در اختلال طیف اوتیسم، بخش های خاصی از مغز دچار آسیب می شود که باعث بروز مشکلاتی در کنترل عاطفی، حافظه، ظرفیت یادگیری و ادراک می شود. هیپوکامپ درگیر پردازش حافظه کوتاه مدت به بلند مدت می باشد و در جهت یابی و حفظ اطلاعات محیطی کمک می کند و بادامه مغز هم درگیر در حافظه عاطفی ،خلق و خو و…است که بخشی از سیستم لیمبیک می باشد. بهترین دکتر اوتیسم در تهران در بهترین مرکز توانبخشی اوتیسم با بررسی اوتیسم و MRI کودکان متوجه می شود که در مغز کودک اوتیسم چه می گذرد و بهترین روش درمان اوتیسم را می دهد.
فعالیت قطعه پیشانی در کودکان اوتیسم
در خصوص فعالیت قطعه پیشانی در کودکان مبتلا به اوتیسم، مطالعات متناقض است و در این کودکان افزایش و کاهش فعالیت در تکلیف مهاری، نسبت به همتایان سالم گزارش شده است. لازم به ذکر است تاکنون اکثر تحقیقات، نمونه های ترکیبی کودکان دارای اختلال نقص توجه و بیش فعالی را مورد بررسی قرار داده اند و نوع “بی توجهی” کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. تصویربرداری ساختاری در اختلال طیف اوتیسم نیز مواردی از اختلال را در هسته های قاعده ای نشان داده است. بعضی از مطالعات تفاوت هایی را در جسم پینه ای افراد دارای اختلال طیف اوتیسم نشان داده اند. این مطالعات اندازۀ مغز را در کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم بزرگ تر نشان داده اند. این افزایش حجم در مادۀ سفید و نه مادۀ خاکستری است. هستة دمدار نیز در کودکان دارای اختلال طیف اوتیسم درگیر است.
مطالعات پردازش اجتماعی در اوتیسم
در نوجوانان سالم در پردازش چهره های اجتماعی فعالیت در نیمکره راست مغز در شکنج دوکی شکل، شکنج گیجگاهی فوقانی و آمیگدال مشاهده می شود. این یافته ها تأییدکننده این فرضیه است که نیمکره راست بیشتر از نیمکره چپ در پردازش اجتماعی درگیر است. مطالعات تصویر برداری ساختاری و عملکردی در بزرگسالان دارای اختلال اوتیسم با عملکرد بالا، نشان گر فعالیت کمتر این نواحی است و حجم های کوچک تر این نواحی را نشان می دهد. بعضی مطالعات، فعالیت کم نواحی پیش پیشانی افراد دارای اختلال اوتیسم و فعالیت بیشتر در افراد سالم به ویژه در نواحی پیش پیشانی چپ را گزارش نموده اند. همچنین این مطالعات کاهش سوخت و ساز شکنج کمربندی قدامی این بیماران را گزارش کرده اند. علاوه بر این آمیگدال و نواحی مخطط نیز در پردازش تظاهرات هیجانی صورت درگیر هستند. مطالعات نشان داده اند که بیماران با آسیب دوطرفه آمیگدال در قضاوت تظاهرات هیجانی صورت دچار مشکل هستند. نوع حالت هیجانی نیز در پردازش دخیل است. افراد سالم در زمان ارائه چهره های ترسناک فعالیت بیشتری را در نواحی حدقه ای – پیشانی و آمیگدال چپ در مقایسه با گروه دارای اختلال اوتیسم و آسپرگر نشان می دهند. در اختلال های اوتیسم و آسپرگر شکنج کمربندی قدامی و قشر گیجگاهی فوقانی در پردازش حالات هیجانی چهره فعالیت بیشتری نسبت به افراد سالم دارد.
تصویربرداری تشدید مغناطیسی در اوتیسم
تصویر برداری تشدید مغناطیسی، شکنج گیجگاهی فوقانی و آمیگدال را به عنوان نواحی درگیر در اختلال اوتیسم نشان داده اند. علاوه بر این در پردازش های شنیداری فعالیت قشری بیشتری در کودکان دارای اختلال اوتیسم در مقایسه با گروه کنترل نشان داده شده است. این یافته ها نشان می دهند که برای پردازش اطلاعات شفاهی در کودکان دارای اختلال اوتیسم، منابع مغزی بیشتری مورد نیاز است. این ناکارآمدی پردازش آن ها را کند و توانایی آن ها را در فهم قصد و نیت گوینده یا تفسیر تظاهرات چهره ای مختل می کند. کودکان دارای اختلال اوتیسم با عملکرد بالا در پردازش محرک های انتزاعی، ارتباطات هماهنگ عصبی کمتری دارند.
اوتیسم یک اختلال رشد عصبی است که بر ارتباطات، تعاملات اجتماعی و رفتار تأثیر می گذارد. در حالی که درمانی برای اوتیسم وجود ندارد، تشخیص و مداخله زود هنگام می تواند نتایج را برای افراد مبتلا به اوتیسم بهبود بخشد. یکی از سوالاتی که اغلب مطرح می شود این است که آیا اوتیسم را می توان از طریق MRI تشخیص داد. MRI یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی، نوعی تصویربرداری پزشکی است که از میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر دقیق از ساختار های داخلی بدن استفاده می کند. در حالی که MRI می تواند ناهنجاری های ساختاری در مغز، مانند تومورها یا ضایعات را تشخیص دهد، نمی تواند اوتیسم را تشخیص دهد. اوتیسم یک اختلال پیچیده است که شامل چندین ناحیه و عملکرد مغزی می شود، و هیچ “مرکز اوتیسم” واحدی در مغز وجود ندارد که بتوان آن را از طریق MRI تشخیص داد. بنابراین، در حالی کهMRI می تواند اطلاعات ارزشمندی در مورد ساختار و عملکرد مغز ارائه دهد، نمی توان از آن به عنوان ابزار تشخیصی برای اوتیسم استفاده کرد. با این حال، تحقیقات نشان داده است که تفاوت هایی در ساختار و عملکرد مغز در افراد مبتلا به اوتیسم در مقایسه با افراد عادی وجود دارد. این تفاوت ها مختص اوتیسم نیستند و می توانند در افراد مبتلا به سایر اختلالات رشد عصبی یا حتی در افراد عادی نیز یافت شوند. در حالی که MRI نمی تواند اوتیسم را تشخیص دهد، می تواند اطلاعات ارزشمندی در مورد چگونگی تأثیر اوتیسم بر مغز ارائه دهد. به عنوان مثال، برخی مطالعات نشان داده اند که کودکان مبتلا به اوتیسم تمایل دارند ماده خاکستری بیشتری در نواحی خاصی از مغز، مانند قشر پیش پیشانی و آمیگدال داشته باشند. علاوه بر این، مهم است که توجه داشته باشیم که هر فرد مبتلا به اوتیسم به طور متفاوتی خود را نشان می دهد، بنابراین نتایج MRI همیشه باید با احتیاط توسط متخصصانی که هم در تصویربرداری عصبی و هم در تشخیص اوتیسم آموزش دیده اند، تفسیر شود. در عوض، تشخیص اوتیسم بر اساس ارزیابی های رفتاری و رشدی، مانند برنامه مشاهده تشخیصی اوتیسم یا مصاحبه تشخیصی اوتیسم – بازبینی شده است. این ارزیابی ها ارتباطات، تعاملات اجتماعی و رفتار کودک را ارزیابی می کنند و معمولاً توسط یک متخصص آموزش دیده و ماهر تحت عنوان متخصص تشخیص اوتیسم انجام می شوند. ارزیابی ها و مداخلات رفتاری همچنان استاندارد طلایی برای تشخیص و حمایت از افراد مبتلا به این اختلال پیچیده هستند.
فعالیت مغزی کودکان اوتیسم
کشف تفاوت در فعالیت مغزی وقتی مبتلایان به اختلال اوتیسم در حال دیدن چهره ها هستند، برای فهم ما از اختلال اوتیسم بسیار مهم است. مطالعات حیوانی نشان داده است که قشر گیجگاهی به جنبه های ادراکی محرک های اجتماعی پاسخ می دهد. مطالعات انسانی نیز رابطه ای را بین ادراک چشم ها و دهان در شکنج گیجگاهی فوقانی کشف کرده اند. شکنج گیجگاهی فوقانی با ارتباطاتی که با قطعه پیشانی و آمیگدال دارد در تفسیر محرک های اجتماعی درگیر است. مطالعات بر روی افراد دارای اختلال اوتیسم نشان داده است که این نواحی برای پردازش چهره ای مهم هستند. کاهش حجم جسم پینه ای (خاصه نواحی زانویی شکل و اسپلنیوم) در کودکان دارای اختلالات اوتیسم از طریق مطالعات تصویر برداری تأیید شده است. در این کودکان جسم پینه ای، در مقایسه با حجم کلی مغز به طور نامتناسبی کوچک تر است. علاوه بر این کودکان دارای اختلال اوتیسم با عملکرد پایین تر، جسم پینه ای کوچک تری دارند. به طور کلی کودکان دارای اختلال های اوتیسم شبکه های عصبی ناکارآمدتر و با اتصالات ضعیف تر دارند.
کشف ارتباط بین اوتیسم و ماده سفید مغز: شواهد از مطالعات MRI
ماده سفید مغز، بخشی متشکل از رشتههای عصبی میلیندار است که نقش حیاتی در ارتباط بین مناطق مختلف مغز ایفا میکند. این بخش، مسئول انتقال سریع و هماهنگ سیگنالهای عصبی بین نواحی حرکتی، حسی و شناختی است. در سالهای اخیر، مطالعات متعدد با استفاده از تصویربرداری MRI، بهویژه تکنیکهای پیشرفتهای مانند تصویربرداری تانسور انتشار (DTI)، نشان دادهاند که اختلال در ساختار یا عملکرد ماده سفید ممکن است با علائم اوتیسم مرتبط باشد.
بر اساس پژوهشها، کودکان و بزرگسالان مبتلا به اوتیسم اغلب تفاوتهای قابلتوجهی در سازماندهی ماده سفید مغز خود نشان میدهند. برای مثال، کاهش یکپارچگی رشتههای عصبی در مسیرهایی مانند کورپوس کالوزوم (نوار عصبی connecting دو نیمکره مغز) یا دستگاه عصبی آینه (مسئول همدلی و تقلید) مشاهده شده است. این ناهنجاریها میتواند به اختلال در هماهنگی بین نواحی مغزی منجر شود که خود را در قالب مشکلات ارتباطی، رفتارهای تکراری یا حساسیتهای حسی بروز میدهد.
یک مطالعه کلیدی در سال ۲۰۲۰ که در مجله Molecular Autism منتشر شد، گزارش داد که کودکان اوتیستیک در مقایسه با همسالان عادی، کاهش میلیناسیون (فرآیند تشکیل پوشش محافظ رشتههای عصبی) در ماده سفید دارند. این نقص ممکن است سرعت پردازش اطلاعات را کند کرده و هماهنگی بین بخشهای مختلف مغز را مختل کند. از سوی دیگر، تحقیقات دیگری نشان دادهاند که در برخی موارد، افزایش غیرطبیعی چگالی ماده سفید در مناطق خاصی مانند لوب پیشانی وجود دارد که میتواند با رفتارهای کلیشهای یا مقاومت در برابر تغییرات مرتبط باشد.
این یافتهها چه معنایی دارند؟ به نظر میرسد که ناهنجاریهای ماده سفید، یکی از دلایل اختلال در شبکههای عصبی دخیل در مهارتهای اجتماعی و شناختی است. برای مثال، ضعف در مسیرهای عصبی مرتبط با پردازش هیجانی (مانند ارتباط بین آمیگدال و قشر پیشپیشانی) ممکن است توضیحدهنده دشواری افراد اوتیستیک در تشخیص حالات چهره یا درک نیات دیگران باشد. همچنین، اختلال در مسیرهای حسی-حرکتی میتواند به مشکلات تعادل یا هماهنگی دست و چشم بینجامد.
با این حال، باید توجه داشت که همه افراد اوتیستیک الگوی یکسانی را نشان نمیدهند. برخی مطالعات تنوع گستردهای در ساختار ماده سفید گزارش کردهاند که احتمالاً بازتابی از طیف گسترده اوتیسم است. این تفاوتها ممکن است به زیرگروههای مختلف اوتیسم (مانند اوتیسم با هوشبهر بالا در مقابل اوتیسم همراه با ناتوانی ذهنی) مرتبط باشد.
نکته امیدوارکننده این است که فناوریهای تصویربرداری پیشرفته، امکان شناسایی نشانگرهای زیستی ماده سفید را برای تشخیص زودهنگام اوتیسم فراهم میکنند. همچنین، این دادهها میتوانند به توسعه مداخلات هدفمند (مانند بازیهای شناختی یا تحریک مغزی) کمک کنند تا با تقویت ارتباطات عصبی، بهبودی در علائم ایجاد شود. با این حال، پژوهشهای بیشتری برای درک کامل این ارتباطات و تبدیل یافتهها به روشهای درمانی عملی مورد نیاز است.
منابع:
thetreetop.com/aba
سوالات متداول:
1-آیا میتوان از MRI برای ارزیابی اثربخشی درمانهای اوتیسم استفاده کرد؟
پژوهشها در حال بررسی این موضوع هستند. برخی مطالعات اولیه نشان دادهاند که مداخلات رفتاری یا دارویی ممکن است تغییراتی در اتصالات عصبی یا حجم مناطق مغزی ایجاد کنند که با MRI قابل شناسایی است.
2- مهمترین چالش استفاده از MRI در اوتیسم چیست؟
-حرکت کودک در حین اسکن که کیفیت تصویر را کاهش میدهد.
-تفاوتهای فردی گسترده در ساختار مغز افراد اوتیستیک که تفسیر نتایج را سخت میکند.
ه-زینه بالا و دسترسی محدود به دستگاههای پیشرفته MRI
2 دیدگاه
وقتی برای اولین بار دکتر صابر نشونه های اوتیسم تو دخترم رو بهمون گفت خیلی ناراحت و استرسی شدم. اما همون تشخیص درست شون باعث شد زودتر درمان دخترم رو شروع کنم و پیشرفتش رو سریع تر ببینم
ما مدت ها فکر میکردیم پسرمون فقط دیرتر از بقیه بچها حرف میزنه. وقتی برای ارزیابی تهران اومدیم و دکتر صابر تشخیص دادن که پسرم اوتیسم داره فهمیدیم چقدر راه رو اشتباه رفتیم. حالا شروع به گفتاردرمانی کردیم و فعلا پسرم چند کلمه ساده میتونه بگه. ممنون از دکتر صابر