راه های درمان اوتیسم بسیارند، اما هیچ کدام از روش های درمانی کامل نبوده و نمی توانند به طور کامل تمام چیز هایی که کودک مبتلا به اوتیسم نیاز دارد را به او ارائه دهند، به این علت که هر کودک مبتلا به اختلال طیف اوتیسم، دارای طیفی از نشانه ها می باشد که روش های درمانی نمی توانند به طور کامل این نشانه ها را پوشش دهند. اساسی ترین و کلیدی ترین نکته برای درمان و آموزش کودک مبتلا به اوتیسم شروع زود هنگام درمان است و این درمان زود هنگام نیاز به تشخیص زود هنگام دارد. هر چه فرزند مبتلا به اوتیسم در سنین کمتر تشخیص اوتیسم را دریافت کند، شانس بیشتری برای کاهش نشانه های اوتیسم دارد و در حقیقت روند اثر گذاری درمان نیز بیشتر است. کلینیک کاردرمانی دکتر صابر، بهترین مرکز درمان کودکان اوتیسم، با استفاده از راه های درمان اوتیسم همچون کاردرمانی اوتیسم و گفتاردرمانی اوتیسم و… به درمان این کودکان می پردازد.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
انواع راه های درمان اوتیسم
-facilitate communication
– Holding therapy
– Higashi
– Option method
– Auditory integration therapy
– Sensory integration therapy
– TEACCH method
– integration of sensor motor & speech language therapy Drugs therapy
– Applied behavior analysis (ABA)
-Music therapy
-Applied behavior analysis (ABA)
– Music therapy
– Dietary therapy
– Carl H. delacato method
– Vitamins therapy
– Psychotherapy & family therapy
توضیح راه های درمان اوتیسم
Facilitated communication
در این روش فرد را به یک ابزار ارتباطی مجهز نموده و طرز استفاده از آن را آموزش می دهند، مثلا ارتباط با استفاده از نمایش تصویر یاتایپ در کامپیوتر.
Holding therapy
این روش، به آغوش کشیدن اجباری کودک توسط مادر علی رغم مقاومت، تقلا، گریه و جیغ زدن کودک است. در این روش اعتقاد بر این است که اجرای آن در ابتدا ممکن است باعث افزایش بی قراری کودک شود ولی به تدریج مشکلات رفتاری او را حل می کند. بغل کردن کودک منجر به تحریک تولید اندورفین توسط مغز کودک می شود و محصول آن کنترل خشم و نگرانی است.
Higashi
در این روش کودکان تحت یک برنامه گروهی منظم در فعالیت های فیزیکی سخت شرکت داده می شوند بدون آن که به آن ها اجازه دهند رفتار های اوتستیک شان را بروز دهند. این برنامه از مدت زمان کم شروع شده و به چهار ساعت در روز می رسد.
Option method
دراین شیوه والدین تحت مداخله مستمر از سوی مشاوران و مربیان کارآزموده قرار می گرفتند با این هدف که بتوانند کودک شان را بپذیرند و از او لذت ببرند. در واقع دراین روش آنچه هدف قرار می گیرد، تعامل والد-کودک خواهد بود.
Auditory integration therapy
در این روش بر روی توانایی شنیدای کودک به وسیله موسیقی توسط دستگاهی به نام کینترون کار می شود. کودکان دراین روش به هدفمندی حرکات فیزیکی ازطریق مهارت های شنیداری دست می یابند.
Sensory integration therapy
در این روش با تحریکات لمسی مناسب، عادات لمسی از بین می رود. دراین روش با دو نوع تحریک مواجه هستیم:
1-تحریکاتی که باعث برانگیختگی، افزایش هوشیاری و واکنش به محیط می شود.
2-تحریکاتی که باعث آرامش، خواب آلودگی و کاهش درد و تنش می شود.
تحریکات حسی مختلف در درمان اوتیسم
-لمس فشاری:
1-لمس فشاری دو طرف ستون فقرات.
2-لمس فشاری به صورت دورانی روی پشت تنه، سینه، کف دست ها و کف پا ها.
3-لمس فشاری به صورت چنگ زدن روی اندام ها، بازو، ساعد، ران و ساق پا.
لمس مویی یا سطحی:
1-لمس مویی انگشتان روی بدن با سرعت آرام از بالا به پایین.
2-لمس مویی انگشتان روی بدن با سرعت زیاد و به طرفین.
3-خارش:خراش پوست با ناخن با سرعت های مختلف.
-ضربه زدن با نوک انگشتان
-استفاده از سرما و گرما به صورت های مختلف و با وسایل مختلف
-تحریکات تعادلی-دهلیزی: حرکت کودک به صورت خطی و چرخشی و الاکلنگی درسرعت های مختلف
-حرکت و حس عمقی مفاصل به صورت فعال و منفعل
-ارتعاش با استفاده از ویبراتور
برنامهریزی مداخله ای برای درمان کودکان اوتیسم
-ارزیابی نحوه برقراری ارتباطات اجتماعی
-ارزیابی نحوه برقراری ارتباطات گفتاری
-ارزیابی تقلید حرکات و گفتار
-ارزیابی یکپارچگی حواس
-ارزیابی علائم خاص اوتیسم
-باید توجه داشت که حس لامسه و حرکت مهم ترین تاثیر را بر یکپارچگی حواس دارد.
-برای مداخله رفتار های کلیشه ای، تحریکات لمسی، حس عمقی و دهلیزی مناسب ترین تحریکات هستند.
-ترکیب تمرینات حسی با تمرینات صداسازی به افزایش مهارت های کارکردی ارتباطی و اصلاح رفتار می شود و کودک را به سمت فعالیت های هدفمند سوق می دهد.
TEACCH method ( مداخله و آموزش کودکان مبتلا به اوتیسم و ناتوان در برقراری ارتباط): در این روش والدین و متخصصین به عنوان مداخله گران مشترک همکاری نمایند.
جنبه های ارتباط در برنامه TEACCH
1-عملکرد های ارتباطی : دریافت منظور کلی برای برقراری ارتباط.
-جلب توجه
-بیان تقاضا
-امتناع ( رد کردن )
-درخواست اطلاعات
2-بافت های ارتباطی
-موقعیت های گوناگون برقراری ارتباط
-شروع از سطح بسیار ابتدایی با ارائه پاسخ های جزئی به محرکات
3-مقوله های معنا شناختی
4-واژه ها: ایما و اشارات
5-شکل یا ساخت ارتباط: به کارگیری راهکار هایی برای تبدیل شدن به مخاطب ارتباطی بهتر:
-هم سطح کودک قرار بگیرید(چهره به چهره)
-توجه کودک را جلب کنید(محرک شاد وجذاب)
-کودک را برای کاری که می خواهید آماده کنید (Promt)
-از اشارات و زبان بدنی معنا دار و اغراق آمیز استفاده کنید و سریع تغییر وضعیت ندهیم.
-از حمایت دیداری استفاده کنید.
-شفاف و آرام صحبت کنید.
-از حاشیه گویی بپرهیزید.
-از زمان انتظار استفاده کنید(5 -20 ثانیه)
-از راهنمایی های اشاره ای و کلامی استفاده کنید.
-تا دستیابی به پاسخ تعامل را ادامه دهید.
هفت مهارت مهم ارتباطی در درمان اوتیسم
-تقبل اجتماعی: شرکت در بازی وی.
-قصد ارتباطی :باحرکت یا صدا سازی واکنش مخاطب را تحریک کند.
-کاربرد حرکات و زبان بدنی طبیعی بسیار زیاد و با بزرگ نمایی.
-استفاده از شیوه های گوناگون ارتباطی: گفتار، نوشتار، اشارات بدنی..
-استفاده از راهکار های دیگر برای تامین خواسته ها( ابزار دیداری).
-بهبود ارتباط از طریق ابزار دیداری: کاربرد ابزار دیداری در تعاملات روزمره.
-ادامه تعامل تا دستیابی به هدف.
آموزش کودکان مبتلا به اوتیسم در برقراری ارتباط
برنامه TEACCH که درسال 1972 توسط اریک اسکاپلر ابداع شد و بیشتر با نام Division TEACCH شناخته شده است برنامه جامعه- مداری است که مشتمل بر مجموعه ای از سیستم ها و رویکرد های جامع برای کمک به کودکان مبتلا به اوتیسم درجهت یادیگری و تبدیل شدن به فردی مورد احترام و ارزشمند در جامعه است. در این برنامه، نوع خاصی از خدمات ارائه نمی شود، بلکه می توان گفت سازمانی چند منظوره است که طیف وسیعی از خدمات، از کمک های تشخیصی گرفته تا مداخلات مداخله ای را ارائه می دهد. این برنامه در ایالت کارولینای شمالی پایه گذاری شده و مدیریت آن در دپارتمان روان پزشکی چپل هیل-دانشگاه کارولینای شمالی مستقر است. این برنامه چندان موفق بود که مجلس قانون گذاری ایالتی، وجود آن را الزامی دانست و کل ایالت تحت پوشش آن قرار گرفتند. در واقع TEACCH در دسترس ترین برنامه مداخله ای در هر منطقه جغرافیایی در داخل کارولینای شمالی است. بسیاری ازبرنامه های جامعه نگر درمورد اونیسم در سایر ایالات، برنامه TEACCH را به منزله یک الگو قرار داده اند، اما درحال حاضر خود برنامه فقط در کارولینای شمالی اجرا می شود. افراد مبتلا به اوتیسم سال هاست درایالت کارولینای شمالی، به شکل سازمان یافته ای از این برنامه خدمات دریافت می کنند. TEACCH می تواند به عنوان الگویی برای برنامه های ملی و خارجی در آینده ای نزدیک به کار رود. از همه قابل توجه تر، پذیرش TEACCH به عنوان یک معیار ازطرف بسیاری از کارشناسان است. در کارولینای شمالی، این برنامه به TEACCH محیط اطراف فرد مبتلا را از هر لحاظ ساختار بندی می کند. این ساختار بندی طراحی مبتکرانه محل مطالعه و بازی، و تنظیم و سازمان بندی برنامه های آموزشی را شامل می شود. ازطرف دیگر TEACCH بر روی ارتباط مستقیم و واضح با فرد مبتلا به اوتیسم تمرکز می کند. در این برنامه به شدت بر روی موارد بصری تکیه و از آن ها به عنوان مشوق و وسیله ای برای یادآوری به فرد استفاده می شود تا وی از آنچه در محیط درحال رخ دادن است و انتظار اطرافیان از وی در آن شرایط، آگاهی یابد. TEACCH همانند تکنیک یکپارچگی حسی، این را هم در نظر می گیرد که بسیاری از کودکان مبتلا به اوتیسم از انباشتگی حسی رنج می برند و سعی در تطبیق دادن آن ها با این حرکات دارند. همچنین به والدین کودکان مبتلا به اوتیسم و مراقبان آن ها کمک می کند تا درک کنند که تمام خصوصیات یک اختلال رشد، اشکال و عقب ماندگی محسوب نمی شود. درحقیقت طرفداران برنامه TEACCH از توانایی بسیار این کودکان در توجه و به خاطر سپاری- درکنار دیگر مهارت ها به شکل یک امتیاز مثبت در آموزش استفاده می کنند. هدف نهایی این برنامه، اطمینان حاصل کردن از این است که افراد دارای این اختلال در موسسات نگه داری نشوند و دانش لازم برای مشارکت و همکاری در جامعه اطراف خود را به دست آورند.
