جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتار درمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
مرکز گفتاردرمانی در اختلالات تلفظی درکودکان
تلفظ یا تولید گفتار وجهی از گفتار می باشد که رشد طبیعی آن وابسته به سیستم عصبی سالم، حواس طبیعی، وجود محرک های محیطی و انگیزه مناسب جهت ایجاد گفتار است. مرکز گفتاردرمانی اختلالات تلفظی در کودکان با بررسی دقیق مشکلات تلفظی در کودکان و تشخیص علل اختلال تلفظ کلمات به صورت کاملا تخصصی در زمینه گفتار درمانی تلفظ حروف و درمان تلفظ کلمات فعالیت می نماید. مشکلات تلفظ حروف در کودکان شامل مشکل تلفظ حرف ر ، مشکل تلفظ حرف س وش و… می باشد. بهترین مرکز گفتار درمانی اختلال تلفظی زیر نظر جناب آقای دکتر صابر در دو شعبه غرب و شرق تهران به درمان تلفظ حرف سین، درمان تلفظ حرف ر و درمان دیگر اختلالات تلفظی در کودکان می پردازد.
بهترین مرکز گفتاردرمانی در تهران به گفتار درمانی اختلالات تلفظی در مرکز گفتار درمانی در شرق تهران(گفتار درمانی پاسداران) و مرکز گفتار درمانی غرب تهران ( گفتار درمانی سعادت آباد) به ارائه خدمات گفتار درمانی در منزل در سرار مناطق تهران می پردازد. شایان ذکر است مرکز گفتاردرمانی دکتر صابر در زمینه گفتار درمانی در اوتیسم و درمان لکنت زبان، گفتاردرمانی در کم شنوایی ، عقب مانده ذهنی،اختلال بلع و میکروسفالی نیز فعالیت می کند.
علائم اختلال تلفظ در کودکان
- کاهش چشمگیر تولید واجی نسبت به هنجارهای رشد واجی مورد انتظار
- مشکل دائمی و قابل ملاحظه در تولید واحدها در جایگاه‌های مختلف در کلمات،عبارات و یا جملات. برای مثال اختلال در تلفظ حرف ر یا اختلال در تلفظ حرف س
- عدم وضوح گفتار خود به خودی کودک از نظر بزرگسالان غریبه به علت اختلال در تلفظ کلمات
- تاثیر بسیار منفی نحوه تولید واج ها بر ارتباط موثر در خانه،مدرسه و جامعه در مشکلات تلفظ در کودکان
- وجود نقص چشمگیر در آگاهی از ویژگی‌های واجی زبان به علت مشکلات تلفظی که به نوبه خود تولید گفتار را متاثر می سازد.
- مشکلات دائمی و قابل توجه در قدرت دهانی-حرکتی در کودکان با اختلال تلفظ کلمات و یا حرکت مورد نیاز برای جنبه های تنفس،تولید،آوا سازی و تشدید گفتار.
اهداف گفتار درمانی اختلالات تلفظ کلمات، حرف س،حرف ر
- تولید متناسب واج ها در موقعیتهای ارتباطی مختلف با توجه به سن،شناخت،توانایی فیزیکی،و گویش کودک مبتلا به اختلال تلفظ
- وضوح کامل گفتار هنگام ارتباط با دیگران در خانه،مدرسه و جامعه با درمان تلفظ حرف.
- ایجاد و افزایش درک کودک با اختلال تلفظ کلمات از ویژگی‌های واجی زبان.
- افزایش مهارت های دهانی-حرکتی که منجر به درمان تلفظ کلمات و تولید گفتار می گردد.
- افزایش آگاهی از نواقص واجی در اختلال تلفظ حرف ر و حرف س و تمرین جهت غلبه بر آن ها با استفاده از راهکارهای جبرانی برای رفع مشکلات تلفظ در کودکان.
- ایجاد انتظارات واقع بینانه در والدین در مورد مهارت های واجی کودکشان و همکاری ایشان با گفتار درمانگر برای ایجاد و توسعه راهکارهای درمان تلفظ کلمات موثر.
نکات قابل توجه در گفتار درمانی تلفظ (حرف سین و حرف ک) در کودکان
- به منظور ارزیابی تحریک پذیری کودک با اختلال تلفظ حروف در واج های خطا و مقایسه رشد واجی او با هنجار های گویشی و رشدی،یک آزمون تولیدی که تولید واج توسط کودک مبتلا به اختلال تلفظ را در موقعیت اول،وسط و آخر کلمات و در گفتار پیوسته تعیین می کند اجرا نمایید.برای مثال مشکلات تلفظ حرف ر و س
- با اجرای آزمون فرایند های واجی،الگوهای خطای کودک با اختلال تلفظ کلمات (مثلاً حذف همخوان انتهایی،حذف همخوان ابتدایی،ساده کردن خوشه،پیشین کردن کامی ها،غلت شدگی،کامی رفتگی،مرکب رفتگی یا پیشین شدگی) را ارزیابی نمایید.
- در حالیکه کودک با اختلالات تلفظی با اسباب بازی های مورد علاقه‌اش بازی می کند یا در مورد برنامه های تلویزیونی،فیلم ها،کتب یا بازی های مورد علاقه اش صحبت می کند نمونه ای از گفتار محاوره‌ای را که نشانگر تولید گفتار پیوسته وی است به طریقه ویدیویی،ضبط و نوار ضبط شده را به منظور بررسی چگونگی تولید واجی تحلیل نمایید.
- ایجاد یک مبنای قابل اندازه گیری از مهارت های واجی کودک با اختلال تلفظ حروف قبل از شروع درمان تلفظ حروف.
- مهارت های دهانی-حرکتی کودک مبتلا به اختلال تلفظ در کودکان را به این صورت ارزیابی نمایید که ابتدا ساختارهای قابل دید صورت،لب ها،دندان ها،زبان،سخت کام و نرم کام وی را مشاهده نمایید،سپس چگونگی استفاده کودک با اختلالات تلفظی از ساختارهای ویژه و مهم برای تولید گفتار (نظیر حرکت،قدرت و بسته بودن لبها ،قدرت،پیش آمدن،عقب کشیدن و طرفی کردن زبان،یا حرکت نرم کام هنگام تولید واج ( /a/ ) را بررسی کنید.)
- آزمون غربالی شنوایی شناسی تن خالص رادر فرکانس‌های 500 ، 1000،2000 و 4000هرتز در شدت 20 دسی بل برای کودکان، و 25 دسی بل برای بزرگسالان اجرا نمایید.
- در صورتی که نتایج غربالگری شنوایی شناسی حاکی از نیاز کودک با اختلال تلفظ کلمات برای سنجش بیشتر است، وی را برای ارزیابی کامل به شنوایی شناس ارجاع دهید.
- از والدین و کودک با اختلال تلفظی در صورت مناسب بودن سنش بخواهید در زمینه شاخص‌های رشدی (مایلستونها) ،تاریخچه و وضعیت فعلی پزشکی،مداخلات تخصصی فعلی،تولید واجی در منزل و موارد اجتماعی و فامیلی مرتبط اطلاعاتی فراهم نمایند.
- در صورت لزوم از والدین بخواهید یک ارزیابی پزشکی توسط (متخصص گوش و حلق و بینی) متخصص گوش و حنجره داشته باشند تا هرنوع مبنای عضوی برای اختلال واجی کودک مبتلا به اختلال در تلفظ کلمات را تعیین نمایید.
- به منظور تعیین خدمات مورد نیاز کودک با اختلال تلفظ حروف و نیز ایجاد و توسعه راهکارهای درمان تلفظ حروف مشترک،ملاقاتی با والدین و کودکان با اختلال تلفظ کلمات (در صورت مناسب بودن سنش) ترتیب دهید.
- مناسب‌ترین رویکرد درمانی کلی (یعنی رویکرد زبانی یا رویکرد حرکتی) را برای نیازهای خاص کودک با اختلال تلفظی تعیین نمایید.
- واج ها یا فرایند های واجی خاص را با توجه به سن،میزان تحریک پذیری،وضوح، گویش و یا نیازهای ارتباطی آموزشی و اجتماعی کودک،به عنوان اهداف گفتار درمانی اختلال تلفظی انتخاب نمایید.
- ارتباط رشد واجی با سن، شناخت و وضعیت فیزیکی کودک با اختلال تلفظ حروف را به والدین توضیح دهید.
- مطالب و منابع مفیدی در زمینه اختلالات واجی برای والدین تهیه نمایید.
- به منظور حمایت غیر رسمی از والدین یا برای تسهیل شرکت آنها در یک گروه حمایت محلی،ایشان را به دیگر والدینی که کودک مبتلا به اختلالات تلفظ کلمات دارند،معرفی کنید.
- دریابید که از چه نوع پاداش هایی میتوان استفاده کرد تا تلاش‌های واجی موفق کودک مبتلا به اختلالات تلفظی به نحو مثبتی تقویت گردد (مثلا تقویت کننده های خارجی نظیر غذا،برچسب یا دیگر ژتونها،یا پاداش های کلامی و تقویت کننده های درونی همچون دریافت پاسخ فوری در ازای تقاضای کلامی واضح)
- قبل از شروع فعالیت به وضوح هدف درمانی آن فعالیت را برای کودک با اختلال تلفظ کلمات شرح دهید. (مثلا ما از آینه استفاده میکنیم تا به تو کمک کند که چگونگی تلفظ حرف س را یاد بگیری)،و در پایان فعالیت از وی بخواهید که برای شما هدف خاص آن فعالیت را توضیح دهد.
- به کودک مبتلا به اختلال تلفظ کمک نمایید که نمودار پیشرفت درمان تلفظ حروف را ترسیم نماید به این صورت که دستاورد های واجی خویش را روی یک نمودار بینایی که مراحل متوالی ضروری برای دستیابی به اهداف دراز مدت را نشان می دهد به تصویر بکشد.
- در صورتیکه گفتار کودک با اختلالات تلفظی به شدت ناواضح است،یک رویکرد مداخله ای دوره‌ای که فرایند های واجی معین را هدف قرار می‌دهد انتخاب نمایید. به این صورت که الف- فهرستی از کلمات که فرایند های واجی خاصی مورد استفاده کودک با اختلال تلفظ حروف او را برجسته می‌کند با اغراق بخوانید، ب – از کودک مبتلا به اختلال تلفظ بخواهید ۳ تا ۵ تصویر از کلماتی که به دقت انتخاب شده است را رنگ کند و بچسباند، پ -به کودک کمک کنید کارت های مصور را نام ببرد، ت – میزان تحریک پذیری بیمار را در واج های دیگر ارزیابی کنید برای مثال تلفظ حرف س یا ر، ث – مجدداً همان فهرست کلمات را بخوانید.
- با حفظ تماس های همیشگی و تمرینات واجی با کودک به مدت ۱۰ دقیقه مکرر با والدین، روش های خاص برای استخراج تلفظ حروف کودک را مورد بحث قرار دهید و پیشرفت وی یا موارد مرتبط با نیازهای واجی کودک مبتلا به اختلالات تلفظی را گزارش دهید .
- از والدین بخواهید هر روز فهرستی از ۱۰ تا ۱۲ واژه شامل واژه های خاصی که فرایندهای واجی مورد نظر را نشان می‌دهد برای کودک با اختلال تلفظ حروف بخوانند.
- پس از هر جلسه درمانی،کاربرگ یا کارتهای تصویری از ۵ تا ۱۰ واج هدف(برای مثال تلفظ حرف س-ر،کلمات،یا عبارات را برای کودک با اختلالات تلفظی فراهم نمایید. تا هر روزه در خانه و زیر نظر والدین تمرین نماید.
- به منظور افزایش قدرت و کنترل عضلانی لازم برای تولید گفتار،روزانه به مدت ۵ تا ۱۰ دقیقه تمرینات دهانی-حرکتی خاص را در ترکیب با تکالیف گفتاری برای کودک با اختلال تلفظ کلمات طراحی کنید (مثلا حرکت دادن زبان به سمت ستیغ لثوی به منظور قرار گیری زبان در جایگاه صحیح صدای( ک).
- به کودک با اختلالات تلفظی آموزش دهید از میان تصاویر مربوط به جفت واژگان کمینه نظیر سیر و شیر که واژه های هدف او نظیر ( درمان تلفظ حرف س و ش ) یا فرایندهای واجی او را برجسته می‌کند،تصویر کلمه گفته شده را نشان دهد.
- به کودک با اختلالات تلفظی بیاموزید تصاویر نشانگر واژگانی کمینه را به دو گروه واژه‌های هدف و واژه های غیر هدف طبقه بندی نماید.
- به کودک کمک کنید تا تعیین نماید آیا صداهای هدف در موقعیت پیش واکی ابتدایی،بین واکی میانی،یا پس واکی انتهایی در کلمات قرار دارند،مثلاً از وی بپرسید آیا صدای (ل) در کلمه بله در ابتدا،میان یا انتهای کلمه است؟
- الگوهای ناصحیح تولید گفتار کودک با اختلال تلفظ کلمات را در برخی از کلمات یک قصه کوتاه آشنا به عمد تقلید نمایید و به وی آموزش دهید که به دقت گوش کند و پس از شنیدن تلفظ ناصحیح بگوید غلطه آی غلطه.
- از کودک مبتلا به اختلال تلفظ بخواهید که در حین مشاهده فیلمی که در حال تمرین راهکارهای درمان تلفظ کلمات از وی تهیه کرده‌اید،تولیدات واجی صحیح و ناصحیح خویش را تعیین نماید.
- برای فراهم کردن نشانه های بینایی و جنبشی دقیق به منظور تعیین موقعیت لبها،دندان ها و یا زبان کودک با اختلال تلفظی،هنگام تولید واج های هدف از آینه،قاشقک و گوش پاک کن استفاده نمایید.
- تصاویر،نمودارها یا محرکات کامپیوتری از جایگاه تولید کننده ها را به عنوان مدل برای تلفظ حرف خاص به کودک نشان دهید.
- از واج هایی که ویژگی های ممیزه مشابه برای استخراج واج های هدف استفاده نمایید (مثلاً از کودک با اختلال تلفظ حروف بخواهید واج دمیده /ت/ او را به سرعت تولید نماید تا واج ( س) ایجاد گردد)،و اشاره کنید که جایگاه تولید کننده ها در این واج ها مشابه هستند.
- پس از آنکه به کودک با اختلالات تلفظی آموزش دادید که به دقت به الگوی کلامی گوش دهد،از وی بخواهید که هجاهای بی معنای دارای واج هدف را در ترکیبات همخوان واکه ( cv ) ، واکه -همخوان ( vc ) ،همخوان -واکه- همخوان ( cvc ) واکه- همخوان- واکه ( vcv ) ، و همخوان-واکه-همخوان واکه ( cv/vc ) تقلید نماید. این امر در درمان تلفظ حرف س- تلفظ حرف ر
- در کلماتی با بافت های آوایی متفاوت به شیوه متوالی زیر تمرین نمایید: الف) واج هدف در موقعیت پیش واکی ابتدایی، ب) در موقعیت پست پس واکی انتهایی، پ) در موقعیت بین واکی میانی، ت) در ترکیبات، و ث) در تمام جایگاه‌های متفاوت کلمات.
- بر روی جفت واژه‌های کمینه که فرآیندهای واجی کودک مبتلا به اختلالات تلفظی را هدف قرار می‌دهند نظیر مو و موش یا سیر و شیر تمرین نمایید،به این صورت که از کودک بخواهید موارد خاصی را درخواست نماید یا داستان دارای جفت واژه‌های کمینه را پس از شما تعریف نماید.
- در گفتاردرمانی تلفظ با استفاده از گفتار کند،گفتار پژواکی،هم گویی یا ایفای نقش،تمریناتی را در زمینه تولید واج های هدف در عبارات یا جملات کوتاه تدارک ببینید.
- از کودک با اختلالات تلفظی بخواهید بازیهایی را انجام دهد که نیازمند استفاده از واج های هدف در عبارات و یا جملات است. مثلاً اشیا یا تصاویر دارای واج های هدف را به کودک بدهید و بازی های هدفمند ای نظیر ۲۰ سوالی را با استفاده از عبارت هایی که در برگیرنده واج‌های هدف است،انجام دهید .
- از کودک مبتلا به اختلالات تلفظی بخواهید داستان یا جوک یا معماهای مناسب سنش را بخواند یا بعد از شما بازگو کند و واج هدف را در آنها درست تلفظ نماید.
- با پرسیدن سوالات راهنما نظیر سوالات زیر: الف) درباره فیلم یا برنامه تلویزیونی مورد علاقه ات حرف بزن. ب) چطور فوتبال بازی می کنی؟. پ) اگر یک میلیون تومان ببری چه کار می کنی؟ ت) در طی تعطیلات چه کار کردی؟. نحوه تولید گفتار کودک با اختلال تلفظی را در حین مکالمه به وی نشان داده و تصحیح نمایید.
- با بازی کردن کودک با اختلال تلفظ کلمات در نقش های ارتباطی متفاوت ( روش ایفای نقش) نظیر برگزاری مهمانی چای،تلفن زدن،یا مکالمه سر میز شام،واژه‌های هدف را در تکالیف مکالمه‌ی تمرین کرده و نحوه تولیدات واجی کودک را به وی نشان داده و تصحیح نمایید.
- از والدین،معلمان و افراد مهم در زندگی کودک تحقیق نمایید که آیا وی واج های هدف را در مکالمات روزمره به درستی بیان می نماید؟.