کاردرمانی اختلال یادگیری یکی از روش های مفید در بهبود شرایط کودکان و بزرگسالانی می باشد که به این اختلال دچار هستند. اختلال یادگیری نوعی اختلال عصبی است که سبب می شود مغز فرد نتواند اطلاعات را به درستی دریافت، ارسال و پردازش کند. کاردرمانی اختلال یادگیری در طول چرخه زندگی فرد به روش های گوناگون از بیمار پشتیبانی می کند. کاردرمانگر در ابتدا به ارزیابی مهارت های مختلف بیمار همچون مهارت های حرکتی، بینایی، شنوایی و … می پردازد. هدف کاردرمانگر از کاردرمانی اخلال یادگیری کمک به بهبود مشارکت اجتماعی فرد می باشد. به علاوه کاردرمانگر در طول جلسات کاردرمانی اختلال یادگیری با ارائه روش های متنوع به توسعه مهارت هایی همانند مهارت های شناختی، مهارت های لازم برای یادگیری، مهارت های فرا شناختی و… می پردازد. کلینیک کاردرمانی دکتر صابر با تشکیل جلسات کاردرمانی اختلال یادگیری به افراد مبتلا به اختلالات یادگیری کمک های شایانی می کند. یکی از بهترین روش های درمان اختلال یادگیری که دکتر صابر، بهترین دکتر تشخیص اختلال یادگیری، ارائه می دهد، درمان اختلال یادگیری در منزل یا به صورت آنلاین می باشد که برای مراجعینی که امکان مراجعه به کلینیک را ندارند انجام می گیرد.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
از پایه چهارم ابتدایی به بعد، تکالیف تحصیلی به‌طور فزاینده ای بر فرایند های حافظه کاری در اختلال یادگیری تأکید می کنند. در نتیجه معمولاً دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری راهبرد های موفقیت را بیشتر در تکالیفی دنبال می کنند که نیازمند تمرکز بر روی چندین فرایند به‌طور همزمان باشد. به عنوان مثال، دنبال کردن مسیر ها، پاسخ به سؤالات شفاهی و تکمیل دستورات چندمرحله ای. همچنین، درک مطلب و زبان نوشتاری به‌طور گسترده بر حافظه کاری تکیه دارد. در این حوزه ها دانش آموزان برای درمان اختلال یادگیری باید جزئیات زیادی را به یاد بیاورند و آن ها را مورد استفاده قرار دهند. مثلاً جزئیات مربوط به هجی کردن کلمات و تلفظ آن ها و به‌طور همزمان تمرکز بر یاد آوردی ایده های اصلی، سازماندهی ایده ها در ذهن خود در زمان خواندن، اولویت بندی اطلاعات مهم و تشخیص جزئیاتی که باید نادیده گرفته شوند. به علاوه، دانش آموزان پایه های پایین تر باید به دست خط و همچنین نوشتن صحیح حروف توجه کنند که این مهارت ها ممکن است به صورت خودکار نباشد. همچنین خلاصه کردن، یادداشت برداری و درس خواندن برای امتحانات، همگی نیازمند این است که دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری به چندین فرایند به طور همزمان، توجه داشته باشند و بتوانند ایده های کلیدی را به یاد بیاورند. در زمان شنیدن بتوانند یادداشت برداری کنند و در زمان خواندن بتوانند موضوعات کلی را تشخیص دهند.
وسایل یادیار در درمان اختلال یادگیری
راهبرد های توانبخشی شناختی جبرانی حافظه کاری برای درمان اختلال یادگیری، دارای ارتباط تنگاتنگی با راهبرد های سازماندهی و اولویت بندی اطلاعات پیچیده برای کاهش بار حافظه هستند. وسایل یادیار، یکی از مؤثر ترین روش های تقسیم بندی اطلاعات و به یاد آوردن جزئیات مهم و البته یکی از بهترین راه ها در درمان اختلال یادگیری هستند به طوری که اطلاعات را می توان به صورت ذهنی در حافظه کاری مورد استفاده قرار داد. وسایل یادیار به دانش آموزان مبتلا به اختلال یادگیری کمک می کنند تا بتوانند اطلاعات جدید را به اطلاعاتی که می دانند مرتبط ساخته و ارتباطات معنا داری را با اطلاعات غیرمرتبط ایجاد کنند. انواع مختلف وسایل یادیار باعث بهبود یادگیری اطلاعات، ارتقای حافظه کاری، به خصوص در مورد کلمات کلیدی، مخفف ها، کلمات کوتاه شده و تصاویر می شوند. برای مثال وقتی از دانش آموزان خواسته می شود تا ایالت ها و مرکز آن ها را به یاد بیاورند، برخی اصطلاحات خنده دار می تواند به آن ها کمک کند تا اطلاعات را سازماندهی و طبقه بندی کرده و به بخش های کوچک تر تقسیم کنند، به طوری که جزئیات کمتری حفظ شود.
روش های دانش آموزان
بعضی دانش آموزان ترجیح می دهند تا از راهبرد های دیداری در درمان اختلال یادگیری استفاده کنند. مانند برخی از نمودار ها، کارتن ها، وسایل گرافیکی سازمان دهنده و الگو های از پیش تهیه شده. غالباً وسایل یادیار، در قالب وسایل سازمان دهنده ارائه می شوند تا بتوانند اثر بخشی بیشتری داشته باشند. آهنگ های ساده، قافیه ها و ترانه ها، اغلب برای دانش آموزانی که وابستگی زیادی به راهبرد های کلامی یا شنیداری برای حفظ کردن دارند، مؤثر است. دانش آموزان برای درمان اختلال یادگیری و به یاد آوردن راهبرد های حافظه ای نیاز به زمان دارند. مادامی که دانش آموزان راهبرد های حافظه را که توسط بزرگسالان الگو سازی شده یاد می گیرند و تمرین می کنند، باید برای ایجاد راهبرد های حافظه ای خود که منطبق با شیوه های یادگیری خودشان باشد تشویق شوند. با در نظر گرفتن بار زیاد حافظه برای یادگیری در مدارس، تدریس راهبرد های حافظه به صورت آشکار به منظور بهبود توانایی دانش آموزان برای حفظ یادگیری حقایق، فرایند ها و مفاهیم، اهمیت زیادی دارد. معلمین باید به دانش آموزان کمک کنند تا یاد بگیرند که چگونه اطلاعاتی که باید حفظ شود را اولویت بندی و انتخاب کنند تا بار روی حافظه کاری کاهش یابد. مهم تر از همه این که دانش آموزان باید زمان کافی برای پردازش و تمرین راهبرد های حافظه ای و راهبرد های شخصی خودشان برای به یادآوردن اطلاعات مورد چالش داشته باشند.
توانایی خود پایی
خود بازبینی و خود پایی کارکردی در درمان اختلال یادگیری است که در آن فراگیران می توانند فرایند های شناختی و فراشناختی خود را برای تغییر کارایی خود مدیریت کنند و با بررسی موقعیت خود میزان پیشرفت خود به سوی اهداف را مرور کرده و در صورت لزوم تلاش های خود را در راستای هدف دیگر تغییر دهند. استفاده از راهبرد های خود بازبینی توسط فراگیران بستگی به توانایی آن ها برای تشخیص زمان، چرایی و چگونگی راهبرد ها دارد. همچنین باید بتوانند آن را مورد ارزیابی قرار داده و به طور مستمر راهبرد ها را بر اساس نیاز های تکلیف، تنظیم کنند. بسیاری از فراگیران، به خصوص آن هایی که دارای مشکلات یادگیری و توجه هستند در زمینه پایش میزان یادگیری خودشان و ارزیابی ارتباط بین تلاش، استفاده از راهبرد و عملکرد دچار مشکل هستند. راهکار های مدیریت خود عموماً شامل عادات خود- دستوری هستند که به فرد کمک می کنند تا توجه خود را بر تکلیف متمرکز نماید. به کمک این روش فرد می آموزد تا در متمرکز کردن توجه خود، تأمل بیشتری داشته باشد. برخی از راهکار های درمان اختلال یادگیری در اینجا آورده شده است:
روش های جهت یابی: این روش ها برای مراجعینی مورد استفاده قرار می گیرند که در حفظ پایداری توجه و غربال کردن عوامل برهم زننده توجه مشکل دارند. در این روش ها فرد پایش آگاهانه فعالیت های خود را می آموزد تا از این طریق از انحراف توجه خود جلوگیری نماید. برای مثال فرد می آموزد که با شنیدن صدای زنگ، رأس هر ساعت از خود سه سؤال جهت گیری را بپرسد: “من در حال انجام چه کاری هستم؟ پیش از این مشغول انجام چه کاری بودم؟ پس از این چه کاری باید انجام دهم؟”
روش گام به گام: مراجعین دارای اختلالات توجهی اغلب در انجام فعالیت ها در طول زمان، خسته می شوند. جهت حل این مشکل، آموزش روش گام به گام سودمند است. در این روش دو هدف عمده وجود دارد، اول کمک به مراجع جهت واقع بینی سطح کارایی خود و دوم کمک در جهت حفظ انگیزه برای ادامه فعالیت در طول زمان. راهکار ها در این روش برای هر فردی به‌طور مجزا باید تعیین شوند. گاهی تنظیم زمان ها در فواصل انجام فعالیت مفید است. برای مثال، پس از ۱۰ صفحه مطالعه استراحت کنند. زمان بندی روزانه نیز یکی دیگر از راهکار ها در این روش است. برای مثال، برخی افراد صبح ها احساس بهتری داشته و کمتر خسته می شوند، در حالی که عصر ها قادر به انجام فعالیت نیستند. برای این افراد انجام فعالیت های دشوار و شغلی در صبح و موکول کردن فعالیت های سبک تر به عصر توصیه مناسبی است.
روش ثبت افکار کلیدی: یکی دیگر از مشکلات چالش برانگیز توجه در فعالیت های روزمره، نارسایی در انتقال توجه بین تکالیف مختلف است. مشکل اصلی در این گونه موارد، گسستن جریان توجه و ناتوانی در برگشت به فعالیت قبلی در هنگام توجه به فعالیت جدید است. جهت مدیریت این مشکل، افراد می توانند افکاری را که به ذهن شان خطور می کند و نیاز است که بعداً به آن ها پرداخته شود، سریعاً یادداشت یا ضبط نمایند. این روش به افراد کمک می کند تا فعالیت در حال انجام را ادامه داده و در عین حال ایده جدید را نیز حفظ نموده تا بعداً به آن بپردازند.
روش استپس: در نوشتار، راهبرد های خود بازبینی حائز اهمیت زیادی هستند زیرا دانش آموزان باید انگاره های ذهنی خود و انگاره های ذهنی نویسنده را برای تشخیص اشتباهات خود بازنمایی کنند. یک چک لیست ویرایش کلی، اغلب نمی تواند برای همۀ دانش آموزان مؤثر باشد چرا که اشتباهات آن ها متفاوت است. هرچند ممکن است دانش آموزی به طور مستمر دچار خطا های هجی کردن شود، اما مشکلی در زمینه سازماندهی نداشته باشد. با ایجاد چک لیست های شخصی، دانش آموزان می دانند که چه چیز هایی را مورد بررسی قرار دهند تا اشتباهات شان کاهش پیدا کند.
روش استپس در درمان اختلال یادگیری
یکی از روش هایی که می توان به‌عنوان چک لیست برای درمان اختلال یادگیری استفاده نمود، روش استپس است. غالباً دانش آموزان می دانند که نوشته آن ها ضعیف است، اما نمی دانند که چگونه متن را اصلاح کنند تا محتوا، ساختار و سازماندهی متن بهبود یابد. حتی زمانی که به آن ها یک دستور کار داده می شود که انتظارات در آن ذکر شده، باز هم ممکن است در تعیین این که متن آن ها باید چه معیار هایی را برآورده کند دچار مشکل شوند. دانش آموزان می توانند از فرایند راهنما برای تجزیه و تحلیل چند نمونه از نوشتار خود استفاده کنند تا بتوانند رایج ترین اشتباهات را تعیین کرده و با استفاده از این فرایند، چک لیست هایی را برای ویرایش خود، ایجاد کنند. آن ها همچنین نیاز به سیستم های کلی دارند که به آن ها کمک کند تا بتوانند در تکالیف خود، بهبود حاصل کنند.
