علائم اوتیسم در نوجوانان تفاوت بسیاری با علایم اتیسم در کودکان یا بزرگسالان ندارد. علائم ظاهری اوتیسم از فردی به فرد دیگر فرق می کند. علائم ظاهری اوتیسم در ابتدای رشد قابل شناسایی نمی باشد، اما حتی اگر تشخیص آن ها آسان نباشد، احتمال دارد با بزرگ تر شدن کودک، آشکار شوند. برخی علائم شایع اوتیسم در نوجوانان عبارت اند از: مشکل در برقراری روابط اجتماعی، داشتن علایق محدود، نداشتن انعطاف پذیری، اعتماد به نفس و عزت نفس پایین. دکتر صابر، بهترین دکتر تشخیص اوتیسم در تهران، با تشخیص علائم اوتیسم در نوجوانان و تشخیص علائم اوتیسم کودکان و نوجوانان، بهترین روش درمانی (کاردرمانی اوتیسم، گفتاردرمانی اوتیسم، رفتار درمانی، بازی درمانی و…) برای آن ها را در نظر می گیرد.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
برخی علائم اوتیسم
برای درک بهتر علائم اوتیسم در کودکان و نوجوانان نیاز به مشاهده دقیق این کودکان در شرایط محیطی متفاوت می باشد که به درمانگران کمک می کند علائم کودکان را راحت تر شناسایی و برنامه درمانی مناسب را طراحی نمایند. در اینجا به بررسی علائم و نشانه های یک کودک برای نمونه پرداخته می شود.
آرمان به سبب وجود شواهدی از نقص پایدار در روابط اجتماعی و تعاملات و نیز داشتن الگوی محدود رفتاری و علائق از دوران آغازین رشد، معیار های اختلال طیف اوتیسم را برآورده می کند. والدین او نیز به خاطر بروز برخی علائم اوتیسم در نوجوانان نظیر عدم برقراری تماس چشمی، فقدان لبخند و غیاب رفتار های غیرکلامی مناسب (مانند اشاره به اشیاء)، از همان 12 ماهگی آرمان نگران بودند؛ او بعدتر رفتار های نامعمول دیگری در اوتیسم کودکان، نظیر رفتار های وسواسی و تشریفاتی؛ فقدان علاقه به بازی وانمودی با اسباب‌بازی ها؛ مقاومت در مقابل تغییرات امور روزمزه؛ فقدان علاقه به سایر کودکان؛ عدم مشارکت در بازی های گروهی اجتماعی؛ ناتوانی در نوبت گرفتن یا انتظار برای رسیدن نوبت؛ و عدم حساسیت یا فقدان آگاهی نسبت به نیاز های اجتماعی / ارتباطی طرف مقابل را نشان داد که تشخیص اوتیسم را آسان تر می کند.
تشدید علائم اوتیسم در نوجوانی
آرمان از اوایل دوران کودکی تا کنون نتوانسته بود متناسب با سطح رشدی خود، روابطی عادی با همسالانش برقرار کند و سطوح مورد انتظار رفتار اجتماعی یا هیجانی متقابل را نشان دهد. علاوه بر این اشتغال ذهنی پایداری با الگوی محدودی از علائق داشت که هم از نظر شدت و هم از نظر تمرکز، غیرعادی بودند (مانند علاقة بیش از حد به ماشین ها). او همچنین پایبندی انعطاف ناپذیری به امور روزمره یا تشریفات غیرکاربردی و خاص داشت (آرمان تغییر برنامه روزانه یا تغییر مسیر رانندگی هر روزه مادرش را تحمل نمی کرد). به علاوه این آشفتگی ها موجب بروز نقایص معنادار بالینی در عملکرد های اجتماعی او شده بودند که با مشکل قابل توجه در تعاملات اجتماعی، فقدان روابط دوستانه، پرخاشگری، رفتار های مقابله جویانه و انعطاف ناپذیری و / یا خشم در مقابل تغییر روال روزمره مشخص می شد. شرح چگونگی نزدیک شدن آرمان به مصاحبه کننده از طریق پرسش در مورد ماشین او و تعقیب این موضوع همراه با پافشاری در جزئیاتی بیش از آنچه از لحاظ اجتماعی متناسب است، نمونه ای عالی از خود – محوری و تعامل اجتماعی غیر حساس را نشان می دهد، علائم اتیسم مربوط به آن دسته از افراد مبتلا به اوتیسم که از هوش متوسط یا بالا برخوردارند. مورد تمسخر قرار گرفتن آرتور توسط همسالانش، پیامد معمول عملکرد اجتماعی مختل در کودکان دچار اوتیسم است. مسئله مهم این است که او سابقه تأخیر معنا دار بالینی در رشد زبان، رشد شناختی یا اکتساب سایر رفتار های انطباقی (غیر اجتماعی) نداشته است. گرچه آرمان تأخیری در زبان نداشت، در ظرفیت بیان هیجاناتش نقایصی نشان می داد. در ارزیابی علائم اوتیسم در نوجوانان، ناپختگی حرکتی نیز مورد اشتباه قرار گرفته بود، این خصیصه هم اغلب در اتیسم کودکان ذکر شده است.
راهنمای تشخیص اوتیسم
تشخیص اوتیسم در DSM-5 (انجمن روان پزشکی آمریکا، 2013) امکان پذیر است،نوجوانان با اختلال اوتیسم نه تنها در برقراری روابط اجتماعی نقایصی نشان می دهند بلکه علاقه ای هم به روابط اجتماعی و تعامل اجتماعی – هیجانی ندارند ،به علاوه دامنه علایق آنان بسیار محدودند و بر یکنواختی و پیروی نامنعطف از روال روزمره، اصرار دارند. روان پریشی دوران کودکی نیز به سبب عدم وجود هذیان ها، توهمات و گفتار نابسامان رد می شود. همچنین روان پریشی دوران کودکی به دنبال سپری شدن چند سال دوره رشد طبیعی، نمایان می شود در حالی که کودکان اوتیسم از دوران اولیه کودکی این نشانه ها را با خود داشته اند.
نکته قابل توجه در مورد علائم نوجوانان با طیف اوتیسم این است که در صورت عدم درمان درست و اصولی در دوران کودکی، علائم درنوجوانی تشدید می گردد و نوجوان در برقراری ارتباط با همسالان و ارتباط اجتماعی مناسب دچار چالش های جدیدی می شود. مرکز تشخیص و درمان اختلالات طیف اوتیسم دکتر صابر با دو شعبه فعال در غرب و شرق تهران به صورت تخصصی به درمان اختلال اوتیسم در کودکان و نوجوانان میپردازد. و با استفاده از امکاناتی نظیر بازی درمانی و رفتار درمانی در ایجاد و آموزش رفتارهای اجتماعی مناسب و متناسب با سن کودکان اوتیسم به والدین این کودکان کمک بسزایی می نماید. مشاوره خانوادگی در جهت بهبود روابط والدین و نوجوان، کمک و آموزش نحوه صحیح برخورد با کج خلقی های کودکان اوتیسم از دیگر خدمات مرکز توانبخشی کودکان اوتیسم می باشد. ماساژ درمانی و سنسوری روم نیز در بهبود مشکلات حسی کودکان و کاهش علائمی نظیر حساسیت به نور و صدا یا حساسیت لمسی می تواند درجهت آرامسازی فرد اوتیسم مفید باشد.
