آپراکسی چیست- انواع آپراکسیا- آپراکسی ساختاری- ایده ای- حرکتی |دکتر صابر

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

آپراکسی چیست- آپراکسیا چیست

شناخته ‌شده ‌ترین تعریفی که راجع به آپراکسی می‌توان گفت از Geschowind است که آپراکسیا را به عنوان اختلال در اجرای حرکات آموخته شده در غیاب ضعف، ناهماهنگی، فقدان حس، ناپیوستگی یا بی توجهی به دستورات تعریف کرده است. با این حال مشکلاتی در رابطه با این تعریف وجود دارد مثلا بر پایه ی معیار خروج بوده و بنابراین اختلالاتی را لیست می‌کند که در آپراکسیا یافت نمی شوند. آپراکسی به عنوان یک اختلال که توانایی اجرای پانتومیم یا تقلید حالات را تحت تاثیر قرار می دهد تعریف می شود که بر کیفیت تاثیر بر اختلال کمک می کند. در کاردرمانی واژه‌های دیس پراکسیا و آپراکسیا اغلب به جای هم استفاده می‌شوند. Ayres گزارش کرد که تفاوت‌های میان آپراکسی و دیس پراکسیا وجود دارد. آپراکسیا به عنوان یک اختلال در حرکات آموخته شده عنوان می گردد و در بزرگسالانی که اختلالات نورولوژیکی اکتسابی دارند اتفاق می‌افتد و توانایی پراکسیا ابتدا وجود داشته و الان از بین رفته است. در واقع این اختلال مراحل تولید یا معنایی حرکات ارادی را در مدل سیستمی تولید مفهوم است تحت تاثیر قرار می دهد در مقابل دیس پراکسیا یک اختلال در الگوهای حرکتی و توالی های تازه آموخته شده است، بنابراین به کودکانی که مشکلاتی در مهارتهای پراکسیا اکتسابی دارند اشاره می‌کند. دیس پراکسیا اغلب به عنوان یک اختلال که مرحله حسی حرکتی ارادی را تحت تاثیر قرار می دهد شناخته می گردد به همین خاطر همین یکپارچگی حسی در کار با این کودکان توصیه می گردد. متون نورولوژیکی به طور پیوسته از واژه آپراکسیا زمانی که در مورد نقایص حرکت ارادی در بزرگسالان مبتلا به ضربه مغزی بحث می‌شود استفاده می‌کند. واژه آپراکسی در این بخش مورد استفاده قرار خواهد گرفت اگر یک فرد قبلا الگوهای حرکتی و توانایی آپراکسیا را یاد گرفته باشد می تواند آن را در برنامه توانبخشی نیز گنجاند برای مثال استفاده از تصویرسازی ذهنی، به عبارت دیگر، تمرکز مداخله برای کودکان با اختلالات رشدی جهت بهبود یادگیری های جدید استفاده از یکپارچگی حسی است.

انواع مختلف آپراکسی

Geschwindبه وجود انواع مختلف آپراکسیا اشاره کرد که شامل بوکو فاشیال، ساختاری، لباس پوشیدن، راه رفتن، نگاه کردن، گفتاری و اندامی می باشند. واژه آپراکسی برای هر یک از این اختلالات به کار گرفته می‌شود، بسیاری از آنها به ریشه خود ارتباطی ندارند.

آپراکسی ساختاری

Concha آپراکسیای ساختاری را به عنوان نقص فضایی همراه مشکلاتی در برنامه ریزی و شروع حرکت معرفی کرد. آپراکسیای لباس پوشیدن به عنوان این که به طور یک نوع جدا باشد مورد بحث قرار گرفته است. در یک بررسی متون که در مورد توانایی لباس پوشیدن بعد از سکته مغزی انجام گرفت، نتیجه این بود که فقدان توانای لباس ‌پوشیدن ممکن است برخاسته از نقایص زبانی، اختلالات درک بینایی و طرحواره بدنی، یا بی توجهی یک طرفه باشد. مشکل در لباس پوشیدن تظاهر عملکری نقص می باشد. هم آپراکسیای بوکو فاشیال وهم اندامی به عنوان ناتوانی در ایجاد حرکات هدفمند صورت و اندام مطرح می شوند. با این وجود یک دلیل برای جدا کردن آپراکسی بوکو فاشیال از اندام به خاطر زمینه ی توزیع سیستم لیمبیک برای عصب دهی عضلات صورتی که وابسته به بیان احساسات هستند می باشد. دو نوع اصلی آپراکسی ایده ای و ایده ای – حرکتی هستند که توضیح داده خواهد شد. مشکل بیرون آمدن زبان و شلی زبان از عوامل ساختاری می باشد.

آپراکسیای ایده ای

این نوع به عنوان یک “آگنوزی استفاده” که فقدان آگاهی در استفاده از اشیا است مطرح می گردد. این تعریف می تواند در مدل پردازش Roy وSquare برای آپراکسی اندام در سطح سیستم معنایی رسم شود. بنابراین آپراکسیای ایده ای به عنوان یک اختلال در عملکرد حرکات هدفمند به علت فقدان آگاهی معنایی از حرکات وابسته مطرح می گردد.در آپراکسی فقدان حافظه عملی وابسته به عملکرد شی به معنی این است که اطلاعات بینایی و شنوایی وابسته به عملکرد اشیا نمی‌توانند به سیستم معنایی و پانتومیم که آسیب دیده اند دسترسی داشته باشند. تقلید به عنوان روش ژستی – بینایی سالم باقی می ماند و می تواند استفاده شود. خطاها زمانی استفاده از اشیا و ابزار در تکلیف های روتین و به همراه دستور دادن صورت میگیرند. افرادی که آپراکسیای ایده‌ای دارند ممکن است در نام گذاری و توضیح عملکرد اشیا با استفاده از اطلاعات لمسی و بینایی توانا باشند اما نمی‌توانند این آگاهی را به صورت اعمال یکپارچه کنند که علت آن اختلالی است که در سطح مفهومی عملکرد حرکتی وجود دارد.

آپراکسی های ایده ای حرکتی

این نوع به عنوان اختلال در انتخاب زمان بندی و سازماندهی فضایی حرکات هدفمند به علت اختلال در ایجاد یک پاسخ حرکتی سازمان یافته و کنترل شده می باشد که به علت اختلال در سیستم تولید که توسط Roy و Square توضیح داده شده است.

فردی که دچار آپراکسی ایده ای – حرکتی می باشد نمی تواند آنچه را که قصد دارد انجام دهد و پانتومیم و تقلید نیز دچار اختلال می باشد این نوع با پراکسیای ایده ای که تقلید سالم تفاوت دارد. خطا زمانی که از فرد خواسته می شود تا حرکات جهت‌ دهی شی را با دستور بینایی (پانتومیم) و توسط کپی کردن حالات آزمونگر (تقلید) انجام دهد رخ می‌دهد ویژگی های فضایی و زمانی حرکات، اغلب تحت تاثیر قرار می گیرند. در متون مختلف در مورد اینکه آپراکسی ایده ای و ایده ای – حرکتی دواختلال جدا هستند یا با هم همپوشانی دارند چالش وجود دارد. چالش حاضر به خاطر کارهای اولیه است که توسط Liepman انجام شده است به خاطر اینکه وی ابتدا بین ایده و اجرا تفاوت قائل شده است. به هر حال استفاده از سیستم مفهومی – تولیدی گواه بر این است که آپراکسیا به علت مشکلات در سطوح مختلف ایجاد می‌شود، که بخشی از همان شبکه ی پراکسیا می باشد آپراکسیای ایده ای به اختلال در سطح معنایی و آپراکسیای ایده ای – حرکتی به اختلال در مرحله تولید مربوط می شوند.

کاردرمانی و گفتار درمانی در آپراکسیا از درمان های متداول در زمینه آپراکسی می باشد جهت مطالعه در زمینه خدمات کاردرمانی و گفتار درمانی به لینک های زیر مراجعه نمایید.