سنجش هوش چیست؟در مواقعی که صحبت از سنجش هوش و توانایی های شناختی به میان می آید،باید حساسیت فزاینده ای را در شیوه اجرای تست هوش روانشناسی به کار برد. برخی از افراد پا را فراتر گذاشته و اعتقاد دارند روایی روانشناسی هوش کودک به اجرای آن مربوط بوده و هنگامی که اجرای تست هوش به گونه ای مطلوب و دقیق انجام نگیرد،روایی سنجش هوش به مخاطره می افتد. این حساسیت در روانشناسی هوش و سنجش آن به عنوان یک اولویت و اصل بنیادی شناخته می شود،به طوری که همواره متخصصین سنجش هوش در اجرای آزمونهای انفرادی هوش به ورزیدگی،با تجربه بودن و دانش فنی آزمونگر،تاکید می کنند.بهترین مرکز تست هوش در تهران زیر نظر دکتر صابر به اراه تمام تست های هوش روانشناسی کودک،توجه و آزمون های روانشناسی میپردازد.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید. تست های تشخیصی اوتیسم ، تست های ورود به دبستان، تست های توجه دیداری، تست هوش وکسلر از تست هایست که در مرکز دکتر صابر اجرا می باشد.
روانشناسی هوش چیست
برای روانشناسی هوش کودکان باید نکات بسیاری را مد نظر قرار داد. نسخه نوین تست هوش تهران-استانفورد-بینه برای دامنه سنی 2 تا 85 سال طراحی شده است ،همانند دیگر آزمونهای انفرادی هوش باید به گونه‌ای دقیق اجرا شود تا علاوه بر اینکه راحتی جلسه آزمون برای آزمودنی خرد سال افزایش یابد، یافته‌های حاصله با اطمینان خاطر بیشتری مورد تفسیر قرار گیرد.
از نکات حساس در اجرای نسخه نوین تست هوش تهران-اسانفورد بینه این است که اگر آزمودنی دارای اختلال ارتباطی باشد و توان برقراری ارتباط را نداشته باشد،کافی است تا بخش های غیر کلامی برای اجرا و از فرایند سنجش انطباقی در راستای انعطاف پذیری اجرای تست هوش، استفاده به عمل آید. شایان ذکر است، برای تشخیص اختلال ارتباطی شدید باید به تاریخچه بالینی،تشخیص های پیشین،جایگزینی در برنامه های درمانی گفتاری-زبانی و حتی آموزش و پرورش استثنایی توجه و در فرایند اجرای آزمون،به مشاهده و گزارش هرگونه رفتار های غیر عادی تاکید خاصی را مبذول کرد.
همچنین، در ملاحظات اجرایی با افرادی که اختلالات جسمانی دارند،باید آزمونگر قبل از اجرای فرایند سنجش هوش،با نگهدارنده آزمودنی جلسه ای را ترتیب داده و شناختی را نسبت به محدودیت های جسمانی آزمودنی به دست آورد. آزمودنی از طریق برقراری ارتباط با نگهدارنده میتواند اطلاعات مورد نیاز را برای کار کردن با اشیا در حیطه مواد غیر کلامی،به دست آورد. این اقدام،دستورالعمل های اجرای استاندارد را خدشه دار نمی کند و با توجه به محدودیت های جسمانی کودک، می‌توان زمان بیشتری را برای وی اختصاص داد.
در این مواقع است که باید دستورالعمل های تست هوش روانشناسی را مورد انطباق یا برون سازی ویژه قرارداد تا روشهای اجرایی مورد نیاز برای افراد استثنایی که محدودیت هایی را در زمینه‌های جسمانی دارند،به دست آید. استفاده از قاعده برون یابی و ایجاد شرایط محیط آزمون، از جمله زیرمجموعه‌های روایی اکولوژیک محسوب می‌شود که در فرایند اجرای نخستین تست هوش تهران- استانفورد- بینه به عنوان یکی از گام‌های اولیه اجرا در نظر گرفته می شود.
نکات روانشناسی هوش کودک
در تعریف نحوه اجرای تست های روانشناسی،می‌توان اینگونه عنوان کرد هرگونه تغییر معنی دار در روشهای اجرای یک تست هوش روانشناسی استاندارد را که میتواند در تفسیر یافته های هنجاری موثر باشد،برون یابی می گویند. برون یابی،در اجرای تست هوش روانشناسی برای افراد ناتوان کاربرد دارد که با توجه به جنبه های ناتوانی و شیوه اجرای استاندارد یک تست هوش روانشناسی تغییر پیدا می کند. شاید بتوان برون یابی را به‌عنوان امتیازی برای افراد ناتوان در زمینه‌های جسمانی در نظر گرفت،زیرا این افراد در مقایسه با دیگران،از توانایی شنوایی،بینایی،عضلانی،اسکلتی و یا آناتومی پایین تری برخوردار هستند.
از این رو،باید برای این افراد،شرایط جایگزین را فراهم ساخت و بر اساس ناتوانی های شان به آنها توجه کرد و برون یابی را با استناد به تغییر در شیوه اجرا،فراهم ساخت. اجرای این امر تنها زمانی مجاز است که آزمونگر،روشهای آزمودن برای هر کودک استثنایی را در کلاسهای آموزشی و دوره های کارورزی مرتبط با آزمودن استثنایی فرا گرفته باشد.
از طرفی دیگر،بهره گیری از ابزارهای بزرگنمایی تصویر برای خردسالان نیمه بینا، استفاده از زبان اشاره و شیوه‌های تقویت شنیداری برای خردسالان نیمه شنوا و ناشنوا و به کار گیری ابزار های پاسخ در خردسالان با اختلالات جسمانی، همه به عنوان فنون برون یابی شناخته می شوند و همواره برون یابی به هرگونه تغییر یا انطباق معنی دار در شرایط اجرای تست هوش استاندارد برای آزمودنی خاص که محدودیت های شدید در جنبه های جنبشی، شنوایی یا دیداری دارد، به کار برده می شود و تنها آزمونگر حرفه ای با فراگیری آموزش های مرتبط با گروه استثنایی،قادر به اجرای این امور می باشد.
هرچند که فرآیند انطباق گرایی یا برون یابی ویژه به افزایش زمان اجرا یا انعطاف پذیری در دیگر زمینه‌های اجرایی تست هوش روانشناسی باز می‌گردد و موجبات افزایش روایی اکولوژیکی را برای کودکان خردسال با محدودیت های ویژه فراهم می سازد،ولی این روند میتواند تفسیرهای هنجاری را خدشه‌دار سازد. با این وجود،در مواقعی که افراد استثنایی مدنظر قرار دارند،به ناچار باید محدودیت‌هایی را در تفسیر های هنجاری پذیرفت و به رهنمودهای اجرایی استاندارد روانشناسی تست هوش بر اساس ویژگی های خاص،توجه چندانی مبذول نکرد.
از جمله مواردی که میتواند روایی یافته‌ها و تفسیر دقیق‌تر را از طرف آزمونگر فراهم سازد،ارائه روش های کارورزی است. از طریق روشهای کارورزی،آزمونگر میتواند تفسیر هنجاری از روانشناسی تست هوش را ارائه داده، روشهای تدارک سازی تست هوش را فراگرفته و شیوه هایی برای کنترل محیط آزمودند به کار گیرد تا از این طریق شرایط مناسبی برای افزایش روایی اکولوژیک یک فراهم شود.
در زمینه موقعیت های آزمودن،با تاکید بر نسخه نوین هوش آزمای تهران- استانفورد-بینه،همواره آزمونگر باید اصل به حداقل رساندن محرک های مزاحم را در ذهن داشته باشد تا آزمودنی بتواند تمرکز خویش را در جلسه تست هوش کنترل کند. محیط روانشناسی تست هوش باید از سکوت کافی برخوردار بوده،روشنایی مطلوبی داشته باشد و هیچگونه سایه به روی اشیا منعکس نگردد تا احساس راحتی برای آزمودنی و آزمونگر نیز افزایش یافته و روایی تست هوش روانشناسی بیشتر شود.
نحوه سنجش هوش
صندلی آزمودنی و آزمونگر حائز اهمیت است و باید صندلی و میز خاصی را تدارک دید که در این شرایط،آزمونگر نیز احساس راحتی داشته باشد. به عبارتی دیگر، دو صندلی و یک میز در یک اتاق ساکت با نور مطلوب، از حداقل شرایط تست هوش می باشد. شاید بتوان شش ویژگی اساسی را به عنوان شرایط ضروری برای موقعیت روانشناسی تست هوش از طریق نسخه نوین تست هوش تهران-استانفورد-بینه در نظر گرفت:
- صندلی راحت برای آزمودنی به خصوص کودکانی که پاهایشان در هوا معلق نباشد.
- صندلی راحت برای آزمونگر که بتواند بر روی پاسخ‌های آزمودنی و رفتار وی نظارت داشته باشد.
- میز مناسب و کاملاً مسطح که بتوان چیدمان مناسبی را با وسایل تست هوش،به نمایش گذاشت.
- نور کافی و مناسب که به روی اشیا سایه افکنی نکند تا رنگ و ماهیت محرک‌های تست هوش واضح و روشن باشد.
- اتاقی با فضای مساعد که در آن سکوت برای تمرکز فراهم می‌شود.
- طرز نشستن آزمودنی و آزمونگر باید طوری باشد که آزمودنی تسلط کاملی بر روی صفحه محرک و صفحه مرتبط با دستور کار داشته باشد.
آرایش فیزیکی در اجرای تست هوش روانشناسی،نقش حیاتی دارد و از جمله مواردی که در آرایش فیزیکی محیط،برای اجرای نسخه نوین هوش آزمایی تهران-استانفورد-بینه حائز اهمیت است،محل استقرار آزمودنی و آزمونگر باتوجه به میز سنجش هوش است.آزمودنی باید در گوشه سمت چپ میز نشسته و آزمونگر نیز در زاویه ۴۵ درجه آزمودنی قرار گیرد و بتواند رفتار آزمودنی و پاسخ های وی را مشاهده کند. از طریق این آرایش فیزیکی است که می‌توان کیف و وسایل تست هوش را در دیگر نواحی میز قرار داد و سمت راست میز را کاملاً در اختیار گرفت. فرایند آرایش فیزیکی که به عنوان چیدمان میز سنجش آزمون نیز شناخته می‌شود به عنوان یکی از اقدامات ضروری آزمونگران در فرایند آزمودن محسوب می شود تا از این طریق روایی جلسه آزمودن،افزایش یابد.