تغذیه و مدفوع نوزاد

مرکز روانشناسی کودک دکتر صابر در زمینه رشد و تربیت کودکان و نوزادان به صورت تخصصی فعالیت می نماید. یکی از نکات مهم در رشد نوزادان تغذیه صحیح و مناسب نوزاد است. اختلال خوردن در کودکان موجب کندی روند رشد و مشکلات زمینه ای بعدی می باشد که با روش های مختلف رفتاردرمانی، بازی درمانی و ماسازهای دهانی قابل درمان می باشد. برای بررسی تغدیه نوزادان باید به میزان و بافت مدفوع نوزاد توجه نمود. در این مطلب به ارائه توضیحاتی در زمینه مدفوع نوزاد از بدو تولد تا 6 ماهگی پرداخته می شود.

جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.

مدفوع نوزاد سالم

درک الگو های مدفوع نوزاد شما می ‌تواند بینش ارزشمندی در مورد سلامت و رفاه او ارائه دهد. ضروری است بدانید که چگونه شیردهی یا شیر خشک، شروع غذا های جامد و غذا های خاص می‌ توانند بر مدفوع نوزاد شما تأثیر بگذارند. اگر نوزاد شما با شیر مادر تغذیه می‌ شود، مدفوع او به رنگ خردلی مایل به زرد ( گاهی مایل به سبز یا نارنجی یا قهوه‌ ای ) خواهد بود. قوام آن نرم و اغلب نامنظم است، بوی شیرینی دارد و احتمالاً در هر تعویض پوشک یا کمتر، با بالغ شدن سیستم گوارش، مدفوع را مشاهده خواهید کرد. نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می ‌شوند معمولاً دچار یبوست نمی ‌شوند مگر این که مشکل سلامتی زمینه‌ ای وجود داشته باشد. اگر زردی وجود داشته باشد ( که در روزهای اولیه غیر معمول نیست و با پوست مایل به زرد مشخص می ‌شود ) مدفوع نوزاد شما ممکن است تا زمانی که زردی از بین برود، کم ‌رنگ باشد. در صورت نگرانی با متخصص اطفال مشورت کنید. مدفوع نوزادانی که با شیر خشک تغذیه می‌ شوند معمولاً سفت ‌تر است و ممکن است بسته به نوع شیر خشکی که مصرف می‌ کنند، رنگ آن از زرد، سبز یا قهوه‌ ای متغیر باشد. مدفوع آن ها بوی تند تری خواهد داشت و دفعات آن ممکن است از چندین بار در روز تا یک بار در هفته بسته به نوزاد شما و نوع شیر خشکی که مصرف می‌ کنند، متفاوت باشد. برخی غذاها می ‌توانند بر مدفوع نوزاد شما تأثیر بگذارند. اگر شیر می ‌دهید، ممکن است متوجه شوید که برخی از غذاهایی که مادر می‌ خورد، بر راحتی نوزاد تأثیر می ‌گذارد. مقصران رایج غذاهایی هستند که باعث نفخ می ‌شوند، مانند لوبیا یا کلم، می ‌توانند باعث تغییرات مدفوع در نوزاد شما شوند. به همین ترتیب، معرفی غذاهای جدید می ‌تواند باعث تغییرات موقتی شود زیرا سیستم گوارش آن ها سازگار می‌ شود. همچنین، اگر نوزاد شما از شیردهی به شیر خشک نوزاد یا بین شیر خشک ‌ها تغییر کند، طبیعی است که تغییراتی در حرکات روده از جمله بافت و رنگ مدفوع او ایجاد شود. به یاد داشته باشید، هر نوزادی منحصر به فرد است و الگو های مدفوع او ممکن است متفاوت باشد. اگر در مورد مدفوع یا سلامت کلی نوزاد خود نگرانی دارید، همیشه بهتر است با پزشک نوزاد خود مشورت کنید. نظارت بر رنگ و شکل و بوی مدفوع نوزاد شما می ‌تواند بینش‌ های ارزشمندی در مورد سلامت گوارش او ارائه دهد.

میزان مدفوع نوزاد

در چند روز اول تولد مدفوع نوزاد سیاه قیر مانند و چسبناک است و به سختی تمیز می‌ شود این مدفوع که مکونیوم نامیده می‌ شود، ماده خمیری شکل، غلیظ به رنگ سبز تیره یا سیاهی است که در طول دوره جنینی روده‌ های نوزاد را پر کرده است و باید پیش از شروع هضم معمولی دفع شود. چنانچه شانس بیاورید نوزادتان بخش اعظم این مکونیوم را در بیمارستان دفع خواهد کرد، در غیر این صورت مجبورید آن را در منزل تمیز کنید. ماده ای چسبناک که ممکن است با آب تمیز نشود. کمی روغن بچه را روی قطعه ای پنبه بریزید و آزمایش کنید. در مرحله تغییر، مدفوع کودک زرد مایل به سبز خواهد بود. چنانچه کودک تان از شیر مادر تغذیه می‌ شود، بعد از شروع ترشح شیرتان، مدفوع نوزاد دانه دانه و کمی رقیق خواهد شد. در صورت تغذیه نوزاد با شیر خشک مدفوع کمی پررنگ‌ تر و غلیظ‌ تر از کره بادام زمینی خواهد بود. شگفت انگیزترین چیز در مورد دفع مدفوع چنین موجود کوچکی سر و صدای آن است. صحنه ای را مجسم کنید که در آن نوزاد عزیز دردانه و در حال خواب خود را در آغوش دارید و بستگان در حال تمجید از او هستند که ناگهان سر و صدای فوران آتشفشان به گوش می‌ رسد. این سر و صدا گفت و گو را قطع و شما را دوان دوان به سوی محل تعویض پوشک او روانه می‌ کند. معمولاً نوزاد روزانه چندین پوشک را آلوده خواهد کرد. معده نوزاد ممکن است تا ده بار در روز و یا یک بار در هفته عمل کند. هر دو حالت مدفوع عادی و طبیعی است. نوزاد ده بار در روز دچار اسهال می‌ شود ولی یک بار در هفته دچار یبوست نیست مگر این که مدفوع دفع شده گلوله گلوله باشد.

نبردهای پوشک نوزاد

از قبل آگاه باشید: پوشک‌ های زیادی نیاز خواهید داشت. هنگام بستری بودن در بیمارستان از این که پرستار ها پوشک نوزادم را عوض کنند راضی و خوشحال بودم چرا که نه؟ می‌ دانستم که پوشک‌ های بسیاری را باید عوض کنم، حدود ۲۰۰۰۰ و هنوز هم ادامه دارد زیرا سومین فرزندم هنوز استفاده از لگن راحتی را نیاموخته است. پرستار های بیمارستان سریع‌ تر از چشم به هم زدنی پوشک‌ های یک بار مصرف را عوض می‌ کردند. در هر حال، در منزل کارها به آن سادگی نیستند. ابتدا باید نوع پوشک را انتخاب کنید – آیا در زمره استفاده کنندگان از پوشک پارچه‌ای هستید یا پوشک‌ های یک بار مصرف استفاده می‌ کنید؟ بعضی مادران می‌ توانند درباره انتخاب پوشک برای فرزند شان ساعت‌ ها بحث کنند. یک نکته نگران کننده و مهم در این انتخاب، اثر آن بر محیط زیست است. پوشک‌ های یکبار مصرف زباله جامد به شمار می‌ آیند و باید در محل های دفن زباله مدفون شوند؛ پوشک‌ های پارچه‌ ای برای شسته شدن به آب و برق نیاز دارند. نکته دیگر سلامتی نوزاد است. پوشک‌ های پارچه‌ای از مواد طبیعی‌ تر بافته شده‌ اند و احتمالاً شما آن ها را به دفعات بیشتری عوض می‌ کنید؛ پوشک‌ های یک بار مصرف نوزاد را خشک‌ تر نگه می‌ دارند اما هنگامی که بیش از حد خیس شوند، قطعات الیاف مصنوعی آن ها از یکدیگر جدا می‌ شود. البته راه میانه ای نیز وجود دارد – استفاده از پوشک‌ های یک بار مصرفی که حاوی مواد شیمیایی مصنوعی جاذب آب نیستند.

گروه استفاده کننده از پوشک پارچه‌ ای

هنگام ترک بیمارستان با اولین فرزندم فکر می‌ کردم در گروه استفاده کنندگان از پوشک پارچه‌ ای هستم. تعداد زیادی پوشک پارچه‌ ای در انتظار من بود. حدود یک هفته از آن ها استفاده کردم. در ضمن آن یک هفته به دفعات بی شمار ماشین لباسشویی را به کار انداختم؛ زیرا هر بار اجابت مزاج الکساندر که همواره تکرار می‌ شد موجب آلودگی تمام لباس‌ هایش می‌ شد. هفته دوم فقط شب‌ ها از پوشک یک بار مصرف استفاده می‌ کردم. در هفته سوم هنگام خروج از منزل همراه با نوزادم پوشک یک بار مصرف به کار می‌ بردم و در هفته چهارم تمام مدت پوشک یک بار مصرف را مورد استفاده قرار می‌ دادم اما از آن زمان تحت تأثیر مادرانی که فقط پوشک‌ های پارچه‌ای به کار برده اند، قرار گرفته ام. با خود می‌ اندیشم که برای شرکت در گروه آنان تلاش کرده ام ولی موفقیتی نداشته ام، بنابراین به گونه ای ایشان باید از من با عرضه تر باشند. من تنها کسی نیستم که با پوشک پارچه‌ای شروع ولی بعد آن را رها کردم. مویرا می‌ گوید: من از شش هفتگی دو قلوهایم دیوانه استفاده از پوشک پارچه‌ ای بودم. اغلب اوقات مجبور می‌ شدم تمام لباس‌ هایشان را عوض کنم؛ زیرا مدفوع آبکی از پوشک و لایه‌ های محافظ آن نشت و تمام لباس‌ هایشان را آلوده می‌ کرد این وضعیت مقادیر زیادی لباس برای شستن تولید می‌ کرد. دست های من از این همه شست و شو ترک خورده و در نهایت عفونی شده بود و خون ریزی کرده بودند اما از آنجا که طرفدار محیط زیست هستم باید استفاده از پوشک پارچه‌ ای را کاملاً آزمایش می‌ کردم. مایرا و من در صورتی که در یکی دو ماه اول از پوشک یک بار مصرف استفاده می‌ کردیم و سپس زمانی که تعداد دفعات اجابت مزاج نوزاد کمتر و حالت آن انفجار آمیز بود به پوشک پارچه‌ ای روی می‌ آوردیم موفقیت بیشتری در این کار کسب می‌ کردیم. احتمالاً در مورد دو فرزند دیگرم که به جای پنج بار در روز فقط هفته ای یک بار پوشک واقعاً آلوده داشتند، در استفاده از پوشک پارچه‌ ای موفقیت بیشتری به دست می‌ آوردم. اما با وجود گذراندن دوره پوشک کردن نوزاد در بیمارستان معلوم شد که هیچ اطلاع دقیقی از چگونگی استفاده از پوشک پارچه‌ ای ندارم.

منابع:

nestlefamilynes.com.au

سوالات متداول:

1.مصرف کدام غذاها توسط مادر شیرده می ‌توانند باعث تغییرات مدفوع در نوزاد شوند؟

غذاهایی که باعث نفخ می ‌شوند، مانند لوبیا یا کلم، می ‌توانند باعث تغییرات مدفوع در نوزاد شما شوند.

2.وقتی نوزاد با شیر مادر تغذیه می‌ شود، رنگ طبیعی مدفوع او چه رنگی است؟

اگر نوزاد با شیر مادر تغذیه می‌ شود، مدفوع او به رنگ خردلی مایل به زرد ( گاهی مایل به سبز یا نارنجی یا قهوه‌ ای ) خواهد بود.