مشکل بیرون آمدن زبان- دندان قروچه- درمان شلی زبان و لب ها-شلی عضلات صورت در کودکان- دکتر مهدی صابر

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

مشکلات ساختار دهان در کودکان- اختلال حرکتی گفتار در کودکان

اختلالات حرکتی گفتار در کودکان شامل مواردی نظیر مشکلات فکی کودکان و دندان قروچه، مشکل بیرون آمدن زبان ،مشکلات شلی زبان و لب ها و مشکلات شلی عضلات صورت در کودکان می باشد. مرکز گفتار درمانی و کاردرمانی دکتر صابر با انجام ماساژ های داخل دهانی و تقویت عضلات فک و صورت و زبان به درمان مشکلات حرکت زبان و دهان می پردازد. اصلاح مشکلات فکی مانند جلو بودن فک ، اختلالات حرکت زبان و مشکل در حرکت لب کودکان موجب بهبود روند رشد گفتار و اصلاح اختلال حرکتی گفتار و زبان کودک می گردد.گفتار درمانی در منزل از دیگر امکانات این مرکز می باشد.

مشکلات فکی کودکان

ثبات فک پایین پایه‌ای است برای تشکیل لقمه غذا و بلع و کنترل حرکات گفتار. همیاری کنترل فک ممکن است برای نوزادان و کودکان که هر دو هایپرتو‌نیتی یا هاپوتونیتی را نشان می‌دهند نیاز باشد.کنترل مشکلات فکی در کودکان و نوزادان دچار تونوسیته بالا یا پایین بسیار اهمیت دارد. پیشنهادات برای درمان مشکلات خاص فک در ادامه آمده است. کشیده شدن فک به سمت بالا و جلو و انقباض با هایپر تونوسیته معمولا وجود دارد. مشکلات فکی کودکان مانند فشردگی فک و بی ثباتی اغلب با هایپوتونیسیتی اتفاق می‌افتد. رفلکس گاز گرفتن به نظر نمی رسد که مستقیماً به هایپرتونیتی یا هاپو تونیتی وابسته باشد.

مشکل کشیده شدن فک به جلو و بالا

جلو آمدن فک از طریق باز کردن ناگهانی و با فشار فک و یا حرکات بالا و پایین اغراق آمیز مشخص می‌شود. این مشکل فکی کودکان، ناهنجاری رایجی است که معمولا با افزایش تون عضلانی همراه است. فک جلو آمده می‌تواند با پوسچر ضعیف یا حرکات بالای محیطی حساسیت شدید و یا در برخی نمونه ها جابجایی و در رفتگی به مفصل گیجگاهی فکی همراه باشد و در این صورت منجر به درد در هنگام باز کردن فک شود.

درمان جلو بودن فک پایین در کودکان

بازی های دهانی با انگشت یا اسباب بازیهای نرم همراه با کمک تحریکات با مسواک در درمان جلو بودن فک کودکان موثر است برای مثال: یک مسواک یا ماساژور لثه با برس نرم می تواند به آرامی ماساژ دهد و به آسانی و موثر دندان‌ها را تمیز کند. بسته شدن با ثبات فک می تواند به وسیله نگه داشتن یک پارچه یا یک شی نرم بین دندان ها تشویق شود. اگر چه این کار باید محتاطانه انجام شود زیرا که این حرکت ممکن است فشردگی دندان ها در فک را تسریع کند.

مشکل انقباض فک

انقباض فک به خصوص با افزایش کلی در کشش در بدن ممکن است قسمتی از تونوس ماهیچه ای بیش از حد باشد که دامنه حرکات را محدود می کند. این نوع از مشکلات فکی کودکان باید از عقب رفتگی فک پایین که در رابین پیر و اختلالات چهره‌ای جمجمه ای دیگر مشاهده می شود متفاوت باشد.

درمان مشکلات انقباض فکی

پوزیشن دمر ممکن است برای تغذیه برخی کودکان مفید باشد زیرا نیروی گرانش به حرکت فک و زبان در یک موقعیت رو به رو جلوتر کمک می کند بدین ترتیب راه هوایی حلق بزرگ می شود و انقباض فک کاهش پیدا می کند. دست می تواند زیر فک کودک قرار داده شود و با کشش خفیف رو به جلو راه هوایی بزرگتر شود و تغذیه موثر را بهبود ببخشد.

مشکل دندان قروچه در کودکان و فشردگی دندان ها در فک

زمانی که بی ثباتی وضعی و کیفی و تونوس کم در تنه وجود دارد فشردگی دندان ها در فک و دندان ممکن است تلاشی جبرانی برای جلوگیری از باز نگه داشتن دهان باشد. فشردگی دندان ها در فک و دندان قروچه ممکن است همچنین تلاشی برای جلوگیری از تهاجم دهان به دلیل تجارب منفی گذشته با روش تهاجمی باشد. فشردگی دندان ها در فک و دندان قروچه بدیهی است که فعالیت دهانی برای تغذیه را محدود کند. ساییده شدن دندان ها(دندان قروچه) ممکن است قسمتی از حواس شنوایی و لمسی باشد که برای اکتشاف و بازی های کودک به کار گرفته می شود. صدای دندان قروچه اغلب بزرگسالان را آزار می دهد.

توصیه

بهترین پاسخ به وسیله بزرگسالان معمولا عدم توجه به دندان قروچه است زیرا هر توجهی ممکن است توسط کودک به عنوان را برای به دست آوردن کنترل و یا حتی توجه بیشتر درک شود. فشردگی دندان ها در فک یا دندان قروچه می تواند به بازی دهانی لذت‌بخشی تبدیل شود. این کار توسط پزشکان یا والدینی که از انگشت ها برای باز کردن تدریجی فک استفاده می‌کنند تشویق می شود فعالیت های معنادار توسط کمک های کودک با گرفتن انگشت ها، اسباب‌بازی‌ها ،مسواک و وسایل خوراکی برای دهان به صورت مستقل تر تسهیل می‌شود. غذا به صورت کاربردی در زمان صرف غذا استفاده می شود.

مشکل بی ثباتی فک

بی ثباتی فک توسط تغییر شکل فک به یک طرف یا رو به جلو مشخص می‌شود. این بی‌ثباتی فکی معمولا نتیجه ای از یک هایپوتونی عمومی در بدن و صورت است که در مفصل گیجگاهی فک پایین متمرکز می شود.

توصیه جهت بهبود مشکلات فکی

فعالیت هایی که بسته شدن فک را تشویق می کنند معمولا برای این مشکل مفید هستند. ثبات فک ممکن است توسط قرار دادن انگشت وسط در زیر چانه و انگشت سبابه بین چانه و لب پایین بهبود یابد. حمایت و کمک به این کودکان می تواند از سمت جلو و از طرفین داده شود. اندازه فشار فک توسط پاسخ کودک اندازه گیری می شود که ممکن است نارضایتی را با چرخاندن سر،هل دادن مکرر یا دور کردن در دست و یا هیاهو نشان دهد. فشار باقیمانده در طول تغذیه ممکن است نسبت به تغییرات مکرر در جایگاه دست بیشتر پذیرفته شود. مراقبت از بسته شدن فک می تواند با نگه داشتن پارچه حوله ای یا اسباب بازی های نرم و کوچک تشویق شود که می‌تواند توسط مراقبان یا پرستاران و پزشکان به آرامی به سمت عقب یا جلو حرکت داشته شود هدف بسته نگه داشتن فک با قرار دادن شی در دهان است.

مشکل رفلکس تونیک گاز گرفتن

یک رفلکس تونیک گاز گرفتن می تواند با تغذیه تداخل پیدا کند. این رفلکس می‌تواند توسط راه های متعددی از کشش های وضعی تا حساسیت های دهانی برای فشردن هدفمند دندان ها برای نگه داشتن چیزهایی در خارج از دهان ایجاد و یا حتی تشدید پیدا کند. رفلکس تونیک گاز‌گرفتن زمانی اتفاق می‌افتد که فک به سمت بالا در پوزیشن فشرده با ارائه شیشه شیر یا قاشق و یا هر شی دیگری در دهان حرکت کند یعنی زمانی که ارتباط بین سطوح جانبی تیز لثه (جداول مولر) یا دندان ها ایجاد شده است. وقتی رفلکس تونیک گازگرفتن اتفاق می‌افتد ترشح معمولا بسیار دشوار است هر گونه تلاش برای کشیدن فک برخلاف رفلکس معمولا قدرت گازگرفتن را افزایش می دهد.

توصیه

انتشار گاز ممکن است با اعمال فشار بر روی مفصل بین استخوان گیجگاهی و فک پایین روی دو طرف صورت ایجاد شود. یک محیط حسی مهاری( نور کم و صدای آرام) ممکن است تعداد دفعات وقوع را کاهش دهد. تحریک منظم لامسه دهانی ممکن است در جلوگیری یا کاهش حداقل مقاومت در رفلکس گاز گرفتن کمک کننده باشد. یک قاشق نسبتاً مسطح و پوشیده شده ممکن است از آسیب به دندان ها به برخی از کودکان جلوگیری کند.

مشکلات حرکت لب کودکان

بسته شدن لب ها برای نگه داشتن غذا در دهان ضروری است و همچنین حرکت لب ها به حرکات زبان از پشت برای جابجایی تکه‌های کوچک غذا کمک می کند. مشکلات رایجی که عملکرد حرکت لب را تحت تأثیر قرار می دهد شامل جمع شدن لب کودکان و حرکت محدود لب بالا است.

مشکل جمع شدن لب کودکان

جمع شدن لب عموماً در کودکانی با تونوس عضلانی بالا مشاهده می شود. در تلاش برای مقابله با جمع شدن لب یک کودک ممکن است با غنچه کردن لب به صورت اغراق آمیز به حد پایان برسد.

درمان مشکلات حرکت لب کودک

ضربه زدن و لرزش انگشت روی گونه ها ممکن است تونوس عضلانی بالا را کاهش دهد به نوبه خود جمع شدن لب را کاهش می دهد. بسته شدن لب می تواند توسط روش های کنترل فک که در بالا شرح داده شد تسهیل یابد که به نوبه خود ممکن است یک بلع خود به خودی موثر را تشویق کند. در روش ریتمیک نوازش یا ضربه زدن ممکن است در دفعات متعدد تکرار شود. یک فعالیت کاربردی باید پیریزی شود مثال های فعالیت‌های کاربردی شامل مکیدن غیر تغذیه ای یک پستانک مکیدن تغذیه ا‌ی شیشه شیر نوشیدن با فنجان یا خوردن با قاشق است. به علاوه ضربه زدن و فشار مداوم و ثابت می تواند به صورت توسط انگشت یا کف دست و یا یک پارچه گرم در یک جهت برای حرکت گونه ها و لب ها به یک موقعیت غیر منقبض عادی تر اعمال شود. این حرکات قالب‌گیری صورت ممکن است به کودک کمک کند که موقعیت جمع شدگی کم تر و عادی تر زبان را احساس کند. طعم ترش و هوای سرد همچنین ممکن است ، بسته شدن فک را تسهیل کند.

مشکل حرکات محدود لب بالا

حرکات محدود لب بالا ممکن است نتیجه هر کدام از تون عضلانی بالا و پایین و یا آسیب عصبی خاص جمجمه‌ای باشد( آسیب عصب شماره 5 یا 7 ) ضربه به گونه ها و چرخش گونه ها رو به جلو ممکن است هایپرتونسیتی را در گونه ها و لب ها کاهش دهد و در نتیجه پس از آن منجر به افزایش حرکات لب بالا خواهد بود.

توصیه

درمان برای کاهش هایپوتونسیتی و افزایش ورودی های حسی شامل تحریک با دما و ترکیب های غذایی متنوع است همچنین ضربه و لمس و حرکات مختلف را شامل می شود. مشابه ضربه و لمس فعالیت هایی ممکن است برای هر دو هایپرتونیتی و هایپوتونیتی استفاده شود. آشامیدن با نی ممکن است برای تون پایین و حرکت محدود در لب ها و گونه ها مفید باشد. یک نی با قطر زیاد همراه با کمک رسانی فیزیکی می‌تواند به کودک کمک کند که لب هایش را اطراف نی جمع کند.

مشکل شلی عضلات صورت کودکان

کودکان به تون کافی در گونه ها برای کمک کردن بسته شدن لب و نگه داشتن غذا در دهان و جلوگیری از افتادن آن در مجرای خلفی نیازمند هستند. تون کافی در گونه ها به صورت غیر مستقیم به زبان در تشکیل بولوس (تکه های کوچک و گرد غذا) کمک می کند.

مشکل کاهش تون و شلی عضلات صورت

مشکلات رایج شامل شلی عضلات صورت و کاهش آگاهی حسی است. شلی عضلات صورت و کاهش تون در گونه ها دارای تاثیر مستقیم روی حرکات لب است. شلی عضلات صورت موجب می شود دهان به صورت آویزان باز شود یا آبریزش بیش از حد از دهان مشاهده شود. غذا ممکن است در مجرای جانبی در حفره باکال بیفتد به طوری که تشکیل بولوس دشوار شود.

درمان شلی عضلات صورت

درمان شلی عضلات صورت شامل نوازش و ضربه به گونه ها است مخصوصاً اطراف مفصل گیجگاهی- فک پایین که ممکن است به ثبات پایداری فک کمک کند. یک فعالیت کاربردی مثل مکیدن شیشه شیر و نوشیدن با فنجان یا غذا خوردن با قاشق باید بلافاصله پیگیری شود.

مشکلات حرکت زبان در کودکان

حرکت هماهنگ زبان پایه ای برای بلع اصلی و تولید گفتار است .مشکلات حرکت زبان به‌طور خودکار به این معنی نیست که تنفس با بلع اتفاق خواهد افتاد اگر چه همه مشکلات همراه با قدرت و هماهنگی زبان به طور مستقیم به بلع دهانی و غیر مستقیم به مرحله خلفی دلالت دارد. تحریک حرکتی در حال برای تسهیل بهبودی حرکت زبان اغلب تمرکز اصلی در درمان کودکان است. مشکلات حرکت زبان اغلب توسط تانگوتراست (حمله ی زبان) جمع شدن زبان یا هایپوتونی زبان و با احتمال کمتر با انحراف زبان و حرکت محدود زبان مشخص می شود.

مشکل بیرون آمدن زبان ( تانگتراست)

تانگتراست(بیرون آمدن زبان) ممکن است در برخی کودکان اغراق آمیز باشد بطوری که زبان به سمت فراتر از مرز لثه ها حرکت کند و یا حتی ممکن است تا به این لب ها برود. بیرون آمدن زیاد زبان اغلب قرار دادن شیشه شیر یا قاشق در دهان را سخت می کند. و حتی ممکن است مایعات و غذا به بیرون از دهان تحت فشار قرار گیرد تانگوتراست(بیرون آمدن زبان) ممکن است یک جنبه افزایش کلی تون منبسط بدن باشد و ممکن است حالت جبرانی برای تون پایین و یا حرکت وابسته به الگو استرس زا تنفسی باشد. برتری یکطرفه جانبی زبان هم نیز ممکن است منجر به جلو آمدگی اغراق آمیز زبان شود.

درمان بیرون آمدن زبان

اصلاح موقعیت باید طبق نیاز به وجود آید. درمان بیرون آمدن زبان شامل ثابت نگه داشتن فک با انگشت ها بین لب پایین و چانه است که به بسته شدن لب و تغییر در بافت مواد غذایی و قرار دادن مواد غذایی روی زبان زمانی که حرکات بالا پایین مکیدن همیشگی نیست کمک می کند. مایعات غلیظ می توانند از فنجان روی لب پایین سرازیر شود. ثبات فک لب بالا را برای پایین آمدن و روی فنجان قرار داده شدن تشویق می‌کند.

یک حرکت مکیدن باید زمانی شروع شود که لب ها به هم میرسند که این به نوبه خود به زبان کمک می کند که پشت لب ها بماند. به علاوه غذا در کنار لثه ها یا پشت دندان آسیاب قرار داده می‌شود که می‌تواند عمل جویدن و خوردن را تحریک کند. که به نوبه خود ممکن است حرکت جانبی زبان را تشویق کند بنابر این حرکات با فشار را کاهش دهد حرکت خلفی زبان نیز می تواند بدون اینکه هیچ غذای بلعیده شود برانگیخته شود.

قاشق می تواند برای ایجاد فشار ملایم و رو به پایین در وسط زبان استفاده شود. این تحریک می تواند یک حرکت رو به پایین لب بالا را فعال کند که کمک می کند لب ها در اطراف قاشق بسته شوند و به نوبه خود به کندن مواد غذایی از قاشق کمک می کند. اگر شیر خوار نارس در فعالیت داخلی و خارجی زبان غالب باشد مواد غذایی رقیق تر ممکن است میزان احتیاج به حرکت زبان برای حرکت مواد غذایی خلفی برای بلع را کاهش دهد. تغذیه هرگز نباید توسط خراشیدن غذا از قاشق در سخت کام یا لثه های بالا انجام شود این حرکات مطلوب زبان و بسته شدن لب را تسهیل نخواهد کرد اما در عوض میزان حرکات موثر یک تکه غذا به سمت خلف را برای بلع کاهش خواهد داد و ممکن است رفلکس تونیک گاز گرفتن را تسریع کند.

مشکل جمع شدگی زبان

جمع شدگی زبان ممکن است با هر کدام از افزایش یا کاهش تونوس عضلانی بیش از حد همراه باشد که ممکن است همراه با اتساع گردن دیده شود و به طور رایج با هیپوپلازی فک پایین همراه است. یک نوزاد با مشکل جمع شدگی زبان یا کودک ممکن است برای ثبات یا برای جلوگیری از حرکت زبان راه هوایی زبان را در برابر سخت کام فشار دهد.

توصیه

موقعیت دمر برای نوزادان و بالا نگه داشتن سر در این بازی تنه باید به افزایش حرکت رو به جلو زبان کمک کند. زمانی که زبان از عقب به سمت جلو تحریک می‌شود با مکیدن ناهماهنگ همراه با جمع شدن زبان این نوزادان ممکن است همچنین از مکیدن ریتمیک زبان با حرکات انگشت از وسط زبان به سمت جلو سود ببرند (تحریک مکیدن غیر تغذیه ای را ببینید) موقعیت دمر تغذیه دهانی را در برخی نوزادان تسهیل می‌کند یک بطری زاویه دار می تواند برای برخی از نوزادان در موقعیت های نیمه دمر مفید باشد.

مشکل هایپوتونی زبان- درمان شلی زبان

یک زبان هیپوتونیک اغلب هایپوتونی کلی را نشان می دهد.شلی زبان هم چنین می تواند به صورت یک زبان شل و ول باشد که مستقیماً به آسیب عصب دوازده جمجمه‌ای مربوط است.

توصیه

درمان شلی زبان شامل لرزش زبان برای آن کودکان است که شیطنت ندارند تحریک حسی دهان توسط اشیای با انواع بافت ها و درجه حرارت در دهان ممکن است منجر به افزایش حرکت زبان شود. کودکان با شلی زبان در سن بیشتر ممکن است با تلاش بتوانند حرکات زبان را تقلید کنند اینکه آیا اشیا سرد اشیاء گرم یا غذا در دهان حرکت موثرتر زبان را تشوق می‌کند یا نه هنوز ناشناخته است. درمان شلی زبان شامل آزمون و خطا با احتیاط برای هر بیمار است.

مشکل انحراف زبان

انحراف زبان به یک طرف به دهان ممکن است به ‌عنوان تلاش کودک برای بیرون انداختن زبان مورد ملاحظه قرار گیرد. چنین می‌تواند به عنوان تلاش کودک برای دستکاری غذا در دهان مشاهده شود زمانی که دو طرف زبان به طور مساوی حرکت نکند. انحراف زبان ممکن است معمولا آسیب عصب جمجمه ای همان طرف باشد یا این ممکن است به دلیل وجود یک رفلکس تونیک نامتقارن گردنی(ATNR) باشد که در آن زبان به سمتی که سر تغییر جهت داده کشیده میشود.

توصیه

نگهداری سر در خط وسط با استفاده از موقعیت یا حمایت سر ممکن است به طور قابل توجهی به تونیک نامتقارن گردنی کمک کند. تحریک کناره های زبان که کمتر فعال هستند میتواند با انگشت یا مسواک یا اشیا انتخاب شده انجام پذیرد.

مشکل حرکت محدود زبان در دهان

ممکن است به دلیل افزایش تونوس در زبان به دلیل هایپرتونیتی اتفاق بیفتد تونوس ناکافی زبان به دلیل هایپوتونیتی یا آسیب عصب شماره 12 است.

توصیه

گزینه های درمان شامل افزایش تحریک توسط بافت ها و دما و مزه های مختلف است اما به این ها محدود نمی شود. لرزش زبان ممکن است به افزایش آگاهی و تبعیض ها و به نوبه خود افزایش حرکات کمک کند.

نرم کام

نرم کام در بلع طبیعی نقش اساسی را ایفا می کند نرم کام برای بستن راه بینی در شروع فاز بالا رود و جمع شود.

مشکل ریفلاکس از بینی نوزاد به حلق رفلکس نازوفارنکس

نارسایی کامی حلقی یک اتفاق رایج همراه با شکاف خلفی کام و شکاف ساب موکوس کام و یا کام نرم کوتاه و ریفلاکس بینی به حلق است که ممکن است در طول بلع رخ دهد ریفلاکس بینی به حلق همچنین ممکن است به علت فقدان هماهنگی در فاز حلقی بلع باشد حتی زمانی که بر اساس ساختاری نارسایی کامی حلقی وجود نداشته باشد. خطر برای ریفلاکس بینی به حلق زمانی افزایش پیدا میکند که کودک در موقعیت خوابیده به پشت یا نیمه خوابیده باشد و گردن در حالت افزایش تون باشد.

توصیه

تغذیه ممکن است موفق تر باشد اگر کودک در موقعیت عمود تغذیه شود برای برخی از کودکان بطری های زاویه دار و موقعیت نیمه دمر ممکن است باعث تسهیل در امر تغذیه شود. زمانی که ریفلاکس بینی به حلق بر اساس ناهماهنگی عصبی باشد اکتشافات مطالعاتی ویدیوفلورسکوپ یا آندوسکوپی بله ممکن است برای تصمیم های مدیریتی قطعی لازم باشد. یک بطری زاویه دار ممکن است برای مکیدن نوزاد بیمار زمانی که در موقعیت دمر است احتیاج شود. اگر بلع هماهنگ باشد و کودک در موقعیت عمود باشد عمل زبان و گونه بهبود می یابد و همچنین به شکل گیری بولوسکمک می‌کند و به نوبه خود ممکن است در بلع با ریفلاکس بینی به حلق کمتر موثر باشد و مایعات غلیظ ممکن است در مواردی که مایعات رقیق بازگرداننده می شوند و الگوی بلع اساساً کافی است مفید باشد.