رفتارهای خود تحریکی و مشکلات یکپارچگی حسی

بعضی از کودکان( به طور خاص کودکان طیف اتیسم یا با ناتوانی های شناختی) در رفتارهای خود تحریکی (dtimming) درگیر می‌شوند مثل جنباندن و چرخیدن و ضربه به دست در پاسخ به تقاضاهای پردازش حسی مقاومت ناپذیر. این مهم است که تشخیص دهیم که رفتارهای خود تحریکی به طور مستمر انجام می شود. در حقیقت همه رفتارهای خود تحریکی ما از یک زمان تا زمان دیگر به عنوان مکانیسم آرام بخش است. شما ممکن است وقتی که نیاز دارید هوشیار باشید، آدامس بجوید یا قهوه بنوشید یا با تکان دادن پاهایتان یا کشیدن موهایتان و پاک کردن گوشتان و یا درگیر شدن در هر چیزی که به شما کمک بکند تا احساس و عملکرد بهتری را داشته باشید. ما می دانیم که این تحریکات به اندازه کافی برای کمک به ما مفید هستند و از نظر اجتماعی نیز مورد پذیرش واقع شده اند میزان دقیق رفتار های خروجی بایستی مورد قبول جامعه واقع شود. کودکی که مشکلات حسی قابل توجهی دارد ممکن است با خود تحریکی های ناهنجار در کشمکش باشد که موجب آشفته شدن دیگران می شود. در این موارد مداخلات کاردرمانی حسی و یکپارچگی حسی کمک کننده می باشد. کاردرمانگران با تجربه در حیطه اختلال پردازش حسی در کودکان تمرینات مناسب را در زمینه رفتارهای خود تحریکی ارائه می نماید.

همانطور که گفته شد بیشتر استیمینگ‌ها یا رفتارهای خود تحریکی بی‌ضرر هستند، اما برخی از رفتارها می‌توانند خطرناک باشند. سر کوبیدن، ضربه زدن و گاز گرفتن از اشکال استیمینگ هستند که معمولاً از احساسات شدید غرق شدن، خشم و ناامیدی ناشی می‌شوند. اینها نشانه‌هایی هستند که فرد در پریشانی است و نیاز به کمک دارد، زیرا ممکن است به خود یا دیگران آسیب برساند، حتی اگر قصد آن را نداشته باشد.

اوتیسم و رفتارهای خود تحریکی

اکثریت قریب به اتفاق افراد در طیف اوتیسم، ورودی‌های حسی را متفاوت از افراد نوروتیپیک و بدون معلولیت تجربه می‌کنند. این بدان معناست که آنها چیزها را شدیدتر یا متفاوت‌تر از افراد نوروتیپیک می‌بینند، می‌شنوند، احساس می‌کنند، می‌چشند و بو می‌کنند. به همین دلیل، تقریباً نیمی از افراد اوتیستیک به طور منظم به نوعی از رفتارهای خود تحریکی مشغول هستند. از بیرون، برخی از انواع این رفتارها ممکن است «عجیب» یا مختل‌کننده به نظر برسند، اما برای بسیاری از افراد نورودایورجنت یک مکانیسم حیاتی برای مقابله است. در حالی که اغلب در مورد کودکان صحبت می‌شود، استیمینگ اوتیستیک در بزرگسالان در حال عادی‌تر شدن، پذیرفته شدن و درک بهتر مزایای متعدد آن است.

با این حال، رفتارهای رفتارهای خود تحریکی مختص اوتیسم نیست. در واقع، همه افراد به درجات مختلفی درگیر استیمینگ هستند. بسیاری از افراد، هم اوتیستیک و هم غیر اوتیستیک، از رفتارهای خود تحریکی برای کمک به تنظیم سیستم عصبی خود استفاده می‌کنند. افراد مبتلا به ADHD و اختلال پردازش حسی نیز احتمالاً بیشتر از افراد نوروتیپیک «استیم» می‌کنند.

انواع مختلف رفتارهای خود تحریکی

رفتار خود تحریکی، یک رفتار بسیار شخصی است. فهرست کردن هر رفتار استیمینگ فردی که هر کسی تا به حال انجام داده است، غیرممکن خواهد بود، اما هر استیمی که باشد، همه آنها بسته به حواس درگیر، در دسته‌های خاصی قرار می‌گیرند.

رفتارهای شنیداری

کسی که استیمینگ شنیداری انجام می‌دهد، صداها، آهنگ‌ها، کلمات یا مجموعه‌ای از صداها را بارها و بارها گوش می‌دهد. برخی از رفتارهای رایج استیمینگ شنیداری عبارتند از:

کلیک کردن یا ضربه زدن به اشیاء برای ایجاد صدا

دست زدن یا بشکن زدن

زمزمه کردن یا خواندن یک آهنگ تکراری

پخش یک آهنگ به صورت تکراری

گوش دادن به نویز سفید، مانند صدای باران

گوش دادن به قسمت تکراری یک ویدئو یا فیلم

استیمینگ دهانی و بویایی

چشایی و بویایی دو حس حیاتی ما هستند و با توجه به موقعیت آنها، جای تعجب نیست که به هم مرتبط هستند. طعم‌ها و بوهای قوی، جویدن، بو کشیدن و گاز گرفتن توجه مغز را جلب می‌کنند و می‌توانند حس آرامش و تمرکز را فراهم کنند. رفتارهای استیمینگ دهانی و بویایی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

بو کشیدن مکرر اشیاء

جستجوی بوهای قوی مانند ماژیک، بنزین، سرکه یا عطر

جویدن ناخن یا سایر اشیاء

جویدن یا مکیدن چیزهایی مانند خودکار، جواهرات، آستین و یقه پیراهن

مکیدن گونه، زبان، لب یا انگشتان

انجام حرکات تکراری دهان، مانند فوت کردن

جستجوی غذا با بافت‌های خاص مانند ترد، جویدنی یا نرم

خود تحریکی لمسی

استیمینگ لمسی طیف وسیعی از رفتارهای مرتبط با لمس، بافت و فشار را پوشش می‌دهد. حس لمس فیزیکی ما بسیار مهم است و بافت‌های مختلف می‌توانند احساسات متفاوتی را القا کنند. نمونه‌هایی از استیمینگ لمسی عبارتند از:

مالیدن دست‌ها به هم یا روی سطوح

نوازش یا بازی با مو

مچاله کردن کاغذ

بازی با اسباب‌بازی‌های استیمینگ

پیچاندن چیزهایی مانند بند هودی، بند کفش یا تکه‌های پارچه

فشار دادن دست‌ها به بدن یا سطوح مختلف

استفاده از پتوهای سنگین یا لباس‌های فشاری

درخواست آغوش محکم یا فشردن بالش

استیمینگ دهلیزی و عمقی

اینها از رایج‌ترین اشکال استیمینگ در اوتیسم هستند. «دهلیزی» به حس تعادل ما مربوط می‌شود، در حالی که «عمقی» به جهت‌گیری ما در فضای اطرافمان مربوط است. این حواس به ما کمک می‌کنند تا در محیط خود احساس ثبات، پایداری و امنیت کنیم. استیمینگ عمقی و دهلیزی معمولاً شامل موارد زیر است:

تکان خوردن به جلو و عقب

تاب خوردن،مانند تاب حسی

چرخیدن در دایره‌ها

پریدن یا بالا و پایین پریدن

قدم زدن یا دویدن به جلو و عقب

راه رفتن روی نوک پا

تحریک بصری

این نوع تحریک به بینایی متکی است. افرادی که از تحریک بصری استفاده می‌کنند، اغلب نورپردازی حسی و جلوه‌های بصری خاص را آرامش‌بخش می‌یابند. این شامل حرکات فیزیکی چشم، و همچنین تماشای نورها، رنگ‌ها و جلوه‌ها می‌شود. برخی از رفتارها عبارتند از:

تماشای حرکات تکراری، مانند پنکه سقفی، محافظ صفحه نمایش، یا اسپینر

خیره شدن به اشیاء خاص برای مدت طولانی

خیره شدن به نورهای رنگارنگ، روشن و چشمک‌زن

حرکت دادن چشم‌ها به جلو و عقب

پلک زدن سریع

چشمک زدن و باز کردن چشم‌ها

تمرکز بر الگوها، رنگ‌ها یا طرح‌های پیچیده

تحریک صوتی

این شبیه به تحریک شنیداری است، اما بیان حسی بیشتر در مورد صداهای تولید شده و احساس آن‌ها است تا نحوه صدای آن‌ها. تحریک صوتی و کلامی طیف وسیعی از رفتارهای مبتنی بر صدا را پوشش می‌دهد، از جمله:

ایجاد صداهای پاپ یا سوت

زمزمه کردن یا آواز خواندن

غرغر کردن، ناله کردن و سایر صداهای گلو

ایجاد صداهای بلند ناگهانی، مانند فریاد زدن یا جیغ کشیدن

زمزمه کردن یا زیر لب حرف زدن

تکرار صداهای حیوانات

تکرار یک کلمه یا عبارت یکسان

تقلید صدای دیگران

صحبت کردن با صدای آهنگین

رفتارهای خود تحریکی منجر به این موارد می شود :

• ناتوانی یک سیستم عصبی غیر فعال در فرد، در هنگام بی حوصلگی و حین پایین بودن میزان تحریک
• خود تنظیمی در برابر یک سیستم عصبی مقاومت ناپذیر
• انسداد داده های حسی
• احساس بهتر به دلیل رفتارهای خود آزاری و خود تحریکی باهم و رها شدن دوپامین و مواد شیمیایی درون بدن

مشکلات پردازش حسی می تواند سبب آشفتگی و به طور کلی برای افراد که تجربه ناخوشایند دارند دردناک باشد. آنها در تلاش هستند تا به کودکان خود کمک کنند. همه و یا اغلب پدر و مادرها یا معلم ها اگر تلاششان را بیشتر کنند کنترل بیشتری روی رفتار کودکشان به دست خواهند آورد و بسیاری از مشکلات از قبیل تنبلی، افسردگی، عصبانیت و نقایص شناختی را به خوبی مدیریت می کنند.

تفاوت بیولوژیکال کودک سالم با کودک اختلال پردازش حسی

یک منبع بر اساس شواهد نشان داد که کودکان با اختلال پردازش حسی تفاوت‌های بیولوژیکال با بچه ای سالم دارند که منجر به پردازش چند حسی می‌شود و بنابراین هر روز واکنش های رفتاری و هیجانی بسیار فراتر از فهم دارد که شامل تفاوت‌هایی در ساختار ماده سفید و پاسخ های سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک و عادت های ضعیف برای محرکات حسی است.

یک مطالعه کوچک اما پیشگام از تصویربرداری تنسور انتشار یافت و یک ام ار ای پیشرفته به منظور حرکت مولکول های آب در مغز آزمودنی های جنس مذکر بین سن ۸ تا ۱۱ سال به منظور معاینه میسر و یکپارچگی فیبرهای ماده سفید که به درک و یادگیری و فکرکردن کمک می‌کند انجام شد.

این مطالعه ۲۴ پسر در حال رشد را با ۱۶ پسر با تشخیص اختلال پردازش حسی را بدون هیچ تشخیص اتیسم یا نارس بودن با هم مقایسه کرد و آنها را از نظر سن ، جنس ، بهره هوشی و برتری دست با هم هماهنگ کردند. در این مطالعه ساختارهای میکروسکوپ غیر نرمال در رشته های جسم سفید در پسرهای اختلال پردازش حسی در پشت مغز پیدا شد این رشته های مغزی خلفی به عنوان رابط های اطلاعات لامسه و بینایی و شنیداری عمل می‌کنند و پردازش حسی لازم و ضروری را انجام می‌دهند.

در این مطالعه کاهش یکپارچگی جسم سفید در سرعت انتشار و شرایط مسیرها که نشان دهنده تغییر در زمان بندی انتقالات عصبی می باشد مشاهده گردید و بنابراین نشان‌دهنده ی در هم گسیختگی در یکپارچه سازی اطلاعات حسی در سراسر حس های چندگانه می باشد این رشته هایی هستند که نشان دهنده فردی دارای مشکلات در پردازش حسی است. این را دکتر پارا تیک نویسنده ارشد مطالعه گفته است. رشته های قدامی تر جسم سفید معمولاً در کودکانی که تنها تشخیص بیش فعالی یا اختلال طیف اتیسم دارند درگیر می‌شوند.

علائم غیر نرمالی که ما پیدا کردیم در یک ناحیه متفاوت مغز متمرکز شده بود و نشان می دهند این است که کودک دارای اختلال پردازش حسی ممکن است به طور نورو آناتومیکی متمایز باشد. مشخصاً مطالعات آینده تضمین می‌کنند که یافته‌ها به دختران، گروه‌های سنی متفاوت و افراد با بهره هوشی متفاوت تعمیم یابد.

پروتکل چالش‌های حسی برای شماری از مطالعات استفاده شد که یک پروسه آزمایشگاهی می باشد و واکنش های فیزیولوژیکی به محروک حسی را اندازه ‌گیری می‌کند. در طی این روش غیر تهاجمی، کودکان وانمود کردند که فضانورد هستند و به الکترود های اندازه گیری و پاسخ های الکترودرمال وصل شدند و یک شاخص پذیرفته شده موافق با فعالیت سیستم عصبی نیز وجود داشت.

سپس آنها در معرض یک مجموعه ای از ده محرک حسی  قرار گرفتند که در هرکدام  پنج مدالیته های حسی وجود داشت :

1. شنیداری (صدای صوت)
2. بینایی (نور های چشمک زن)
3. بویایی (نوعی گیاه)
4. لامسه (لمس خفیف به وسیله یک پر روی چانه)
5. وستیبولار (عقب کشیدن صندلی به آرامی)

هر بار که کودک دارای اختلال پردازش حسبی با محرک‌های حسی روبرو می‌شدند واکنش های قوی فیزیولوژیکی را نشان می دادند در حالی که کودکان نوروتیبیکال در آغاز واکنش های فیزیولوژیک قابل توجهی را نشان دادند اما خیلی زود با کمترین میزان واکنش نسبت به محرک های ثانویه عادی شدند.

یک مطالعه آزمایشی توسط اسکاف ، میلر ، سول و اکاف در رابطه با نقش سیستم عصبی پاراسمپاتیک با استفاده از تون عضلات قلبی که یک شاخص استرسی فیزیولوژی پذیرفته شده است انجام شد دوباره کودک دارای اختلال پردازش حسی تفاوت های فیزیولوژیکی را در شرایط وابسته به استرس نشان دادند همان طور که با نقطه مقابل مقایسه می شدند.

یک مطالعه دیگر ارتباط بین عملکرد مغزی و وجود اختلال پردازش حسی را با استفاده از نوار مغز بررسی کرد. این مطالعات نشان داده که کودکان دارای اختلال پردازش حسی ورودی کمتری را نشان می‌دهند که در آن مکانیسم مغز محرک نامربوط را مکررا سرکوب می‌کند. این مطالعات بین فعالیت مغزی کودکان در حال رشد و کودکان دارای اختلال پردازش حسی با ٪۸۶ درستی تفاوت قائل شد در همه این مطالعات اگر سیستم عصبی کودک نوروتیبیکال بگوید که : آنجا باش ، آن را انجام بده ، بدون تکرار آن. در حالی که سیستم عصبی کودک با مشکلات حسی می‌گوید : وای آن چیست؟ (پشت سر هم) برای اکثر ما بسیار مشکل است که تشابه آن ها را دریابیم.

منابع:

https://neuronav.org

سوالات متداول:

1.رفتارهای خود تحریکی در کودکان چیست؟

رفتارهای خود تحریکی مثل جنباندن و چرخیدن و ضربه به دست در پاسخ به تقاضاهای پردازش حسی مقاومت ناپذیر انجام میشوند. در واقع بعضی از این رفتارها به عنوان یک مکانیسم آرامبخش هستند که افراد از آن استفاده می نمایند. این مهم است که تشخیص دهیم که رفتارهای خود تحریکی به طور مستمر انجام می شود یا خیر. بسیاری از افراد، هم اوتیستیک و هم غیر اوتیستیک، از رفتارهای خود تحریکی برای کمک به تنظیم سیستم عصبی خود استفاده می‌کنند. افراد مبتلا به ADHD و اختلال پردازش حسی نیز احتمالاً بیشتر از افراد نوروتیپیک «استیم» می‌کنند.

2.آیا همه رفتارهای خود تحریکی غیر عادی است؟

خیر. همه افراد به درجات مختلفی درگیر رفتارهای خود تحریکی هستند. بسیاری از افراد، هم اوتیستیک و هم غیر اوتیستیک، از رفتارهای خود تحریکی برای کمک به تنظیم سیستم عصبی خود استفاده می‌کنند. اما این رفتارها در کودکان اوتیسم و کودکان با مشکلات پردازش حسی بیشتر دیده می شود و تکرار بیشتری دارد.