مرکز توانبخشی اوتیسم دکتر صابر در زمینه درمان های جدید و پیشرفته دنیا پیشرو بوده و با طراحی اتاق شنیداری، اتاق تاریک بینایی، سنسوری روم و دیگر بخش های تخصصی کاردرمانی اوتیسم و گفتاردرمانی اوتیسم در زمینه تشخیص اوتیسم و درمان آن فعالیت می نماید. دکتر اوتیسم با ارزیابی دقیق و مستمر برنامه درمانی و تجویز به موقع جدیدترین روش درمان اوتیسم به روند درمان کودکان نظارت می کند. تیم با تجربه مرکز شامل کاردرمان، گفتاردرمان، روانشناس کودک ، ماساژ درمان، بازی درمان و رفتاردرمان موجب بهرمندی کودکان از همه راه های درمان موجود می گردند.
جهت تماس با کلینیک کاردرمانی و گفتاردرمانی جناب آقای دکتر صابر (کلینیک توانبخشی پایا در پاسداران ، کلینیک توانبخشی غرب تهران در سعادت آباد) باشماره 09029123536 تماس حاصل فرمایید.
جدیدترین راه درمان اوتیسم چیست؟
اکثر متخصصان کاردرمان که با اختلال طیف اوتیسم کار کرده اند یک یا دو خانواده را می توانند معرفی کنند که اینطور دریافته اند که یک آی پد ممکن است “پنجره ای به صدای کودکشان” و امیدی برای “باز کردن در به سوی ارتباط” باشد. اغلب این طور به نظر رسیده است که اگر آن ها فقط این وسیله پیشرفته را داشته باشند، همه چیز سر جای خودش قرار خواهد گرفت. متأسفانه، خواه این وسیله یک iPAD، Vanguard یا یک Go Talk باشد، چنانچه ارزیابی جامعی در رابطه با رفتارهای پیش زبانی و شکل غیر متعارف ارتباطی مشاهده شده، انجام نشود، نتایج ارتباط عملکردی و یا گفتار شفاهی مبتنی بر استفاده از این گزینه های تکنولوژی پیشرفته یا سطح بالا ممکن است محدود شود.
هنگامی که یک ارزشیابی جامع و کامل توسط دکتر اوتیسم با توجه به مهارت های پیش زبانی ضروی انجام شود، تکنولوژی AAC حقیقتاً دنیای کاملاً جدیدی را بر روی کودک اوتیسم می گشاید. همان طور که بحث در مورد ارزیابی به پیش می رود، خواننده قدرت تصمیم گیری جامعتری به مراتب فراتر از علائم تجاری یا دستگاه های شناخته شده در رابطه با انتخاب و استفاده از گزینه های AAC پیشرفته خواهد داشت. برقرار کردن مشاهدات اولیه در استفاده از سیستم AAC انتخابی، برای تعیین اهداف درمانی و ظرفیت های رشدی کودک مترادف با دستگاه انتخابی و همچنین تطبیق قابلیت های دستگاه برای رفع نیازهای کودک در طولانی مدت، بسیار مهم است. با در نظر گرفتن این مسیر ارزیابی پویا به عنوان فرایندی در جهت پیشبرد استفاده AAC کاربردی، در ابتدا بهتر است برخی سیستم های با تکنولوژی سطح پایین (Low-Teeh) را به عنوان راهی برای سنجش میزان پتانسیل موفقیت در نظر بگیریم، تا از برخی حمایت های بینایی برای کنترل رفتارها و شروع به هنگام فرایند آموزش متمرکز در جای خود استفاده کنیم. گزینه های تکنولوژی سطح پایین شامل استفاده از تخته تصاویر، دکمه های “big mac” که با سؤال یا پیشنهاد شروع می شوند و نیز سیستم ارتباطی تبادل تصاویر می باشد (PECS, Frost and Bondy 2002).
برخی از این سیستم ها برای ایجاد ارتباط اولیه و تکمیل مشاهدات غیر رسمی حین ارزیابی مهارت های ارتباطی پیش زیانی مانند درک روابط علی و معلولی، تقلید، توجه مشترک، تمیز بینایی و آغاز کردن ها مؤثر است. هنگام توصیه تیم به استفاده از تکنولوژی سطح پایین چنانچه پیشرفت کودک در برنامه درمانی به موقع پیگیری نشود تکنولوژی-های سطح پائین قادر نیستند کودک دارای اتیسم را فراتر از اشکال ساده ارتباطی به پیش ببرند. در صورت عدم ارتقاء و سازگاری AAC پیشرفتی رخ نخواهد داد و کودک از مهارت های نوظهور زبان استفاده نخواهد کرد. گزینه های با تکنولوژی پایین در راستای تثبیت رفتارهای ارتباطی پایه می توانند مؤثر باشند، بخصوص زمانی که به عنوان بخشی از پروسه ارزیابی اولیه و مراحل اولیه مداخلات جهت آموزش مهارت های پایه استفاده گردند. چرا که این گزینه ها، حواس پرتی گزینه های با تکنولوژی بالا را ندارند که اغلب حواس پرتی بیشتری برای کودکان از نظر بینایی، صدا، ونور ایجاد می کنند که ماحصل آن رفتارهای متضاد و مضر خواهد بود.
روش AAC جدیدترین روش درمان اوتیسم
توجه دستگاه های با تکنولوژی بالا انگیزه بیشتری از لحاظ ارتباطی در کودکان طیف اوتیسم ایجاد می کند ولی در صورت استفاده زودرس از آن ها بدون ایجاد رفتارهای پایه ارتباطی مذکور، استفاده از AAC بعضی اوقات بیشتر تبدیل به یک چالش مداخله رفتاری می شود تا مداخله سیستم زبانی، این رویکرد اغلب زمان زیادی را صرف نمی کند و چنانچه همراه با حمایت شدید رفتاری باشد طی ۸ تا ۱۰ جلسه یا چند هفته قابل دستیابی است.
قبل از بررسی فرآیند ارزیابی دقیق تر، به منظور انجام تصمیم گیری های دشوار در مورد انتخاب دستگاه، باید شخص درک درستی از انواع گزینه های تکنولوژی موجود در دستگاه های مختلف داشته باشد. با توجه به میزان تغییرات بوجود آمده در تکنولوژی در دهه گذشته، تعدادی از آسیب شناسان گفتار و زبان و مداخله گران رفتار به منظور همجواری با تکنولوژی حاضر تخصص در زمینه AAC را انتخاب کرده اند. قرن بیست و یکم شاهد رشد چشمگیر در گزینه های تکنولوژی در دسترس در AAC اعم از دستگاه های سنتی مختص تولید کننده گفتار تا گزینه های کاربردی ارزان قیمت اخیر روی اکثر سیستم عامل ها و قابل دسترس برای عموم بوده است. با توجه به این دنیای تکنولوژی که ما در آن زندگی می کنیم، برای نوجوانان و کودکان عموماً در حال رشد در مدارس معمولی بسیار عادی است که در مقایسه با استفاده از AAC تا قبل از سال ۲۰۰۰ با این دستگاه ها آشنا باشند و آن ها را در دست همکلاسی های خود ببینند. بنابراین، استفاده از دستگاه-های AAC در جمعیت معمولی رو به افزایش است و به طور گسترده ای در میان جامعه همانند زبان اشاره پذیرفته شده است. درست مثل سایر اشکال تکنولوژی، توسعه گزینه های تکنولوژی نوآورانه AAC برای افراد با نیازهای ارتباطی نشانه ای از رشد اقتصادی است، در همین حال کیفیت زندگی و استقلال افراد دارای اختلالات ارتباطی نیز رو به بهبود است.
انواع گزینه هایAAC با تکنولوژی بالا
انواع مختلفی از گزینه ها درمان اوتیسم در اکثر دستگاه های پیشرفته در دسترس هستند و عموماً برای توصیف قابلیت های سیستم AAC از این اصطلاحات استفاده می شود: صفحه نمایش ثابت، صفحه نمایش پویا، صفحه نمایش صحنه بینایی و دستگاه مولد صدا. در گزینه صفحه نمایش ثابت، نمادها و پیام ها پس از انتخاب نماد ثابت باقی می مانند، بنابراین چیزی تغییر نمی کند و تصاویر صرف نظر از اینکه آیا نماد انتخاب شده است یا نه همیشه در همان موقعیت باقی می مانند. استفاده از صفحه نمایش ثابت در مراحل آموزش استفاده از AAC مخصوصاً در کودکان دارای اتیسم بسیار مفید است، زیرا یک تمرین اولیه در خصوص روابط على و معلولی و تمایز بینایی ارائه می دهد. نمایش ثابت اجازه می دهد فرد به راحتی اشتباهات خود را تصحیح کند و استفاده از آن نسبتاً راحت است، زیرا چالش های جستجوگری محدودی در آن و همچنین در دستگاه های صفحه نمایش متحرک وجود دارد. علاوه بر این، قابلیت پیش بینی و امور روزمره به طور در هم تنیده ای به استفاده از صفحه نمایش ثابت مرتبط می شوند، زیرا همه نمادها همیشه دقیقاً در یک مکان مشابه یافت می شوند؛ قابلیت پیش بینی برای فرد دارای اتیسم درگیر با قواعد عاطفی می تواند بسیار مفید باشد، زیرا تقاضای شناختی کمتری در بیان خواسته¬ها و نیازها هنگام تلاش برای برقراری ارتباط در آن لحظه و همانجا وجود دارد.
در مقابل، گزینه نمایش پویا دارای انعطاف پذیری قابل توجهی از لحاظ دسترسی به دایره لغوی و مفهوم سازی لغات می باشد و تمایل به ارائه خصوصیات سیستم زبانی پیچیده تر برای توسعه متغیرهای نحوی و مهارت های معنایی قوی تر دارد و هر دوی این مهارت ها برای رشد زبان پیشرفته و سوادآموزی لازم است. گزینه نمایش پویا صفحه نمایش را هنگام انتخاب یک نماد تغییر می دهد، برای مثال، با انتخاب نمادی شبیه سیب، صفحه نمایش ممکن است صفحه جدیدی با گزینه های مختلف غذا باز کند بنابراین نماد سیب، نماینده دسته “غذاها” می شود. می توانیم ببینیم که نیاز های شناختی چقدر سریع از گزینه نمایشگر ثابت به گزینه نمایشگر متحرک تغییر می کند. شخصی که از AAC همراه گزینه نمایش پویا استفاده می کند (از روی مثال بالا) در حال حاضر، در مقایسه با فرایند ساده تر انتخاب عکس که حاوی تناظر یک به یک با اشیاء یا مفاهیم همانند گزینه صفحه نمایش ثابت می باشد، باید به درکی از مقوله ها، مراحل متعدد مربوط به روابط علی و معلولی و مهارت های استدلال برای شروع کنار هم گذاشتن ایده ها رسیده باشد.
صفحه نمایش های پویا گزینه های بسیار بیشتری را برای تکمیل شدن دستگاه هنگام تکامل رشد زبانی کودک ارائه می دهند، و بنابراین آن ها اغلب برای کودکانی مورد استفاده قرار می گیرند که توانائی زبان دریافتی بالاتر و نیاز به استفاده از زبان پیچیده-تری دارند. در حالی که هر دو گزینه صفحه نمایش ثابت و صفحه نمایش پویا بر استفاده از سلول های نماد (جعبه هایی در صفحه نمایش با یک نماد تعبیه شده داخل هر جعبه) تمرکز می کنند، که برای برقراری ارتباط انتخاب می شوند، گزینه VSD تصاویر اشیاء دلخواه، نیازها و ایده ها را در بافت بینائی فراهم می کند. پیام با انتخاب تصویری از یک صحنه بینایی منتقل می شود. پیام عکسی را به تصویر می کشد که شامل “نماد” یا تصویر ارتباط در میان یک صحنه دارای بافت یا معنای مرتبط برای استفاده از آن می باشد. به عنوان مثال، به جای انتخاب یک آیکون برای “غذا” مثل آیکون سیب، یک ظرف میوه روی میز در صحنه ای از تصویر آشپزخانه نماد انتخاب پیام های غذا به خصوص میوه ها و سبزیجات می شود. مطالعات جدید در زمینه پژوهش اتیسم بر استفاده از VSD ها و پردازش بصری تمرکز کرده اند (2012.Wilkinson et al). دسترسی به گزینه های تکنولوژی AAC در دسترس جهت بررسی داده های ردیابی بینائی ذکر شده در مطالعات اختلال طیف اتیسم برای اندازه گیری توجه به محرک های بینائی و انتخاب نمادها برای برقراری ارتباط دارای اهمیت حیاتی می باشد. در مطالعه تحلیل تثبیت بینایی، Wilkinsonو Light (2014) دریافتند کودکان دارای اتیسم در سن مدرسه از لحاظ بینایی به چهره اشخاص داخل تصاویر حتی در حضور سایر موارد حواس پرت کن توجه می کنند. این پژوهش از استفاده از VSDها در افراد دارای اتیسم حمایت می کند. با توجه به چالش های مشخص در تماس چشمی، و اولویت افراد دارای اتیسم در توجه به اشیاء بیش از چهره ها (Hadjikhani et al. 2004)، تمرکز بر اشیاء در محیط از لحاظ بافتی غنی و شامل “نقاط ویژه”، یا زمینه های خاص تصویر، به خوبی به حمایت از افراد دارای اتیسم در فراگیری زبان کمک می کند. VSDها واقعی تر از آیکون های مجزا هستند و بافتی را برای استفاده و درک زبان همراه با واژگان گنجانده شده در صحنه فراهم می کنند (Beukelman and Mirenda 2013). استفاده از VSD ها فرمت جدیدی را برای استفاده از ACC در افراد دارای اتیسم پیشنهاد می دهد و برخی چالش های مرتبط با تعمیم دهی مهارت های ارتباطی سایر بافت ها را رفع می کند، از آنجا که واژگان مورد نظر در بافت خاصی یا محیط خاصی استفاده می شود، در اکثر مواقع لازم اغلب قابل پیش بینی خواهند بود. صرف نظر از اینکه نمایشگر ثابت، نمایشگر پویا یا گزینه VSD(صفحه نمایش صحنه بینائی) انتخاب شده باشد یا خیر، تمام این گزینه ها را می توان در SGD (صفحه مولد صدا) یافت، زمانی که کودک تصویر یا نمادی را برای برقراری ارتباط انتخاب می کند SGD خروجی صدا را فراهم می کند. زمانی که کودک از SGD برای بیان خواسته ها و نیازها استفاده می کند SGD ها مدل کلامی به فرد ارائه می دهند که استفاده از کلمه را همراه نماد تقویت می کند. علاوه بر این، به دلیل اینکه دستگاه به جای کودک “صحبت می کند” نیازی به شریک ارتباطی برای درک یک سیستم زبانی متفاوت نیست و تلاش های ارتباطی کودک تقویت می شود که از الگوی گرامری معمول برای استفاده از زبان شفاهی پیروی می کند. SGD ها همچنین در قالب اپلیکیشن در دستگاه های موبایل و تبلت در دسترس هستند و به همین دلیل گزینه های مقرون به صرفه ای برای رفع نیازهای ارتباطی اولیه در جامعه و خانه با شرکای ارتباطی آشنا هستند. در مورد کودکان دارای اتیسم که احتمالاً از قبل دارای توانائی های کلامی باشند، استفاده از SGD ممکن است افزایش ابتکارات اجتماعی را بهبود دهد و شکست های ارتباطی کمتری با شرکای ارتباطی ناآشنا داشته باشند و در این پژوهش به عنوان یک روش ترجیحی ارتباطی در میان کودکان دارای اتیسم پدیدار می شود (Van der Meer at al. 2012 Vav der)، علاوه بر این ضروری است متخصصین رابطه بین رشد زبان کلامی و استفاده از AAC را، هنگام در نظر گرفتن AAC به عنوان بخشی از برنامه مداخله فرزندشان، به خانواده ها توضیح دهند. گاهی والدین فکر می کنند که استفاده از PECS یا انواع SGD ممکن است از رشد زبان شفاهی کودک ممانعت به عمل آورد. با این حال مطالعات تجربی اخیر در زمینه ASD و استفاده از ACC نشان می دهد که استفاده از AAC نه تنها مانع رشد گفتار و زبان نمی شود بلکه ممکن است فراگیری گفتار کلامی را نیز بهبود ببخشد، در صورتیکه مداخله در مقیاس شدید و در اوایل رشد اعمال شود(Mirenda 2013).
والدین می توانند اطمینان حاصل کنند که استفاده از AAC ابزاری برای ارتباط اولیه و آموزش زبان کودک فراهم می کند، اگر کودک شروع به نشان دادن توانائی های کلامی خود کند، AAC مکمل استفاده از گفتار کلامی می شود و ممکن است به تقویت رشد زبان کلامی پیشرفته تر کمک کند. تمایز در AAC، به عنوان “ابزاری برای ارتباط در تضاد با سیستم زبان برای ارتباط”، جهت درک نقاط قوت و محدودیت های AAC در جمعیت اختلال طیف اتیسم ضروری است. AAC، به تنهایی به کودک آموزش زبان نمی دهد و استفاده از آن نیز کودک بدون کلام را ناگهان دارای گفتار و رفتار اجتماعی نمی کند. AAC داربستی است که به وسیله آن آسیب شناس گفتار و زبان و سایر متخصصین از ارتباط برای رفع نیازهای روزانه و کمک به کودک جهت بهره مندی از مداخله با هدف کاربرد زبان پیچیده تر، حمایت می کنند. استفاده از AAC، که بر ارتباط پایه در غیاب صراحت تمرکز می کند و همچنین مداخله زبانی را برای ارتقاء سیستم زبانی پیچیده تر ساختار بندی می کند، منجر به نتایج بلند مدت و تا حدودی مثبت در رابطه با مهارت های علمی و شناختی می شود که اغلب منتج به پیشرفت یکنواختی می شود. به دلیل شباهت به طیف گسترده ای از پتانسیل یک سیستم کامپیوتری پیچیده، بدون دانش پایه ای از زبان زیر بنائی مورد نیاز برای استفاده از AAC کاربر استفاده بهینه آن را به طور کامل درک نمی کند.