آموزش مستقیم برای درمان گفتار و زبان، به مواردی از کار گفتار درمانی اشاره دارد که در آن وظیفه ،گفتاردرمانی آموزش، راهنمایی و یا تربیت بیمار برای یک مهارت جدید است. اگرچه گفتاردرمان ها آموزگار محسوب نمیشوند، مواقعی پیش می آید که بهترین کاربردهای آموزش سودمندی آن در کمک به گفتاردرمانها است تا به هدفهای درمان دست یابند. مرکز گفتاردرمانی دکتر صابر در کنار خدمات کاردرمانی در حیطه اختلالات زبان و گفتار و آموزش گفتار درمانی کودک در زمینه برقراری ارتباط مناسب و بهبود مهارت های گفتاری کودکان فعالیت می نماید. تجربه بالای متخصصین گفتاردرمانی مرکز دکتر صابر و امکانات پیشرفته مرکز موجب تسریع روند درمان کودکان در این مرکز گردیده است.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
روند آموزش گفتار درمانی کودکان
آموزش مستقیم: حسهای یادگیری، توصیف / اجرا، پرسش و صبر و انتظار در روند درمان
در حین بخش های مختلف درمان گفتاردرمان را تشویق می کنیم تا مفاهیم گوناگون مربوط به آموزش و متون یادگیری را مورد توجه قرار دهند، از جمله اطلاعات مربوط به حس های یادگیری، توصیف، اجرا مهارت های مربوط به پرسش و کاربرد مناسب صبر و انتظار در خلال آموزش.
حس های یادگیری
طبق معمول، گفتاردرمان ها برای آموزش اطلاعات جدید به ،بیماران روی حس های دیداری شنیداری و لمسی (شامل لمسی و حسی- حرکتی) تکیه می کنند. این به آن معنی است که محرک ها:
a) از طریق دیداری ارایه می شوند تا حس بینایی را تحریک کنند
b) از طریق شنیداری ارایه می شوند تا حس شنیداری را تحریک کنند
C) از طریق لمسی ارایه می شوند تا لمس و حس و حرکت را تحریک کنند. با این همه در صورت نیاز بیمار گفتاردرمان ها سایر حس ها مثل حس چشایی و حس بویایی بیمار را نیز برای آموزش او تحریک می کنند. هر چند بیشتر یادگیرندگان توانایی یادگیری از طریق تمام حس ها را دارند ولی اعظم یادگیرندگان غالباً از یک حس به عنوان حس برتر برای یادگیری استفاده می کنند، یعنی حسی که از طریق آن اطلاعات را به بهترین نحو یاد می گیرند. (مثلاً)= شنیداری دیداری ، یا لمسی، حسی – حرکتی). از آنجایی که متخصصان مسئول ایجاد هدف هایی برای بیماران هستند و برای رسیدن به این هدف ها فعالیت های موفقیت آمیزی را طراحی و برنامه ریزی می کنند مهم است که گفتاردرمان از است که گفتاردرمان از حس برتر بیماران برای یادگیری آگاه باشد.
توصیف و توضیح در آموزش گفتار
توصیف و توضیح بخش های اصلی آموزش را تشکیل می دهند. توصیف عبارت است از گفتن یا شرح دادن ویژگی ها، عملکردها، شاخص ها و یا جنبه هایی از یک چیز یا یک مفهوم که مهم به نظر می رسند برای مثال هنگام توصیف توپ گفتاردرمان، ممکن است چیزهایی مثل این بگوید: «توپ گرد است و اگر آن را به زمین بزنند به هوا می رود ما می توانیم آن را پرتاب کنیم، بگیریم، بغلتانیم و با پا به ان ضربه بزنیم. با این توصیف ممکن است شامل خصوصیات زیر باشد» نخستین ویژگی ها یا خصوصیات چیزی که شرح داده می شود عبارتند از: اندازه کل، رنگ، عملکرد و تداعی بیربط. تداعی های بی ربط این گونه تعریف می شوند: روزگار دور مکان ها یا فعالیت هایی که ممکن است بیمار درباره ی چیز توصیف شده با آن روبرو شده باشد برای مثال یک تداعی بیربط درباره ی توپ ممکن است این باشد در کلاس درس شما سه عدد توپ هست.»
توضیح عبارت است از به کارگیری شرح کاملاً سازمان یافته و گام به گام به گونه ای که به راحتی قابل درک باشد. توضیحات آموزگار درباره ی وسایل و مفاهیمی که باید یاد گرفته شوند، ابزار سودمندی برای آموزش تشخیص داده شده اند (ریوِرا اسمیت، ۱۹۸۲) استفاده از ابزارهای کمکی دیداری، الگوها، فعالیت ها،اشارات و نظایر این ها نیز ممکن است در سودمندتر بودن توضیحات برای بیماران مفید واقع شوند. توضیحات همراه با بازخورد (رز گرلند، اپس تین، ۱۹۸۲) و توضیحات همراه با الگو دادن (ریوِرا اسمیت، ۱۹۸۲)، در تعمیم یادگیری کودکان سودمند تشخیص داده شده اند. توصیه شده است که از درس های توضیحی کوتاه و تکراری مثل جملات و یا فعالیت ها استفاده شود. برای مثال در توضیح این که چراغ های سقفی را چگونه روشن کنیم گفتاردرمان ممکن است به سمت کلید برق برود و در حالی که جمله ی کلید برق را به سمتِ بالا می برم چراغ روشن می شود و کلید برق را به سمت پایین می آورم چراغ خاموش می شود، را بیان می کند چراغ را روشن و خاموش می کند. یک بار دیگر نگاه کنید کلید برق به سمت بالا چراغ روشن می شود و کلید برق به سمت پایین چراغ خاموش می شود. کلید بالا باشد چراغ روشن می شود کلید پایین باشد چراغ خاموش می شود. «بالا روشن، پایین خاموش» گفتاردرمان ها در آموزش گفتار درمانی باید در طراحی توضیحات برای بیمارانی که دقیق هستند و همچنین ابزارهای آموزشی مؤثر ، افراد امیدوار کننده ای باشند. همان گونه که میپر (۲۰۰۴) شرح داده است در هنگام توضیح و در سایر مواقع در خلال درمان حتى الامکان باید از تمایل به زیاد حرف زدن یا پُر حرفی پرهیز نمود. با وجود این به خاطر ماهیت توصیف و توضیح، احتمالاً بیش از آنچه که در سایر مواقع ممکن است لازم باشد بیمار در خلال درمان به صحبت گفتاردرمان نیاز دارد.
پرسش
پرسش یکی از شگردهای آموزش مستقیم است که به منظور ارزیابی یادگیری و تسهیل یادگیری بیشتر طراحی می شود. (میلر ۲۰۰۲) . پرسش ها به متمرکز کردن توجه روی اطلاعات مهم کمک می کنند و دانشجویان را وادار می کنند تا به طور فعال در جلسه مشارکت داشته باشند (گال،۱۹۸۴) هگد (۲۰۰۱) چهار نوع پرسش را نام برده است.
۱) پرسش های آهنگین: این پرسش ها اساساً نوعی گفتار خبری اند (و نه از نظر نحوی پرسش های درست) که به دلیل آهنگ ویژه شان به عنوان پرسش به کار می روند.
٢) پرسش های پایان جمله: این پرسش ها جملات خبری اند که به پایان آن ها حالت پرسشی افزوده می شود (مثلاً: «شما می توانید این کار را انجام دهید، مگر نه؟»)
۳) پرسش های دارای کِ و چِ: انواع پرسش هایی که با ک و چ آغاز می شوند کی، کِی، کجا، کدام و چرا، چطور، چه وقت، چی.
۴) پرسش های بله – نه: انواع پرسش هایی که پاسخ آن ها بله – نه است
مطرح کردن پرسش، بخش ارزشمندی از آموزش گفتار درمانی کودک است و گفتاردرمان ها را تشویق می کنیم تا از پرسش ها برای هدف های برنامه ریزی شده زیر عنوان به بانک سپردن اطلاعات استفاده کنند. این اصطلاح به این منظور به کار گرفته می شود تا به گفتاردرمان ها کمک کند که بفهمند پاسخ پرسش ها نباید در گنجینه مهارت های بیمار موجود باشد، مگر این که گفتاردرمان بیمار را در معرض آموزشی قرار داده باشد که به منظور سپردن اطلاعات در بانک مهارت های بیمار طراحی شده باشد. هدف پرسش ها را به یاد داشته باشید (ارزیابی یادگیری و تقویت یادگیری بیشتر) و به نحو شایسته و حساب شده ای از پرسش ها استفاده کنید.
