارتز ممکن است تاثیر منفی بر عملکرد کارکردی افراد آسیب نخاعی حین مشارکت در فعالیت های اجتماعی آنها بگذارد. کودکان آسیب نخاعی در نتیجه میلومننگوسل می‌توانند در فعالیت‌های جامعه یا مدرسه با ویلچر مشارکت کنند، در حالی که با ارتز این امر برای آنها امکان پذیر نمی باشد.

از آنجایی که این افراد توانایی ایستادن و راه رفتن نرمال را از دست داده‌اند،بایستی از روش‌های مختلف انتقال استفاده نمایند. دو نوع اصلی انتقال که توسط بیماران آسیب نخاعی انتخاب شده است،استفاده از ویلچر و ارتزها می‌باشد.

اگر چه افرادی که از ویلچر استفاده می کنند،میزان مصرف انرژی و سرعت راه رفتن مشابه افراد نرمال را دارا می باشند اما هنگام استفاده از ویلچر مشکلاتی را تجربه می کنند که از جمله می توان به مواردی چون محدودیت حرکتی از منظر ویژگی های ساختمانی و همچنین مسائل مرتبط با سلامت ناشی از استفاده از ویلچر اشاره نمود. برخی مسائل مربوط به سلامت پوکی استخوان،بدشکلی های مفصلی،درد شانه و درد در ناحیه مچ از مهمترین عوارض مرتبط با استفاده از ویلچر هستند.

برخلاف تحرک با ویلچر،راه رفتن با ارتز فوایدی را برای بیماران آسیب نخاعی به همراه دارد. جلوگیری از شکستگی استخوان، بهبود عملکرد دستگاه های قلبی عروقی و گوارشی،جلوگیری از بروز بدشکلی های مفصلی و بهبود سلامت روانی از فواید راه رفتن با ارتزها هستند.

ارتز های گوناگونی برای افراد آسیب نخاعی که قادر به ایستادن و راه رفتن مجدد هستند،طراحی شده است که این ارتزها مکانیسم های مختلفی را برای ثبات مفاصل فلج شده و حرکت رو به جلو حین راه رفتن به کار می‌گیرند. منابع مختلف قدرت از جمله پمپ های هوایی و هیدرولیکی، نیروی عضلانی ایجاد شده در نتیجه تحریک الکتریکی و موتورهای الکتریکی برای راه رفتن این افراد مورد استفاده قرار می گیرد. اگرچه نتایج پژوهش‌های مختلف نشان داده است که عملکرد بیماران آسیب نخاعی حین راه رفتن با ارتز های مکانیکی بهتر از سایر انواع ارتزها می‌باشد.

انواع مختلفی از ارتزهای مکانیکی برای کمک به راه رفتن و ایستادن این افراد در دسترس است اگرچه دو ارتز رایج مورد استفاده، ارتزهای ( HGO ) و ( RGO ) می باشند. عملکرد بیماران آسیب نخاعی پاراپلژی هنگام استفاده از این ارتز ها از طریق آنالیز راه رفتن،تستهای میزان مصرف انرژی و آنالیز میزان ثبات حین ایستادن و انجام عملکردهای دستی ارزیابی شده است. بر اساس نتایج پژوهش‌های انجام شده،عملکرد افراد آسیب نخاعی هنگام راه رفتن با ارتز ( HGO ) بهتر از سایر ارتزهای موجود است. علت اصلی این موضوع،سختی جانبی بیشتر این ارتباط نسبت به سایر ارتزهای مکانیکی می باشد.

گرچه راه رفتن با ارتز فواید زیادی در بر دارد اما بیماران،ویلچر را به عنوان اصلی ترین روش جابجایی خود ترجیح می‌دهند. بسیاری از افراد آسیب نخاعی پس از دریافت ارتز از استفاده از آن صرف نظر کرده‌اند.استفاده از ارتزها برای بیماران مشکلاتی از قبیل نیاز به صرف انرژی و عملکرد مکانیکی هنگام راه رفتن،زیبایی نامرغوب ارتزها به ویژه ارتز ( HGO ) ،نیاز به کمک و صرف زمان زیاد برای پوشیدن و درآوردن ارتز و همچنین مشکلات مرتبط با ترس از افتادن را به همراه دارد.

به منظور بهبود عملکرد افراد آسیب نخاعی حین راه رفتن و افزایش رضایت آنها هنگام استفاده از این ارتزها،مشکلات مذبور نیاز به حل شدن دارند.طراحی یک ارتز جدید با امکان پوشیدن و درآوردن راحت ارتز توسط فرد،ثبات کافی حین راه رفتن و ایستادن،قابلیت تغییر در راستای ارتز به منظور تطبیق با نیاز بیماران،اندازه ساختاری مناسب،سختی جانبی زیاد،زیبایی،میزان مصرف انرژی کم حین راه رفتن و اعمال حداقل نیروی ممکن بر روی ساختار های عضلانی اندام فوقانی را فراهم آورد.

سوالات متداول:

1.چه وسایل کمکی برای کمک به بیماران ضایعه نخاعی وجود دارد؟

بیماران ضایعه نخاعی توانایی ایستادن خود را از دست می دهند و برای حرکت به انواع ارتوز ها و یا ویلچر نیازمند هستند.

2. کاردرمانی ضایعه نخاعی برای این بیماران چه می کند؟

یک کاردرمان با بررسی وضعیت فیزیکی بیمار در مرحله اول از ایجاد دفورمیتی های مفصلی جلوگیری می نماید و با انجام تمرینات حرکتی مختلف در حفظ دامنه حرکتی ، کاهش اسپاستیسیتی و بازگشت حرکت بیمار در موارد پارگی پارشیال نخاع کمک کننده می باشد.